تیمور ورقی، روزنامه‌نگار و شاعر تاجیکی مقیم فرانسه اواخر ماه مارس گذشته چند روز پس از آنکه تعدادی از شبه‌نظامیان داعش از کشورش در یک قتل عام در مسکو دست داشتند، تماس نگران کننده ای از سوی پلیس پاریس دریافت کرد.
آگهی
دو افسر پلیس از او درباره جامعه کوچک مهاجران تاجیکستانی در فرانسه سوال‌هایی پرسیدند و به نوعی او را مورد بازجویی قرار دادند.
ورقی به یاد می‌آورد که افسران از او پرسیدند: «چه کسانی و چند از آنها را می‌شناسی؟ آنها کجا هستند و چه می‌کنند؟»
یکی از افسران به زبان روسی صحبت می‌کرد که اهالی کشورهای آسیای مرکزی با آن آشنایی کامل دارند.
تیمور ورقی در واقع یک پناهنده سیاسی در فرانسه است که برای رسانه‌هایی مانند بی‌بی‌سی نیز کار کرده است.
او به پلیس فرانسه گفت که تعداد کمی تاجیک را در اینجا می‌شناسد که اغلب هموطنانی مهاجر و مخالف دولت کشورشان هستند.
وی در عین حال به ماموران پلیس فرانسه گفت هیچ فرد تاجیک را در این کشور نمی‌شناسد که عضو گروه‌های اسلامگرای افراطی موسوم به «جهادی» باشد.
سرویس‌های امنیتی فرانسه در آستانه المپیک پاریس که از ۲۶ ژوئیه آغاز می‌شود در تکاپوی رفع نقاط کور اطلاعاتی و ارتباط بیشتر با تاجیک‌ها و سایر اتباع کشورهای آسیای مرکزی هستند.
به گفته منابع آگاه، دستگاه امنیتی فرانسه در همین ارتباط تاکنون با شماری از مقامات فعلی و سابق اطلاعاتی، پلیس، دیپلمات‌ها و مهاجران آسیای مرکزی تماس برقرار کرده است.
این اقدامات بی‌سابقه در پی دو حمله بزرگ اخیر صورت گرفته که مقامات عاملان آن را اعضای تاجیک‌تبار داعش خراسان معرفی کرده‌اند.
داعش خراسان یک شاخ منطقه‌ای از گروه موسوم به خلافت اسلامی است که در جنوب آسیای مرکزی و عمدتاً افغانستان فعال هستند.
این گروه مسئول حمله انتحاری دوگانه‌ای بود که پیش‌تر در جریان مراسم بزرگداشت قاسم سلیمانی، فرمانده سابق سپاه قدس در سالروز کشته شدنش در کرمان انجام شد و جان حدود ۱۰۰ نفر را گرفت.
گروه داعش خراسان همچنین اواخر مارس گذشته مسئول تیراندازی مرگبار در تالار کروکوس سیتی مسکو، محل برپایی یک کنسرت شناخته شد؛ فاجعه‌ای که بیش از ۱۳۰ کشته به جا گذاشت.
«تروریسم اسلامی» مهم‌ترین دغدغه فرانسه پیش از المپیک
مقامات فرانسوی می‌گویند که با دستگیری یک جوان ۱۸ ساله چچنی در اواخر ماه مه که مظنون به برنامه‌ریزی برای انجام یک ماموریت انتحاری از طرف داعش در استادیوم فوتبال سنت‌اتین بود، موفق به خنثی کردن حمله‌ای از سوی اسلام‌گرایان شده‌اند.
فرانسه با گذشته پیچیده استعماری، مواجه بودن با اتهام‌هایی چون اسلام‌هراسی و دخالت تاریخی در جنگ‌های خاورمیانه و آفریقا، مدت‌ها هدف حملات اسلام گرایان بوده است.
لوران نونز، رئیس پلیس پاریس ماه گذشته میلادی در سخنانی تصریح کرد: «تروریسم اسلامی همچنان نگرانی اصلی ما در بازی‌های المپیک است» هرچند که مقامات فرانسوی می‌گویند هیچ تهدید مستقیمی علیه این رویداد بزرگ ورزشی وجود ندارد.
تاجیکستان که در دهه ۱۹۹۰ گرفتار جنگ داخلی بود، فقیرترین جمهوریِ به‌جامانده از اتحاد جماهیر شوروی به حساب می‌‌آید. این کشور برای تقریبا نیمی از تولید ناخالص داخلی خود به درآمدهای ارسالی مهاجران در دیگر کشورها، عمدتا در روسیه وابسته است.
بر اساس نظر بسیاری از کارشناسان امنیتی، جوانان فقیر و منزوی در میان تاجیکان مهاجر، به عنوان یک منبع جذاب برای جذب نیرو توسط داعش-خراسان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
با این حال، یک منبع اطلاعاتی به رویترز گفته است که داده‌های دستگاه اطلاعاتی فرانسه در خصوص کشورهای آسیای مرکزی اندک است و نفوذ به جوامع کوچک و متحد این کشورها بسیار دشوار به نظر می‌رسد.
طبق گفته انجمن شهروندان تاجیک مقیم فرانسه، حدود ۳۰ خانواده تاجیک در این کشور زندگی می‌کنند.
یک منبع اطلاعاتی که به دلیل حساسیت موضوع به شرط ناشناس ماندن با رویترز گفتگو می‌کرد، داعش خراسان را تهدیدی نسبتا جدید توصیف کرد و گفت که افرادی که همزمان نقش استخدام‌کننده و راهنما را دارند و در خارج از کشور مستقر هستند، قادرند از راه دور اتباع آسیای مرکزی را در فرانسه رادیکال کرده و برای انجام حملاتی در خاک فرانسه فعال کنند.
این منبع به عنوان نمونه به مورد یک مرد تاجیک اشاره کرد که سال ۲۰۲۲ به اتهام برنامه‌ریزی برای انجام حمله‌ای در استراسبورگ دستگیر شد.
منبع یاد شده به رویترز می‌گوید که این مرد تحت فرمان عوامل داعش-خراسان مستقر در خارج از کشور عمل می‌کرده است.
فشار بر تاجیک‌های مهاجر ممکن است نتیجه عکس به همراه داشته باشد
رویترزعلاوه بر تیمور ورقی، با دو تاجیک و یک ازبک دیگر مقیم فرانسه که پلیس با آنها تماس گرفته و جویای اطلاعاتی از هموطنانشان شده بود، صحبت کرده است.
یک فعال حقوق بشر ازبکی ساکن در شمال غربی فرانسه می‌گوید که پس از ملاقات با مقامات اطلاعاتی در مقر پلیس پاریس، شماره تلفن ورقی را به آنها داده است.
به گفته یک جاسوس سابق ایالات متحده که به شرط ناشناس ماندن صحبت می‌کرد، فشار بر تاجیک‌ها برای کسب اطلاعات می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد.
وی افزود که هرگونه برچسب زدن به این گروه از مهاجران، ممکن است تمایل آنها به معرفی افراد پرخطر را کاهش دهد.
یک محقق فرانسوی که پیش‌تر اطلاعتی در خصوص ستیزه‌جویی در آسیای مرکزی در اختیار آژانس‌های امنیتی فرانسه و ایالات متحده گذاشته نیز معتقد است اگر فرانسه تصمیم بگیرد فشار زیادی بر این دسته از مهاجرین وارد کند، ممکن است به تهدیدی که سعی در حذف آن برای المپیک دارد، دامن بزند.
سباستین لکورنو، وزیر دفاع فرانسه آوریل سال جاری گفته بود، تبادل اطلاعات بین روسیه و فرانسه درباره داعش و سایر گروه های شبه نظامی از زمان حمله مسکو به اوکراین در سال ۲۰۲۲ به شدت کاهش یافته است.