اگرچه حزبالله از آغاز حملات اسرائیل به مواضع این گروه در لبنان متحمل ضربات شدیدی شده، اما حملات خود را افزایش داده است و این نشان میدهد که این گروه شبهنظامی متحد تهران توانایی تبدیل این درگیری طولانی را به جنگی فرسایشی برای اسرائیل دارد.
حزبالله بیش از یک سال است که در همبستگی با فلسطینیان غزه، راکت و موشک به سوی اسرائیل پرتاب میکند. اگرچه این موشکها منجر به خسارات و تلفات قابل توجهی نشدهاند، اما باعث جابجایی دهها هزار نفر از شمال اسرائیل شده و هزینههای هنگفتی بر تلآویو تحمیل کرده است.
حملات زمینی اسرائيل به لبنان که منجر به آوارگی صدها هزار نفر شد، اگر چه با هدف تضعیف و توقف حزبالله صورت گرفت، برعکس به افزایش حملات این گروه شبهنظامی انجامید.
حزبالله در پایان هفته گذشته به محل اقامت بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در قیصریه در مرکز اسرائيل با حدود ۶۵ کیلومتر فاصله از مرز لبنان، حمله پهپادی کرد. این دومینبار بود که پهپادهای حزبالله توانستند از سامانه پدافند اسرائيل عبور کنند. چند روز قبل نیز حمله پهپادی این گروه شبهنظامی منجر به کشته شدن چهار سرباز اسرائيلی در یک پایگاه نظامی در مرکز این کشور شده بود.
بنابر اعلام ارتش اسرائيل حزبالله در آخر هفته گذشته بیش از ۲۰۰ راکت و در روز سهشنبه بیش از ۱۴۰ راکت به سوی اسرائيل پرتاب کرده است. این درحالی است که این گروه شبهنظامی پیشتر تنها روزانه حدود ۱۰ راکت به سوی اهدافی در شمال اسرائيل پرتاب میکرد.
شلیکهای حزبالله همچنان کمتر از آن چیزی است که مقامات اسرائیلی در صورت بروز یک جنگ تمامعیار انتظار داشتند. این امر نشاندهنده کاهش تواناییهای حزبالله است. بیشتر حملات حزبالله توسط سامانههای دفاع هوایی اسرائیل رهگیری میشوند. به گفته ارتش اسرائیل، هزینه هر پهپاد رهگیریشده حدود ۱۰۰ هزار دلار و هر موشک چندین میلیون دلار برآورد شده است.
با این حال، حزبالله نشان داده که تحت فشار، توانایی بازسازی سریع خود فشار را دارد. واحدهای مسلح آن طوری آموزش دیدهاند که بتوانند بهطور مستقل عمل کنند و همین باعث میشود که حتی در صورت کشتهشدن رهبران ارشد و مختلشدن ارتباطات داخلی، به جنگ ادامه دهند. تحلیلگران نظامی معتقدند که توانایی حزبالله برای بقا و ادامه جنگ، ممکن است باعث شود که اسرائیل درگیر جنگی طولانی و خونبار شود.
ریم ممتاز، تحلیلگر مسائل امنیتی موسسه کارنگی اروپا در پاریس، گفت: «حزبالله همچنان راهبرد اصلی خود مبنی بر حفظ مواضع در جنوب لبنان در برابر هرگونه تهاجم زمینی یا پیشروی اسرائیل را حفظ کرده است. این سرزمین حزبالله است. آنها هر گوشه و کناری را میشناسند و از این مزیت استفاده بهره میبرند.»
حزبالله تضعیف شده اما حملات اسرائيل هم بازدارندگی ندارد
در پی کشته شدن یحیی سنوار، رهبر حماس در حملات اسرائيل به جنوب غزه، برخی تحلیلگران بر این باور بودند که آقای نتانیاهو از فرصت به وجود آمده برای پایان جنگ در لبنان و غزه استفاده میکند. با این حال، نخستوزیر اسرائيل اعلام کرد که جنگ ادامه دارد و حملات هوایی ارتش این کشور به لبنان نیز تشدید شد. حزبالله نیز متعهد شد که به این حملات پاسخ دهد.
رهبران اسرائیل اکنون اهداف بلندپروازانهتری برای عملیات نظامی اخیر خود مطرح میکنند؛ اهدافی فراتر از امنیت جوامع شمالی اسرائیل. ارتش اسرائیل این هفته به شعب موسسه مالی وابسته به حزبالله حمله کرد و مقامات اسرائیل این حملات را برای تضعیف پایگاه حمایتی این گروه ضروری دانستند. نتانیاهو نیز پیشتر طی بیانیهای از شهروندان لبنانی خواسته بود که علیه حزبالله قیام کنند.
یک مقام ارشد نظامی اسرائیل گفت: «مبارزه در [لبنان] بسیار پیچیده است. هدف تضعیف شدید حزبالله در جهت تغییر توازن قدرت در لبنان است.»
اسرائیل تاکنون، توانسته با بهرهگیری از قدرت نیروی هوایی و عملیات اطلاعاتی و جاسوسی پیشرفته، حزبالله را در موضع دفاعی قرار دهد و رهبر و بسیاری از مقامات ارشد این گروه در حملات هوایی ارتش اسرائيل کشته شدند.
به گفته تحلیلگران نظامی، حملات اسرائیل همچنین منجر به تضعیف توانایی موشکی حزبالله شده است. جاسوسی مداوم اسرائیل، از جمله شنودهای الکترونیکی و پهپادهایی که بهطور دائم در آسمان لبنان پرواز میکنند، کار را برای استفاده این گروه از پرتابگرهای موشکی میانبرد و دوربرد دشوار کرده است. زیرا، آمادهسازی این پرتابگرها به زمان زیادی نیاز دارد و آنها را در معرض حملات هوایی اسرائیل قرار میدهد.
ارتش اسرائیل در اواخر ماه سپتامبر اعلام کرد که حدود ۵۰ درصد از ذخایر موشکی حزبالله را نابود کرده است. این زخایر پیش از جنگ حدود ۱۵۰ هزار موشک برآورد شده بود. با این حال، حزبالله اعلام کرد که همچنان توانایی نظامی خود را حفظ کرده، اما هیچ تخمینی از میزان خسارات تسلیحاتی خود ارائه نداده است.
به گزارش والاستریت ژورنال به نقل از چند منبع دیپلماتیک، این گروه همچنان توانایی واردات سلاحهای جدید را برای جایگزینی بخشی از تسلیحات تخریبشده خود دارد. حزبالله عمدتا این تسلیحات را از طریق مرز سوریه وارد میکند. به گفته این منابع، حزبالله همچنین فرآیندهایی برای جایگزینی رهبران ارشد کشتهشده نیز دارد.
دانیل بایمن، عضو ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی در واشنگتن و مقام سابق دولت ایالات متحده، گفت: «این یک گروه تطبیقپذیر و بسیار هوشمند و مصمم است. آنها آماده تحمل تلفات هستند. من هرگز حزبالله را دست کم نمیگیرم، اما معتقدم که ضربات سنگینی متحمل شدهاند.»
حزبالله نشان داده است که میتواند حملات خود را به عمق بیشتری از خاک اسرائیل گسترش دهد. براساس دادههای مکان رویدادهای مسلحانه و درگیریها و تحلیلهای مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی، حدود یک هفته پس از انفجار پیجرهای حزبالله، میانگین عمق حملات حزبالله به خاک اسرائیل به ۲۷ کیلومتر رسید. این در صورتی است که در یک سال پیش میانگین عمق این حملات حدود ۳.۸ کیلومتر بود.
جنگ چریکی
به نظر میرسد که محک واقعی برای ارتش اسرائیل و حزبالله احتمالا هنوز در راه است. در صورتی که رهبران اسرائیل تصمیم بگیرند نیروهای خود را به عمق بیشتری از خاک لبنان بفرستند، حزبالله در سرزمین خود برتری جنگی خواهد داشت.
تا کنون، نیروهای اسرائیلی به حداقل هشت روستا، که همگی کمتر از یک مایل از مرز فاصله دارند، وارد شدهاند و به گفته مقامات اسرائيل، نیروهای حزبالله از بمبهای کنترل از راه دور و آتش خمپاره و موشک برای ضربهزدن به نیروهای اسرائیلی استفاده کردهاند.
حزبالله اعلام کرد که رویکرد آن در جنگ جنوب این بوده که ابتدا مقاومت کرده و سپس به تدریج حملات خود علیه سربازان اسرائیلی مهاجم را افزایش دهد. این تاکتیک با رویکرد آن در برخی از نبردهای جنگ ۲۰۰۶ با اسرائیل همخوانی دارد. در آن زمان، نیروهای حزبالله برای ورود نیروهای اسرائیلی به شهرها و روستاهای جنوب لبنان کمین میکردند.
نعیم قاسم، قائممقام دبیرکل حزبالله طی بیانیه ویدیویی روز ۱۵ اکتبر گفت: «ماموریت مقاومت این است که ارتش اسرائیل را تعقیب کند و هرجا که پیشروی کرد، علیه آن عملیات انجام دهد. جوانان منتظرند تا بیشتر و بیشتر وارد درگیری شوند.»
ارتش اسرائیل اعلام کرد که ۱۷ سرباز در جنوب لبنان و پنج سرباز دیگر در شمال اسرائیل و در امتداد مرز لبنان کشته شدند. علاوه بر این، چهار سرباز دیگر نیز در حمله پهپادی حزبالله به پایگاه تیپ پیاده نظام گولانی در اسرائیل در ماه جاری جان باختند. پهپاد حزبالله توانسته بود پیش از شناسایی، وارد پایگاه شود و به سالن غذاخوری که سربازان در حال صرف شام بودند حمله کند. در این حمله، بیش از ۶۰ نفر دیگر نیز زخمی شدند.
پهپادها یکی از چالشهای اصلی اسرائیل محسوب میشوند. سامانههای دفاع هوایی چندلایه اسرائیل برای مقابله با حملات موشکی از غزه، لبنان و اخیرا از ایران طراحی شدهاند، اما در شناسایی و سرنگونی پهپادهای کمسرعت با مشکل مواجه میشوند.