در آستانه سالروز جانباختن مهسا امینی و آغاز اعتراضات ایران، پارلمان اروپا عصر سهشنبه ۱۲ سپتامبر بررسی وضعیت ایران در یکسالگی این اعتراضات را در دستور کار خود قرار داد. در آنسو به نظر میرسد جمهوری اسلامی در تلاش است که همزمان با انکار اعتراضات علیه حجاب اجباری، از وقوع هرگونه ناآرامی جلوگیری کند.
پارلمان اروپا پیش از این در قطعنامههای متعددی که پس از کشته شدن مهسا امینی به تصویب رساند، خواستار تحریم قاتلان او و تمامی عوامل نقض حقوق بشر در ایران از جمله علی خامنهای، ابراهیم رئیسی و همه بنیادهای وابسته به سپاه پاسداران شده بود.
مرگ مهسا امینی ۲۲ ساله در بازداشتگاه گشت ارشاد تهران در ۱۶ سپتامبر (۲۵ شهریور) سال گذشته، آتش اعتراضات گستردهای را در نقاط مختلف ایران شعلهور کرد. این اعتراضات که ابتدا با محوریت مخالفت با حجاب اجباری در جریان بود، به ضدیت با کلیت نظام و شخص علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی بدل شد و سرکوب معترضان توسط نیروهای امنیتی به کشتهشدن بیش از ۵۰۰ نفر و بازداشت بیش از ۲۲ هزار نفر انجامید.
از آن زمان تا کنون بسیاری از زنان و دختران ایران به رغم سرکوب گسترده حکومت، برآن شدند بدون حجاب اجباری در محیطهای عمومی حاضر شوند و به نوعی اعتراض خود را زنده نگه دارند.
اکنون در آستانه یکسالگی این جنبش، ماموران شهرداری در نقاط مختلف کشور، گرافیتی یا نقاشی های دیواری ضدحکومتی را به سرعت از دیوارهای شهرهای مختلف پاک می کنند و حکومت با اخراج آن دسته از اساتید دانشگاه که به گونهای از اعتراضات مردم حمایت کرده بودند و استخدام اساتید همراستا با خود، سعی در ترسیم چهره جدیدی از دانشگاه دارد. بنابر آمار روزنامه اعتماد تا کنون دستکم ۱۱۰ استاد دانشگاه اخراج شدهاند.
اگرچه جمهوری اسلامی طی یکسال گذشته سعی کرده است تنشها را با دیگر کشورهای منطقه و غرب کاهش دهد اما فشارهای بینالمللی ناشی از سرکوب اعتراضات همچنان بالا است.
برنار گتا، معاون کمیسیون حقوق بشر پارلمان اروپا اخیرا در گفتگو با یورونیوز گفته بود: «تصویر حکومت ایران در بین اعضای پارلمان اروپا بسیار بسیار ضعیف است. این موضوع عمدتا به دلیل سرکوب زنان چنین شده است.»
یکسالگی جنبش «زن، زندگی، آزادی» در حالی از راه رسیده که حکومت ایران همچنان در این باره سکوت کرده است و ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران نیز در دیدار با خبرنگاران، وقتی که برخی از آنها به اعتراضات ایران اشاره کردند، هرگز از مهسا امینی نام نبرد و رسانههای دولتی ایران هم از اشاره به یکسالگی اعتراضات خودداری کردند.
بازداشت نزدیکان مهسا امینی، اختلال در اینترنت
بنابر گزارش فعالان از داخل ایران، بازداشت و بازجویی افراد گسترش یافته و اخیرا صفا عائلی، دایی مهسا امینی نیز بازداشت شده است.
صالح نیکبخت، وکیل خانواده امینی نیز با اتهام «تبلیغ علیه نظام به علت مصاحبه با شبکه های خارجی و داخلی» روبروست و نخستین جلسه محاکمه او نیز در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب در روز ۲۹ اوت (۷ شهریور) برگزار شده است.
به گفته منابع محلی، در روزهای اخیر حضور پلیس در خیابانهای تهران افزایش یافته و ایست های بازرسی برپا شده است.
به گزارش نتبلاکس، اینترنت ایران نیز در روزهای اخیر با اختلال روبرو بوده است.
در خارج ازایران قرار است در روز شنبه ۱۶ سپتامبر در شهرهای مختلف راهپیماییهایی علیه جمهوری اسلامی برگزار شود.
حامد اسماعیلیون، نویسنده و عضو انجمن خانوادههای جانباختگان پرواز پیاس ۷۵۲، اعتراضات سال گذشته مردم را «انقلاب» نامید و روز دوشنبه در بیانیه نوشت: «انقلابی که در ایران رخ میدهد، پیشرو و متکثر بود و هست اما کمبودهایی نیز دارد. آنچه از چشم بسیاری از ناظران و مردم در داخل و خارج هم دور نمانده است غیبت حزبها، نهادها یا جریانهای سیاسی مترقی توانمندی است که بتوانند خود و جامعه را برای گذار دموکراتیک از جمهوری اسلامی و سپس دوران دموکراسی پس از جمهوری اسلامی آماده کنند. متاسفانه تلاشها برای جبران این کمبود در یک سال گذشته از جمله به دلیل دیدگاه های متفاوت نسبت به مسائل اساسی به نتیجه مهمی نرسیده است.»
او همچنین افزود: «همزمان با دعوت جهان به حمایت از انقلاب مردم ایران، میدانیم که برای نجات ایران فقط و فقط باید بر خود تکیه کنیم و اگر قرار است انقلابی رخ دهد، آن انقلاب در داخل مرزهای ایران خواهد بود.»
وی در توئتیتی دیگر مردم را به شرکت در راهپیماییهای روز ۱۶ سپتامبر در نقاط مختلف دنیا دعوت کرد.