یازده سال پس از وقوع فاجعه زلزله و سونامی در شمال شرقی ژاپن، این کشور خود را برای مرحله جدید عملیات پاکسازی و از چرخه خارج کردن نیروگاه هستهای فوکوشیما آماده می‌کند. این مرحله شامل تخلیه آب تصفیه شده این نیروگاه به دریا است.
آگهییازده سال پس از وقوع فاجعه زلزله و سونامی در شمال شرقی ژاپن، این کشور خود را برای مرحله جدید عملیات پاکسازی و از چرخه خارج کردن نیروگاه هستهای فوکوشیما آماده می‌کند. این مرحله شامل تخلیه آب تصفیه شده این نیروگاه به دریا است.
از زمان سونامی ۱۱ مارس ۲۰۱۱، ژاپن مشغول عملیات پاکسازی و از چرخه خارج کردن نیروگاه هستهای فوکوشیما است. این فرآیند طبق پیش‌بینی‌ها باید چیزی بین ۳۰ تا ۴۰ سال طول بکشد. اما همان‌طور که مقامات تپکو، اپراتور نیروگاه می‌گویند، امروزه اولویت آب است. ولی این موضوع از کجا ناشی می‌شود؟
تاکاهیرو کیموتو، معاون ناظر نیروگاه گفت: «آبی که روزانه جمع‌آوری شده برای خنک کردن سوخت مذاب استفاده می‌شود. در اینجا آب چشمه‌های زیر زمینی و باران هم جمع‌آوری می‌شود.»
آب آلوده نیروگاه در سیستم پیشرفته پردازش مایعات (ALPS) که مخصوص نیروگاه فوکوشیما طراحی شده، تصفیه می‌شود. این سیستم تقریبا تمام مواد پرتوزا را از آب خارج می‌کند. سپس، این آب تصفیه شده در هزار مخزن ذخیره می‌شود. اما این مخزن‌ها اکنون به حداکثر ظرفیت خود رسیده‌اند. بنابراین ژاپن سال آینده آب آن‌ها را درون دریا تخلیه می‌کند.
با این حال مقدار بسیار کمی از ماده پرتوزای تریتیوم در آب باقی می‌ماند. این ماده از آب قابل جداسازی نیست. در یکی از آزمایشگاه‌های این نیروگاه سالانه ۹۰هزار نمونه آب تصفیه شده برای رقیق‌سازی در دریا مورد بررسی قرار می‌گیرد.
آب پس از تصفیه مجدد در سیستم ALPS، از طریق تونلی در دریا تخلیه می‌شود. این تونل یک کیلومتری در عمق ۱۶ متری سطح زمین قرار دارد و بهار سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد. این آب درست پیش ازسرازیر شدن به اقیانوس آرام، در استخرهای بزرگ با آب دریا رقیق می‌شود.
اما آیا حیات دریایی تحت تاثیر مواد پرتوزا قرار خواهد گرفت؟ برای یافتن پاسخ، نیروگاه هستهای فوکوشیما در استخرهای جداگانه‌ای به پرورش ماهی می‌پردازد.
تاکاهیرو کیموتو، معاون ناظر نیروگاه گفت: «یک طرف حوضچه‌های آب دریای طبیعی است و در طرف دیگر حوضچه‌های آب تصفیه شده که با آب دریا مخلوط شده است. قصد ما تخلیه آب با سطح تصفیه‌ای پایین‌تر از استاندارد آب شرب سازمان بهداشت جهانی است.»
ماهیگیران فوکوشیما نخستین کسانی هستند که تحت تاثیر موضوع تخلیه آب نیروگاه هستهای به اقیانوس قرار می‌گیرند. آن‌ها نگران اعتبار محصولاتشان هستند. ماهیگیران بندر اوناهاما در ۶۰ کیلومتری این نیروگاه هستهای همین الان هم از تاثیر منفی نگرانی مصرف‌کنندگان در فروش محصولاتشان رنج می‌برند.
تتسو نوزاکی، رئیس فدراسیون انجمن های تعاونی شیلات استان فوکوشیما با بیان این که میزان صید آن‌ها از ۲۵هزار تن در سال ۲۰۱۱ به ۵هزار تن در امسال رسیده، گفت: «به عنوان یک ماهیگیر در فوکوشیما، مخالف تخلیه مواد رادیواکتیو به محل کارمان هستم. بدنامی که این کار به وجود می‌آورد، برای ما نگران‌کننده است. دولت در ده سال گذشته توضیحات نادرستی به ما نداده است و قدردان تلاش آن‌ها هستیم. بنابراین اگر فرض کنیم که توضیح علمی آن‌ها نادرست نیست، تلاش می‌کنیم تا به ماهی‌گیری ادامه دهیم و در عین حال نیز در آگاهی‌بخشی به مصرف‌کنندگان بکوشیم. با این کار اثرات مخرب اعتبارزدایی از محصولاتمان را محدود سازیم.»
همه‌چیز تحت نظر است
پس از صید روزانه، یک ماهی از هر گونه به عنوان نمونه در آزمایشگاه بررسی می‌شود. در یک‌سال اخیر، تنها در یک مورد ماهی آزمایش‌شده بیش از حد مجاز تحت تاثیر مواد پرتوزا بوده است. این حد مجاز در فوکوشیما ۵۰ بکرل تعیین شده، درحالی‌که حد استاندارد بین‌المللی ۱۰۰۰ بکرل است. نظارت پس از تخلیه آب تصفیه شده نیروگاه نیز ادامه خواهد داشت.
مقامات یادآور می‌شوند که میزان تریتیوم موجود در آب خطرناک نیست. نیروگاه فوکوشیما ۲۲ ترابکرل در سال مواد پرتوزا را به آب سرازیر می‌کند. این میزان تقریبا از تمام نیروگاه‌های هستهای در جهان کمتر است. برای مثال، دورریز نیروگاه بازیافت هستهای لاهه در فرانسه، سالانه بیش از ۱۱هزار ترابکرل است.
با این‌حال، مخالفان می‌گویند که تریتیوم آزاد شده ناشی از یک حادثه هستهای خطرناک‌تر است. اما به گفته ژان کریستوفر گاریل، معاون پژوهشکده حفاظت در برابر مواد پرتوزا و ایمنی هستهای که تاکنون ۳۰ بار از این نیروگاه بازدید کرده است، این مساله حقیقت ندارد.
آقای گاریل گفت: «تریتیوم عنصر پرتوزای کم‌خطری است. أنواع گوناگونی از این ماده وجود ندارد. تریتیوم نیروگاه فوکوشیما مشابه تریتیومی است که از دیگر نیروگاه‌های هستهای در سراسر جهان منتشر می‌شود.»
ژاپن از این که دولت بریتانیا محدودیت واردات محصولات این منطقه کشور را در ماه ژوئن لغو کرده بسیار خرسند است و آن را نشانه موفقیت در اعتمادسازی پس از سال‌ها تلاش می‌داند.
یوکی تانابه، مدیرکل امور بین الملل دفتر مقابله با حوادث هستهای وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن می‌گوید: «تاکنون حدود ۷۰۰ جلسه با ذینفعان از جمله فعالان صنعت ماهی‌گیری برگزار کرده‌ایم و پروژه‌های موثری را برای مقابله با اعتبارزدایی از محصولات این منطقه توسعه داده‌ایم.»
ژاپن تمام اقدامات احتیاطی لازم را در مورد آب تصفیه شده اتخاذ کرده و از آژانس بین المللی انرژی اتمی خواسته است که بر عملیات تخلیه آب نیروگاه نظارت کند.
رافائل گروسی، رئیس سازمان بین‌المللی انرژی اتمی درباره همکاری ژاپن با این سازمان گفت: «درخواست از بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بازدید از نیروگاه نشان‌دهنده تعهد ژاپن است و به نشر پیام شفافیت و اعتمادسازی برای مردم ژاپن و سراسر دنیا کمک می‌کند.»
آگهیآقای گروسی همچنین بر پیشرفت قابل توجه در عملیات از رده خارج کردن نیروگاه فوکوشیما دایچی از زمان آخرین سفر دو سال پیش خود صحه گذاشت.
سازمان ملل متحد در این رابطه یک گروه ویژه به وجود آورده است. گوستاوو کروسو، مدیر هماهنگی ایمنی و امنیت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به عنوان رئیس این ماموریت از فوکوشیما بازدید کرد و گفت: «این گروه ویژه که این‌بار متشکل از کارشناسانی از آٰرژانتین، چین، کانادا، فرانسه، کره جنوبی، جزایر مارشال، فدراسیون روسیه، بریتانیا، ایالات متحده و ویتنام است، سومین ماموریت خود را در ژاپن انجام داد.»
هدف این ماموریت حصول اطمینان از ایمنی تخلیه آب نیروگاه است. آژانس انرژی اتمی به بررسی جنبه‌های نظارتی می‌پردازد و آزمایش‌هایی را در آزمایشگاه‌های مستقل انجام می‌دهد.
آقای کروسو در این‌باره گقت: «گزارش ارزیابی و نتیجه‌گیری حدودا سه ماه آینده منتشر خواهد شد و گروه ویژه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ماموریت دیگری را در ژاپن در ماه ژانویه، پیش از تخلیه آب انجام خواهد داد. این آژانس گزارش جامعی شامل تمام یافته‌‌هایی که تا به حال بدست آورده‌ایم و نتیجه گیری‌هایمان در مورد کل این فرآیند را منتشر خواهد کرد. بررسی تمام استانداردهای اعمالی ما نشان دهنده سطح بالایی از ایمنی هستند.»
نخستین عملیات تخلیه آب سال آینده باید انجام شود. ژاپن برای انجام موفقیت‌آمیز این عملیات و همچنین حفاظت از ساکنان و محیط زیست هرکاری می‌کند. این اقدامات گامی نو در بازسازی منطقه‌ای است که امید به آینده در آن موج می‌زند.
آگهی