قبل از اینکه اسرائیل آخر هفته گذشته در پاسخ به رگبار موشکی ۱ اکتبر، به ایران حمله کند، تهران برای کاهش دامنه حمله اسرائیل به گروهی از شرکای نامحتمل روی آورد: کشورهای عرب سنی خلیج فارس.
آگهی
تهران شرکای ایالات متحده آمریکا در خلیج فارس و همچنین کشور اردن را تهدید کرده بود که تسهیل اقدامات تلافی جویانه اسرائیل علیه جمهوری اسلامی ایران یک اقدام جنگی خواهد بود، به این امید که آنها از نفوذ خود در واشنگتن برای کاهش پاسخ اسرائیل استفاده کنند، سیاستی که نسبتا هم موفقیت‌آمیز بود.
اسرائیل نه تنها دامنه حمله خود به ایران را محدود کرد، بلکه به درخواست آنها از استفاده از حریم هوایی خلیج فارس یا اردن اجتناب کرد. این واقعیت که همسایگان ایران در خلیج فارس با دولت بایدن و کنگره لابی کردند تا از حمله گسترده اسرائیل به زیرساخت های نظامی، هسته‌ای یا نفتی ایران جلوگیری کنند، نشان می‌دهد که کشورهای عربی منطقه خلیج فارس دریافته‌اند که نمی‌توانند برای تامین امنیت خود به ایالات متحده اتکا نمایند.
ترس کشورهای عرب خلیج فارس از اقدامات تلافی جویانه ایران برای کمک به ایالات متحده آمریکا و اسرائیل پس از ۷ اکتبر چیز جدیدی نیست. پس از حملات به نیروهای آمریکایی در عراق، سوریه و اردن، امارات عربی متحده شروع به محدود کردن فزاینده آمریکا برای استفاده از پایگاه های خود در این کشور کرد. سیاستی که به دنبال تهدیدهای آشکار و پنهان ایران علیه این کشورها صورت گرفت.
پس از حمله موشکی ایران در آوریل به اسرائیل، میدل ایست آی گزارش داد که کشورهای حوزه خلیج فارس نسبت به استفاده از پایگاه های ایالات متحده در کشورهایشان برای حمله به ایران هشدار داده اند و حتی با وجود بیش از ۶ هزار سرباز آمریکایی که تنها در امارات و عربستان سعودی حضور دارند «جلوگیری از پرواز هواپیماهای جنگی آمریکا بر فراز حریم هوایی خود» را در دستور کار خود قرار دادند.
شرکای آمریکا در خلیج فارس در طول دهه‌های اخیر همواره خود را برای تامین امنیت به حمایت‌های دفاعی آمریکا وابسته کرده‌اند. با این حال رخدادهایی چون حمله به تاسیسات نفتی آرامکو و واکنش نه چندان جدی آمریکا به آن حمله باعث شد تا ریاض هم به تدریج دریابد که باید در سیاست‌های منطقه‌ای خود تجدید نظر کند. ریاض به همین علت پس از سالها تنش و منازعه با تهران به سمت توافق برای عادی سازی روابط با ایران رفت و بعد از حمله اخیر اسرائيل به ایران اولین کشوری شد که «نقض حاکمیت ایران» توسط اسرائيل را محکوم کرد.
در چنین شرایطی کشورهای عربی به این نتیجه رسیدند که به جای اتکا به ایالات متحده برای تامین امنیت خود تلاش کنند خطر را از طریق گفتگو با خود ایران برطرف سازند. ضمن اینکه عربستان و امارات در این مدت روابط خود را با روسیه و چین نیز تقویت کرده‌اند.
پس از برگزاری مانورهای مشترک نیروی هوایی در سال گذشته، امارات و چین اخیراً تمایل خود را برای افزایش همکاری امنیتی اعلام کردند. مدت کوتاهی پس از سفر شی جین پینگ، رئیس جمهور چین به عربستان سعودی، ایران و عربستان سعودی روابط خود را در توافقی با میانجیگری پکن عادی کردند.
این سیاست عربستان باعث شد تا این کشور در بیش از یک سال از زمان حملات حوثی‌ها به کشتی‌های تجاری دیگر خطری را از جانب این گروه متحد ایران احساس نکند. این در حالی است که تا پیش از توافق برای عادی سازی روابط با ایران و همچنین گفتگوهای دوجانبه با این گروه یمنی، حوثی‌ها به یک معظل امنیتی برای عربستان سعودی تبدیل شده بودند.
حالا دیگر نه امارات و نه عربستان سعودی و اردن به آمریکا برای دفاع از آنها یا پاسخ مناسب به حملات احتمالی ایران اعتماد ندارند و برعکس از زمانی که آنها تصمیم گرفته‌اند به صورت مستقیم با ایران وارد گفتگو شوند این خطرات و تهدیدات علیه عربستان و امارات از بین رفته است. ایران مدت‌ها است که به کشورهای خلیج فارس توصیه می‌کند «امنیت خریدنی نیست و باید از سوی خود بازیگران درون منطقه تامین شود.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
در چنین شرایطی که ایران خود را درگیر مناقشات پرهزینه نظامی کرده، عربستان و امارات به توسعه اقتصادی خود مشغول هستند و بدون اینکه نگرانی از جانب اقدامات ایران داشته باشند، در گفتار حملات اسرائيل را محکوم می‌کنند تا هرگونه تهدید احتمالی از جانب جمهوری اسلامی ایران را از سر خود دور کرده باشند.