داستان حاجی میرزمان و «جعبه جادویی» او در کابل

حاجی میرزمان، عکاس افغان با جعبه عکاسی
حاجی میرزمان، عکاس افغان با جعبه عکاسی Copyright خبرگزاری فرانسه
نگارش از یورونیوز فارسی
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

مردی که سالیان سال در افغانستان عکاسی کرده است می‌گوید که در دهه ۷۰ زندگی‌اش دوربین چاپ فوری او از جنگ‌ها، تهاجمات و ممنوعیت عکاسی از سوی طالبان جان سالم به در برده است اما هم اکنون به‌دلیل فناوری دیجیتالی، در خطر نابودی است.

آگهی

حاجی میرزمان نوجوانی بیش نبود که با کمرای (دوربین) جعبه چوبی دست‌ساز در استودیوی پسر عمویش در مرکز شهر کابل شروع به عکاسی کرد.

او با استفاه از «جعبه جادویی» خود در پیاده‌رو، پرتره‌های سیاه و سفید مردم را برای پاسپورت، کارت شناسایی و سایر اسناد می‌گرفت و در عرض چند دقیقه چاپ می‌کرد.

این مرد می‌گوید که در دهه ۷۰ زندگی‌اش دوربین چاپ فوری او از جنگ‌ها، تهاجمات و ممنوعیت عکاسی از سوی طالبان جان سالم به در برده است اما هم اکنون به‌دلیل فناوری دیجیتالی، در خطر نابودی است.

او در حالی که جعبه را روی سه‌پایه چوبی آن نصب می‌کرد در خانه کوچکش در کابل به خبرگزاری فرانسه گفت: «این دوربین‌ها دیگر بازنشسته شده‌اند. فقط این آخرین دوربین باقی‌مانده را نگه می‌دارم.»

داخل جعبه هم دوربین است و هم اتاق تاریک برای چاپ عکس. میرزمان برای نشان دادن نحوه عملکرد آن کاغذ عکاسی و مایع چاپ عکس را در داخل جعبه قرار داده و برای عکسبرداری آماده می‌شود. او برای مدت کوتاهی پوشش لنز را برمی‌دارد و فورا یک نگاتیو بیرون می‌آورد. بعد نگاتیو را پردازش کرده و بعد از چند دقیقه عکس را چاپ می‌کند.

WAKIL KOHSAR/AFP
حاجی میرزا من در حال عکاسیWAKIL KOHSAR/AFP

میرزمان می‌گوید: «امروزه عکاسان همه از دوربین‌های دیجیتال استفاده می‌کنند. افراد کمی می‌دانند که این دوربین چگونه کار می‌کند.»

عکاس کابلی می‌گوید که جعبه‌های عکاسی توسط نجاران داخلی ساخته شده اما لنزها وارداتی است.

عصر طلایی جعبه‌های عکاسی در افغانستان زمانی بود که خدمت سربازی در دهه ۱۹۵۰ اجباری شد، به این معنی که هزاران نفر به عکس برای کارت شناسایی نظامی نیاز داشتند.

طالبان زمانی که از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ قدرت را در افغانستان در اختیار داشت، عکاسی را ممنوع کرد و تنها به میرزمان اجازه دادند تا با دوربین جعبه‌ای عکس‌های رسمی بگیرد.

WAKIL KOHSAR/AFP
حاجی میرزا منWAKIL KOHSAR/AFP

پس از سقوط طالبان، وقتی دانش‌آموزان به مدارس بازگشتند و کارت شناسایی اجباری شد، این دستگاه‌ها دوباره رونق گرفتند.

طالبان از زمان بازگشت به قدرت در ماه اوت، هنوز اظهارنظری درباره عکس گرفتن نکرده‌اند اما جنگجویان جوان طالبان اغلب در حال گرفتن عکس از یکدیگر یا سلفی با گوشی تلفن همراه خود دیده می‌شوند.

میرزمان به هر چهار پسرش عکاسی را آموزش داده است اما هیچ‌کدام از آن‌ها از دوربین‌های جعبه‌ای استفاده نمی‌کنند.

آخرین کمرای (دوربین) فوری باقی مانده از این خانواده اکنون در بیرون استودیوی آن‌ها به نمایش گذاشته شده است، دروبینی که یادآور تاریخ عکاسی افغانستان است.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

ویدئو؛ مراسم ازدواج دسته جمعی در کابل برگزار شد

معتادان زیر «پل سوخته» کابل قبل و بعد سلطه طالبان بر افغانستان

تعطیلی کافه زنان در کابل از ترس طالبان و وخامت حال اقتصاد افغانستان