دبیرکل ناتو: ایران و روسیه در قبال جنایات اسد مسئولیت دارند؛ نخست‌وزیر دولت انتقالی سوریه مشخص شد

بنا بر گزارش رسانه‌های عربی، شورشیان سوری که موفق به سرنگونی دولت بشار اسد شدند، فردی به نام محمد البشیر را به عنوان نخست‌وزیر خود و رهبر دولت انتقالی انتخاب کرده‌اند.

 محمد البشیر پیش از حملات ۱۲ روز اخیر که با تصاحب دمشق منجر به پایان یافتن ۵ دهه حکومت خاندان اسد بر مردم سوریه شد، دولت را در بخش کوچکی از مناطق تحت کنترل شورشیان اداره می‌کرد.

گزارش‌ها همچنین حاکی از آن است که او با محمد الجلالی، نخست‌وزیر مستعفی دولت اسد در دمشق دیدار کرده است. الجلالی روز گذشته گفته بود که با «هر رهبر انتخاب شده توسط مردم سوریه» همکاری خواهد کرد.

مارک روته، دبیرکل ناتو روز دوشنبه گفت که ایران و روسیه نیز در جنایات بشار اسد، رئیس جمهور مخلوع سوریه شریک بودند و سقوط او نشان داد که آنها «شریک‌های غیرقابل اعتمادی» هستند.

روته گفت: «ایران و روسیه حامیان اصلی رژیم اسد بودند و آنها نیز در مسئولیت جنایات مرتکب شده علیه مردم سوریه شریک هستند. آنها همچنین ثابت کردند که شرکای غیرقابل اعتمادی هستند و وقتی اسد دیگر برای آنها مفید واقع نشد، او را رها کردند.»

سوری‌ها پس از فرار بشار اسد وارد کاخ‌های ریاست‌جمهوری سوریه شدند. تصاویر منتشر شده حاکی از حضور گسترده مردم برای بازدید از این کاخ‌ها و بعضا غارت آن‌هاست. آتش‌سوزی‌هایی نیز در این مکان‌ها گزارش شده است. کاخ کرملین روز دوشنبه رسما اعطای پناهندگی سیاسی به بشار اسد را تایید کرد اما درباره محل اختفای وی توضیحی ارائه نداد. 

شورشیان سوری روز یکشنبه اعلام کردند از ساعت ۱۶ تا ساعت ۵ صبح در دمشق منع آمد و شد برقرار است.



کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه در بیانیه‌ای «سقوط رژیم جنایتکار اسد»‌ را «یک لحظه تاریخی برای مردم سوریه» برشمرد و «تاب‌آوری فوق‌العاده‌ مردم سوریه در تلاش برای رسیدن به عزت، آزادی و عدالت»‌ را ستودنی خواند. این نخستین بیانیه خانم کالاس در مورد اوضاع خاورمیانه از زمان به عهده گرفتن جایگاه نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی است.

این مقام اروپایی ضمن همدردی با «قربانیان رژیم اسد و کسانی که تحت تأثیر درگیری‌های سوریه قرار گرفتند» تأکید کرد که «اکنون همه سوری‌ها سزاوار این فرصت هستند تا در مورد سرنوشت عزیزان خود حقیقت را بدانند.» وی افزود: «امروز ما در کنار همه سوری‌ها چه در کشور و چه ترک‌وطن‌کرده‌ها که سرشار از امید هستند، و همچنین کسانی که از آینده مبهم خود می‌ترسند، ایستاده‌ایم. همه باید فرصتی برای اتحاد مجدد، ثبات و بازسازی کشورشان، احیای عدالت و تضمین پاسخگوکردن [مقصران] داشته باشند.»

خانم کالاس در ادامه بر اهمیت «حفظ تمامیت ارضی و احترام به حاکمیت و همچنین نهادهای دولتی سوریه و در عین حال رد افراط گرایی در همه اشکال آن» تاکید کرد. وی ادامه داد: «ما از همه بازیگران می‌خواهیم که از هرگونه خشونت بیشتر اجتناب کنند، حفاظت از غیرنظامیان را تضمین کنند، و قوانین بین‌المللی از جمله حقوق بشردوستانه بین‌المللی را رعایت کنند.»

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا «به طور ویژه حفاظت اعضای همه اقلیت‌ها از جمله مسیحیان و سایر گروه‌های غیر اکثریت، و همچنین امنیت اتباع خارجی و احترام به نمایندگی‌های دیپلماتیک در دمشق»‌را خواستار شد و در کنار آن «از همه طرف‌ها خواست که از میراث فرهنگی غنی و اماکن مذهبی سوریه محافظت کنند.»

وی در خصوص آینده سوریه نیز گفت که «اکنون بیش از هر زمان دیگری، ضروری است که همه ذینفعان در یک گفت‌وگوی فراگیر، تحت رهبری و تحت اختیار سوریه در مورد همه موضوعات کلیدی شرکت کنند تا یک دوره انتقال منظم، صلح‌آمیز و فراگیر، بر اساس روح قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد و مطابق با خواست مردم سوریه اطمینان حاصل شود.»

کالاس حمایت قوی از تلاش‌های پی‌گیر پدرسن فرستاده ویژه سازمان ملل در سوریه ابراز کرد و بر تعهد اتحادیه اروپا به کمک از طریق مکانیسم‌های موجود تأکید کرد. او بار دیگر بر همبستگی اتحادیه اروپا با مردم سوریه در این مقطع حساس تاکید کرد و به تعامل فعال اتحادیه با شرکای منطقه ای و بین‌المللی اشاره کرد. خانم کالاس پیش از این در شبکه اجتماعی ایکس گفته بود که «با وزیران منطقه در تماس است. روند بازسازی سوریه طولانی و پیچیده خواهد بود و همه طرف‌ها باید آماده تعامل سازنده باشند.»

حسن فضل‌الله، عضو فراکسیون وفاداری به مقاومت در پارلمان لبنان، روز دوشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «آنچه در سوریه در حال روی دادن است، تحولی بزرگ، خطرناک و جدید است و اینکه چرا و چگونگه چنین اتفاقی روی داد، نیازمند ارزیابی است».

این اولین واکنش یکی از مقامات ارشد این گروه شبه‌نظامی تحت حمایت ایران به تحولات هفته اخیر در سوریه است.

صدها آواره و پناهجوی سوری روز دوشنبه برای بازگشت به سوریه در گذرگاه مرزی المصنع در لبنان صف کشیده بودند.  

سوری‌ها پیاده یا با خودرو در حوالی گذرگاه مرزی جمع شده‌اند. این در حالی است که با توجه به تحولات سریع سوریه در روزهای گذشته، لبنان روز یکشنبه اعلام کرده بود که تمامی گذرگاه‌های مرزی از جمله المصنع را بسته است. این گذرگاه بیروت را به دمشق متصل می‌کند. اردن و عراق نیز گذرگاه‌های مرزی خود را با سوریه بسته‌اند. 

همچنین صدها پناهجوی سوری در ترکیه در دو روز اخیر برای بازگشت به کشور خود در نزدیکی گذرگاه‌های مرزی «سیلوگوزو» میان ترکیه و سوریه صف کشید‌ه‌‌‌اند و تعداد زیادی از آنها شب را در این مکان سپری کردند.



گروه فلسطینی حماس در بیانیه‌ای خطاب به مردم سوریه، تحقق آرمان‌هایشان برای رسیدن به آزادی و عدالت آنهم از مسیر سرنگونی حکومت بشار اسد را تبریک گفته است.

در بیانیه این گروه، حماس نسبت به ایجاد یک «وحدت ملی» در سوریه ابراز امیدواری کرده که «به این کشور اجازه می‌دهد به ایفای نقش تاریخی و اساسی خود در حمایت از مردم فلسطین» ادامه دهد.

شروان ایبش، مدیر اجرایی سازمان غیردولتی بهار که در سوریه فعالیت‌های بشردوستانه دارد، در گفتگو با بی‌بی‌سی جهانی می‌گوید در جریان آزادی زندانیان زندان مخوف «صیدنایا» در سوریه، زندانیانی را دیده که دیگر حتی نام خود را نمی‌دانستند.

او می‌گوید که دست‌کم دو زندانی را دیده که دیگر حتی نام خود را نمی‌دانستند. بعضی از زندانیان هم بشدت سرگردانند زیرا حتی نمی‌دانند که از لحاظ زمانی، در چه عصر و دوره‌ای قرار دارند.

ایبش می‌گوید: «مردم اطرافشان از آنها می‌پرسیدند "اسمت چیست" و "چند سالت است؟" اما حتی نمی‌توانستند به این سؤالات پاسخ دهند. با نگاه کردن به آنها، تشخیص اینکه چند سال دارند سخت بود.»

دانیل شاپیرو، معاون وزیر دفاع آمریکا در امور خاورمیانه روز یکشنبه در جریان کنفرانس امنیتی منامه، پایتخت بحرین گفت: «ایالات متحده به حضور خود در شرق سوریه ادامه می‌دهد و اقدامات لازم را برای جلوگیری از ظهور مجدد دولت اسلامی انجام خواهد داد.»

شاپیرو همچنین از همه طرف‌ها خواست تا از غیرنظامیان به‌ویژه اقلیت‌ها محافظت کنند و به هنجارهای بین‌المللی احترام بگذارند.

گیدئون ساعر، وزیر خارجه اسرائیل در جریان نشستی با حضور نمایندگان رسانه‌های خارجی، بر اهمیت «حمایت از اقلیت‌ها در سوریه» تاکید کرد.

او گفت: «حملات به کردها، همانطور که دیروز در منبج دیدیم، باید متوقف شود!»

آقای ساعر افزود: «ما در حال گفتگو با دوستان خود در دولت ایالات متحده و سایر کشورها هستیم. جامعه جهانی در قبال کسانی که شجاعانه علیه داعش جنگیدند و یک نیروی تثبیت کننده در سوریه هستند، تعهد اخلاقی دارد!»

جروزالم پست نیز می‌نویسد در پی آغاز درگیری‌ها علیه نیروهای کرد در مناطق شمالی سوریه، نمایندگان این نیروها از مقامات رسمی اسرائیل تقاضای کمک کرده‌اند.

به نوشته این روزنامه، تقاضا برای کمک پس از آن فرستاده شده که شورشیان سوری تحت حمایت ترکیه، حمله به نیروهای کرد در منطقه منبج واقع در شمال سوریه را آغاز کردند.

به نوشتۀ جروزالم پست، گیدئون ساعر در گفتگوهای اخیرش با همتایان اروپایی و آمریکایی خود، موضوع کردها را مطرح و بر ضرورت حمایت از آنها تأکید کرده است؛ از جمله در جریان شرکتش در کنفرانس وزرای امور خارجه در مالت و گفتگوهایش با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده و دیوید لامی، همتای انگلیسی خود.

ساعر تاکید داشته است که جامعه بین‌المللی باید امنیت کردها را در برابر حملات اسلام‌گرایان افراطی تضمین کند.

لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه کنگره آمریکا روز دوشنبه با انتشار یک پیام در شبکه «ایکس» به ترکیه برای اقداماتش در مناطق شمالی سوریه هشدار داد.

او در این پیام ضمن قدردانی از حملات هوایی نیروهای ایالات متحده علیه مواضع داعش در حاک سوریه، اعلام کرد که این کار «کافی» نیست و باید مطمئن بود که حدود ۵۰ هزار زندانی داعش که در شمال شرق سوریه عمدتاً در اختیار نیروهای کرد هستند، آزاد نمی‌شوند.

لیندسی گراهام نوشت: «نباید اجازه دهیم نیروهای کُرد، که به ما در نابودی داعش تحت نظارت رئیس‌جمهور ترامپ کمک کردند، توسط ترکیه یا اسلام گرایان افراطی که سوریه را اشغال کرده اند، تهدید شوند.»

او افزود: «اگرچه ترکیه در مورد گروه های مختلف ساکن شمال شرق سوریه نگرانی هایی دارد، اما اگر درگیری بین ترکیه و نیروهای دموکراتیک سوریه روی دهد یا ترکیه به نیروهای کرد حمله کند، این کار باعث فرار نیروهای داعش از زندان میشود که برای آمریکا یک کابوس است. زیرا آخرین باری که داعش در قدرت بود، هزاران اروپایی و آمریکایی در اثر توطئه‌های داعش که منشاء آن سوریه بود، کشته شدند. علاوه بر این، ظهور مجدد داعش در سراسر منطقه هرج و مرج ایجاد می کند که منجر به افزایش قیمت سوخت برای ما در داخل خواهد شد.»

او در پایان می نویسد: «ترکیه مستحق ایجاد یک منطقه حائل غیرنظامی بین شمال شرق سوریه و ترکیه برای حفاظت از منافع خود است. با این حال، اگر ترکیه علیه نیروهای کرد در سوریه اقدام نظامی انجام دهد، منافع آمریکا را به شدت به خطر خواهد انداخت. من در گذشته، پیش‌نویس تحریم‌هایی را برای هدف قرار دادن ترکیه در صورت شرکت در عملیات نظامی علیه نیروهای کردی (که به پرزیدنت ترامپ در نابودی داعش کمک کردند) تهیه کرده‌ام. من آماده هستم تا دوباره این کار را دوباره انجام دهم.»

در حالی که شماری از خبرگزاری‌های روسیه به نقل از یک منبع کرملین اعلام کرده بودند که بشار اسد به همراه خانواده‌اش به این کشور پناه آوردند، دفتر ولادیمیر پوتین از تایید حضور بشار اسد در روسیه خودداری کرد.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین روز دوشنبه در پاسخ به سوال خبرنگاران در این باره صرفا گفت: «من چیزی ندارم که درباره آمدن و رفتن رئیس جمهور اسد به شما بگویم. هیچ دیدار برنامه‌ریزی شده‌ای میان ولادیمیر پوتین و بشار اسد، در دستور کار رسمی رئیس جمهور روسیه وجود ندارد. تمام جهان از این اتفاق شگفت زده شده و ما نیز از این قاعده مستثنی نیستیم.»

با این وجود میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز روز گذشته با انتشار پیامی در شبکه «ایکس» حضور اسد و خانواده‌اش در روسیه را تایید کرد و نوشت: «اسد و خانواده‌اش در مسکو هستند. روسیه در شرایط سخت به دوستان خود خیانت نمی‌کند. این تفاوت بین روسیه و آمریکاست.»

برخورد یک پهپاد بامداد دوشنبه ۹ دسامبر به بالکن آپارتمانی در شهر «یاونه» واقع در مرکز اسرائیل، منجر به آتش سوزی شد.

به باور ارتش اسرائیل، این پهپاد «احتمالا» از یمن پرتاب شده است.

این پهپاد موفق شده بود که رادارها را پشت سر بگذارد و به آخرین بالکن یک ساختمان ۱۵ طبقه اصابت کند.

شهر «یاونه» در حدود سی کیلومتری جنوب تل‌آویو قرار دارد. 

بر اساس ارزیابی اولیه، اگرچه در پی این حمله بالکن بشدت خراب شده اما این حادثه تلفات جانی در پی نداشته است.

تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی دود غلیظی را نشان می‌دهد که از بالکن بلند می‌شود.

یک منبع امنیتی ترکیه روز دوشنبه اعلام کرد که گروه‌های تحت حمایت ترکیه کنترل شهر «منبج» در شمال سوریه را به دست گرفته‌اند.

این شهر تا کنون در اختیار نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) بود که ائتلافی از نیروهای عمدتاً کرد و تحت حمایت ایالات متحده را تشکیل می‌داد.

خبرگزاری فرانسه اعلام کرد که پرچم مخالفان سوریه بر فراز سفارت سوریه در مسکو برافراشته شده است.

بنا بر اعلام خبرنگار حاضر در محل، گروهی از مردان پرچم نمادین مخالفان با سه ستاره قرمز را بر بالای این ساختمان به اهتزاز درآوردند.

یک منبع در سفارت سوریه نیز به آژانس دولتی تاس گفت که سفارت باز است و با وجود اهتزار پرچم جدید، به فعالیت‌های معمول خود ادامه می‌دهد.

پت مک فادن، وزیر دفتر بریتانیا روز دوشنبه گفت که دولت ممکن است موضوع دسته‌بندی گروه «هیات التحریرالشام» در فهرست گروههای «ممنوعه» را که باعث می‌شود این گروه تروریستی شناخته شود و حمایت از آن یا پیوستن به آن غیرقانونی باشد، مورد بررسی دوباره قرار دهد.

با این وجود او به اسکای نیوز گفت که همه چیز به آنچه در روزهای و ماههای پیش‌رو در سوریه اتفاق خواهد افتاد، بستگی دارد. 

«هیات التحریرالشام» پیش از این یکی از شاخه‌های گروه القاعده بود و به همین دلیل از سوی بریتانیا و بسیاری از کشورهای غربی در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داشت. این گروه در حال حاضر رهبری ائتلاف شورشیانی را برعهده دارد که توانستند در ۱۰ روز اخیر با پیشروی‌های سریع در خاک سوریه، به حکومت بشار اسد پایان دهند.

گیدئون سعار، وزیر خارجه اسرائیل روز دوشنبه گفت که حضور نیروهای اسرائیلی در خاک سوریه یک اقدام «محدود و موقت» است که هدف آن تضمین امنیت اسرائیل در خلال سردرگمیِ پس از سقوط بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، است.

او در یک کنفرانس خبری در بیت‌المقدس (اورشلیم) گفت: «تنها منافع ما امنیت اسرائیل است.»

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، روز یکشنبه از حضور نیروهای ارتش کشورش در منطقه حائل غیرنظامی در بلندی‌های جولان خبر داد. به گفته او هدف از این اقدام ممانعت از حضور تروریست‌ها در نزدیکی مرز اسرائیل است.

نیروهای اسرائیلی پس از ترک مواضع نیروهای سوری، منطقه حائلی غیرنظامی را در بلندی‌های جولان تصرف کردند که در پی حصول توافق آتش‌بس در سال ۱۹۷۴ ایجاد شده بود.

اسرائیل بخش‌هایی از بلندی‌های جولان را از زمان جنگ شش روزه ۱۹۶۷ اشغال و ضمیمه خاک خود کرده است.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه روز دوشنبه اعلام کرد که حمله پهپادهای ترکیه به خانه‌ای در منطقه تحت کنترل کردها در شمال سوریه جان ۱۱ غیرنظامی را گرفت.

بر پایه گزارش این نهاد غیردولتیِ مستقر در بریتانیا، «۱۱ غیرنظامی، از جمله شش کودک، که همه اعضای یک خانواده بودند، در حمله پهپادی ترکیه در نزدیکی عین عیسی، واقع در منطقه تحت کنترل کردها، کشته شدند.»

به گزارش وب‌سایت خبری آکسیوس، یک مقام آمریکایی به خبرنگاران گفت که ایالات متحده در حال همکاری با چندین کشور دیگر در خاورمیانه است تا از افتادن سلاح‌های شیمیایی رژیم اسد به دست گروه‌های تروریستی جلوگیری کند.

مقام‌های اطلاعاتی ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی معتقدند که رژیم اسد توافق نابودی سلاح‌های شیمیایی خود را در قبال توقف مداخله نظامی آمریکا نقض کرده و برخی از سلاح‌های شیمیایی خود را حفظ کرده است.

رژیم بشار اسد در سال ۲۰۱۳ از تسلیحات شیمیایی علیه غیرنظامیان سوری استفاده کرد.

در همین حال، یک مقام اسرائیلی به آکسیوس گفت: «ما مسئولیت داریم که مطمئن شویم تسلیحات استراتژیک سوریه به دست افراد نادرستی نیفتند.»

مقامات اسرائیلی اعلام کردند که در ۴۸ ساعت گذشته، نیروی هوایی اسرائیل حملات هوایی را علیه ده‌ها پایگاه نظامی، انبارهای تسلیحات و تأسیسات سوریه انجام داده است که در زمینه برنامه‌های توسعه تسلیحات شیمیایی و موشک‌های بالستیک فعال بوده‌اند.

در همین حال، فرماندهی مرکزی ایالات متحده هم اعلام کرد که روز یکشنبه «ده ها حمله هوایی دقیق» را برای از بین بردن مقرهای داعش در مرکز سوریه انجام داده است.

یک مقام ارشد ایرانی روز دوشنبه به خبرگزاری رویترز گفت که این کشور با هدف جلوگیری از ایجاد یک «مسیر خصمانه میان تهران و دمشق» پس از سرنگونی بشار اسد، یک خط ارتباط مستقیم با شورشیانی که اکنون قدرت را در سوریه به دست گرفته‌اند، باز کرده است.

او ادامه داد: «این تعامل کلیدی برای تثبیت روابط و اجتناب از تنش‌های منطقه‌ای بیشتر است.»

گروه نجات موسوم به «کلاه سفیدها» روز دوشنبه اعلام کردند که به کمک تیم‌های اورژانس فرستاده شده به زندان صیدنایا که یکی از بدترین نمادهای سرکوب رژیم بشار اسد است، اکنون بشدت مشغول جستجوی «سلول‌های مخفی زیرزمینی» هستند که گمان می‌رود در آنجا نیز زندانیانی نگهداری شده باشند.

این گروه اعلام کرد که در این تیم جستجو، علاوه بر نیروهای امداد و نجات، متخصصانی برای شکافتن دیوارها، باز کردن دروازه‌های آهنین و سگهای جستجوی آموزش دیده حضور دارند.

چند منبع دیپلماتیک به خبرگزاری فرانسه گفتند که شورای امنیت سازمان ملل بعد از ظهر دوشنبه برای انجام گفتگوهای پشت درهای بسته درباره تحولات سوریه پس از سقوط رژیم بشار اسد تشکیل جلسه می‌دهد.

این نشست از ساعت ۱۵ روز دوشنبه برگزار می‌شود. روسیه روز یکشنبه درخواست برگزاری این نشست را ارائه کرده بود.