رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه ششم مه ۲۰۲۳/ هفدهم اردیبهشت ۱۴۰۳ در راس هیئتی متشکل از کارشناسان و مسئولان این نهاد برای گفتگو با مقامات ایرانی وارد تهران شد.
آگهیرویترز در گزارشی که به این موضوع اختصاص یافته آورده است که آقای گروسی به دنبال راه‌های تقویت نظارت و کنترل از سوی نهاد زیر مجموعه سازمان ملل بر فعالیت‌های نگران‌کننده هسته‌ای ایران هست.
در این گزارش ضمن اشاره به تلاش‌های آژانس در این راستا که سفر آقای گروسی نیز به منظور تحقق همین هدف صورت گرفته، دیدگاه تحلیل‌گران و دیپلمات‌ها در خصوص محدود بودن اهرم فشار آژانس را برجسته کرده و یادآور شده است که آقای گروسی باید «مراقب وعده‌های توخالی» باشد.
ایران پس از خروج آمریکای تحت ریاست دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با تهران در سال ۲۰۱۸، به تدریج روند غنی‌سازی اورانیوم را سرعت بخشید و ضمن افزایش سطح و میزان ذخایر آن، به تدریج همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی را کاهش داد.
رافائل گروسی ماه گذشته در گفتگو با اسکای نیوز گفته بود که میزان بازرسی (در ایران) هنوز به سطحی نرسیده که مد نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که گفتگو با مقاماتی از جمله علی باقری کنی، مذاکره کننده ارشد هسته‌ای و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در برنامه سفرش به ایران بود، تاکید کرد: «با توجه به عمق و وسعت برنامه (هسته‌ای ایران)، ما باید قابلیت‌های نظارتی بیشتری داشته باشیم.»
ایران در حال حاضر غنی سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد را که فاصله چندانی با غنی‌سازی ۹۰ درصدی مورد نیاز ساخت تسلیحات هسته‌ای ندارد، آغاز کرده است.
ایران همچنین توانایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را برای انجام وظایف خود آنطور که می‌خواهد، تا سطح قابل توجهی محدود کرده است.
به گزارش رویترز، این آژانس با مجموعه‌ای از موانع روبرو است که مهم‌ترین آنها ممانعت از ورود برخی کارشناسان ارشد این نهاد به ایران و همچنین عدم ارائه توضیحات کافی و قانع کننده از سوی تهران در خصوص ذرات اورانیومی است که در برخی مکان‌های اعلام نشده، یافت شده است.
گروسی پس از بازگشت از آخرین سفر خود به ایران در مارس ۲۰۲۳، بر این باور بود که امتیازات بزرگی را که با عباراتی مبهم در قالب یک «بیانیه مشترک» به آن اشاره شده بود از تهران دریافت کرده است.
رویترز می‌افزاید: اما گزارش‌های ارائه شده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به کشورهای عضو نشان می‌دهد که نتیجه چندانی از این میان حاصل شده است.
گروسی امیدوار بود که این بیانیه منجر به بازنصب دوربین‌های نظارتی و سایر تجهیزات نظارتی شود که به درخواست ایران در سال ۲۰۲۲ برداشته شده بود.
این در حالیست که بنا به گزارش رویترز، تنها بخش کوچکی از دوربین‌هایی که مورد نظر آژانس بود، دوباره نصب شدند.
رافائل گروسی پس از دیدار روز دوشنبه خود با وزیر خارجه ایران با انتشار توئیتی نوشت: در این دیدار «مجموعه ای از اقدامات عملی ملموس را برای احیای بیانیه مشترک ۴ مارس ۲۰۲۳ با هدف احیای روند اعتمادسازی و افزایش شفافیت پیشنهاد کردم.»
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اکنون رد بخشی از برنامه هسته‌ای ایران مانند تعداد سانتریفیوژها که توافق سال ۲۰۱۵ زمینه کنترل و نظارت بیشتر بر آن را فراهم کرده بود، از دست داده است.
دیپلمات‌ها می‌گویند این امر به نگرانی‌ها در زمینه توانایی تهران در ساخت و بهره‌برداری از یک سایت غنی‌سازی مخفی دامن زده، اگرچه هیچ نشانه‌ای از آن وجود ندارد.
علی واعظ، کارشناس گروه بین المللی بحران در این خصوص می‌گوید: «آژانس بین المللی انرژی اتمی به طور قابل توجهی بیشتر نگران بخش "ناپیدا" و نه "قابل مشاهده" برنامه هسته‌ای ایران است.»
رویترز با استناد به گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های ایرانی به نقل از محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران آورده است که تهران امیدوار به تقویت همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
خبرگزاری رسمی ایران، ایرنا با انتشار گزارشی که به سفر رافائل گروسی به تهران اختصاص یافته، آورده است: در ملاقات مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی با علی باقری، مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی، موضوعاتی چون مذاکرات رفع تحریم‌ها و ابعاد مختلف همکاری‌های ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
آگهی