پایان شورش مزدوران واگنر؛ گام بعدی پوتین و پریگوژین چه خواهد بود؟

ولادیمیر پوتین در کاخ کرملین به تاریخ چهاردهم ژوئن ۲۰۲۳
ولادیمیر پوتین در کاخ کرملین به تاریخ چهاردهم ژوئن ۲۰۲۳ Copyright آسوشیتدپرس
Copyright آسوشیتدپرس
نگارش از یورونیوز فارسی
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

با پایان یافتن شورش زودگذر گروه واگنر علیه مسکو و رهسپار شدن پریگوژین به بلاروس، سوالی که در وهله اول مطرح می‌شود این است که تکلیف مزدوران این گروه چه خواهد شد و مسیر جنگ در اوکراین به کدامین سو خواهد رفت.

آگهی

ولادیمیر پوتین در شبانه‌روز گذشته بزرگترین چالش علیه نهاد قدرتش در دو دهه گذشته را به چشم دید. در حالی که به نظر می‌رسد مسکو توانسته است خطر فوری آن را مهار کند، اما کارشناسان مسائل روسیه باور ندارند که پوتین از جایگاه اقتدار به این موضوع ورود کرده باشد، بلکه چالش اخیر به نوبه خود آثار مخرب خود را بر بدنه حاکمیتی روسیه گذاشته است.

در جریان سخنرانی تند صبح شنبه ولادیمیر پوتین در تلویزیون ملی روسیه انزجار عمیق وی از خیانت موج میزد، جایی که او پریگوژین، فرمانده گروه واگنر را به «خنجر زدن از پشت» متهم کرد.

پس از این سخنرانی، رئیس جمهوری روسیه دیگر در انظار عمومی دیده نشد و در آینده نزدیک هم برنامه جدیدی برای او اعلام نشده است. با این حال، ولادیمیر پوتین روز یکشنبه در مصاحبه‌ای که به نظر می‌رسد قبل از اقدام گروه واگنر انجام شده باشد، گفت که به پیشرفت جنگ در اوکراین اطمینان دارد.

تمهیدات امنیتی ضد تروریسم هنوز در مسکو پابرجا است، اما دقیقا مشخص نیست که آیا اصلا پوتین در حال حاضر در پایتخت روسیه است یا خیر. با این حال برخی پیش‌بینی‌ها از احتمال تشدید حملات به اوکراین یا سرکوب کسانی که در داخل روسیه از پوتین به درستی حمایت نکرده‌اند، حکایت دارد.

رادِک سیکورسکی، نماینده لهستانی پارلمان اروپا در گفتگو با شبکه خبری بی‌بی‌سی جهانی می‌گوید که رهبر روسیه «احتمالا کسانی را از خود [در این جریان] تزلزل نشان دادند، پاکسازی خواهد کرد» به این معنی که رژیم او «اقتدارگراتر و در عین حال وحشی‌تر» خواهد شد.

چه اتفاقی برای پریگوژین در بلاروس خواهد افتاد؟

علیرغم تلاش برای سرنگونی رهبری نظامی روسیه، اتهام شورش مسلحانه علیه پریگوژین، فرمانده گروه واگنر کنار گذاشته شده است. اما هنوز از تمام جزئیات توافقی که بین کرملین و واگنر حاصل شده، اطلاعی در دست نیست.

تحلیلگران مسائل روسیه انتظار ندارند پریگوژین به راحتی به حاشیه رانده شود. به هر روی، پریگوژین به عنوان فرمانده مزدوران واگنر، چهره بسیار پر سر و صدایی برای ده‌ها هزار جنگجو در نبرد علیه اوکراین بوده است و برای پوتین نیز شخصیت مهمی محسوب می‌شده است. 

پریگوژین از جنگ در سوریه گرفته تا جنگ سال ۲۰۱۴ در اوکراین که سبب ضمیمه شدن کریمه به روسیه شد، در سایه نقش خود را ایفا کرده است.

حال پس از به چالش کشیدن اقتدار پوتین و به نوعی تحقیر کردن جایگاه ریاست جمهوری وی، در مورد اینکه چه تضمینی برای امنیت پریگوژین داده شده و نقش او در آینده چگونه خواهد شد، ابهاماتی وجود دارد.

ناظران این سوال را مطرح می‌کنند که در صورتی که پریگوژین واقعا به مینسک برود، اساسا آیا الکساندر لوکاشنکو، رهبر بلاروس می‌تواند بر وی نفوذ داشته باشد یا خیر. 

دیگر اینکه اگر نیروهای واگنر هم پریگوژین را در این مسیر همراهی کنند، چه تهدیدی برای روسیه، بلاروس و اوکراین ایجاد خواهد شد؟

آسوشیتدپرس
صورتک‌های پوتین، پریگوژین و لوکاشنگو در یک مغازه سوغاتی‌فروشی در شهر سن‌پترزبورگ روسیه به تاریخ ۱۹ مارس ۲۰۲۳آسوشیتدپرس

گروه واگنر چه می‌شود؟

قبل از این شورش غیرمنتظره، ده‌ها هزار مزدور واگنر در جنگ پوتین علیه اوکراین نقش کلیدی داشتند اما دوران واگنر به عنوان یک ارتش مستقل، در حال پایان بود.

پریگوژین و نیروهایش در برابر فشار برای ادغام با وزارت دفاع روسیه از خود مقاومت نشان می‌دادند  و نارضایتی نسبت به این اقدام به عنوان یک عامل کلیدی در تبدیل یک دشمنی طولانی به شورش تلقی می‌شود.

با این حال، مشخص نیست که آیا گروه واگنر در شرایط جدید واقعا در ارتش روسیه ادغام خواهد شد و آیا اصلا سربازان روسیه راضی خواهند بود که در کنار آنها خدمت کنند یا خیر.

همچنین آیا آن‌طور که رسانه‌های دولتی روسیه می‌گویند آنها به سادگی به جنگ در مناطق درگیری در اوکراین باز خواهند گشت؟ 

برخی از تحلیلگران این نگرانی را مطرح کرده‌اند که اگر جنگجویان واگنر پریگوژین را تا بلاروس همراهی کنند، آنگاه در نزدیک‌ترین نقطه حمله احتمالی به کی‌یف، پایتخت اوکراین خواهد بود.

تاثیر شورش واگنر بر جنگ اوکراین چه خواهد بود؟

گروه واگنر تا کنون نقش مهمی در پیشروی‌های روسیه در خاک اوکراین از جمله در تصرف شهر باهموت توسط روسیه داشت؛ با این وجود مسکو مدعی است که شورش اخیر مزدوران این گروه، تاثیری بر کارزار مسکو علیه اوکراین نخواهد داشت.

اما نیروهای روسیه بدون شک باخبر شده‌اند که چه اتفاقی در حال رخ دادن است و این خبر ممکن است عامل تضعیف کننده روحیه آن‌ها باشد. 

آگهی

برخی بر این باورند که بسته به نوع پس لرزه‌های این شورش، ممکن است در روزهای آتی بین واحدهایی که با هم در رقابت هستند درگیری بوجود آید.

در کی‌یف نیز اگرچه نگرانی‌هایی درباره احتمال تشدید حملات روسیه در آینده وجود دارد، اما رهبران نظامی اوکراین قطعا به دنبال استفاده از فرصت‌ بی‌ثباتی‌ها در آن سوی مرز خواهند بود. 

نیروهای اوکراینی پیش‌تر حمله متقابل برای بازپس‌گیری مناطق تصرف شده توسط اشغالگران را آغاز کرده‌اند و معتقدند که ناآرامی در روسیه می‌تواند برای آن‌ها «پنجره فرصت» باشد.

بیل تیلور، سفیر سابق ایالات متحده در اوکراین، در مصاحبه با بی‌بی‌سی می‌گوید که نیروهای اوکراینی در «موقعیت خوبی» برای بهره‌برداری از ضعف‌های تاکتیکی ناشی از شورش ناگهانی جنگجویان واگنر قرار دارند.

ایالات متحده و متحدانش از قبل چه می دانستند؟

رسانه‌های آمریکایی گزارش دادند که در حالی که شورش پریگوژین به نظر برای کرملین غافلگیر کننده بود، اما آژانس‌های جاسوسی ایالات متحده از قبل جو بایدن و برخی از رهبران کلیدی کنگره را در اوایل این هفته در جریان این موضوع قرار داده بودند.

آگهی

به گزارش شبکه خبری «سی‌ان‌ان» نهادهای اطلاعاتی آمریکا متوجه شده بودند که فرمانده گروه مزدور واگنر در حال جمع‌آوری سلاح، مهمات و سایر تجهیزات در نزدیکی مرز با روسیه است.

نیویورک‌تایمز نیز نوشت که رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا با رهبران فرانسه، آلمان و بریتانیا در مورد نگرانی بابت از کنترل خارج‌شدن زرادخانه عظیم تسلیحات هسته‌ای روسیه در میانه این هرج و مرج، گفتگو کرده است.

مردم روسیه چه فکر می کنند؟

سخنرانی پوتین خطاب به ملت روسیه، به نشانه جدیت او در مواجهه با این تهدید و نیاز به ابراز وجود برای مردم روسیه تلقی می‌شود.

تاتیانا استانووایا، تحلیلگر برجسته روسیه در تلگرام خود نوشت: «بسیاری از نخبگان داخلی، شخصا پوتین را برای آنچه تا کنون پیش‌آمده و عدم واکنش مناسب از سوی رئیس جمهوری در زمان مقتضی، سرزنش می‌کنند. بنابراین، کل این ماجرا نیز ضربه‌ای به جایگاه خود پوتین است».

در حالی که نتیجه‌گیری در مورد افکار عمومی روسیه دشوار است، اما مقامات عالیرتبه این کشور از دیدن مردم غیرنظامی که به تماشای واحدهای واگنر در شهر روستوف رفته بودند و آن‌ها را مورد تشویق قرار می‌دادند، نگران هستند.

آگهی

وقتی که نیروهای واگنر در حال ترک شهر بودند، توسط جمعیتی ظاهرا حامی مورد تشویق قرار گرفتند، آن‌ها برایشان کف می‌زدند و با این نیروها عکس یادگاری می‌گرفتند.

آسوشیتدپرس
سلفی گرفتن شهروندان غیرنظامی با فرمانده گروه واگنر در رو شورشآسوشیتدپرس

با این حال، شایان ذکر است که برخی از ساکنان نیز ظاهرا روز شنبه پس از ورود واگنر، با قطار شهر را ترک کردند.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

لوکاشنکو: رئیس گروه واگنر با هزاران جنگجویش در روسیه و خود شاید در مسکو است

پیامدهای شورش رهبر واگنر برای قدرت ولادیمیر پوتین چه بود؟

بازرسان روسیه در تاجیکستان از بستگان متهمان حمله مسکو بازجویی کردند