رای مثبت پارلمان اروپا به لایحه قانون کپی رایت؛ جدال بر سر چیست؟

پارلمان اروپا سهشنبه ۶ فروردین (۲۶ مارس) لایحه اصلاح قانون کپی رایت اینترنتی را به رای گذاشت و این لایحه با ۳۴۸ رای موافق در مقابل ۲۷۴ رای مخالف تصویب شد.
این آخرین رایگیری در رابطه با قانون حق مولف در اتحادیه اروپا بود و براساس قوانین این اتحادیه اعضای آن موظفند تا سال ۲۰۲۱ این اصلاحات را در قوانین خود جای داده و اجرایی کنند.
این لایحه پیشنهادی گوگل و دیگر پلتفرمهای اینترنتی را مجبور میکند که با امضای توافقنامه میان هنرمندان، نویسندگان و روزنامهنگاران حقوق مادی آنها به طور کامل پرداخت شود.
کمیسیون اروپا میگوید هدف از اجرای این قوانین حفظ میراث فرهنگی و برقراری عدالت برای تولیدکنندگان هنر و محتوا است و شرکتهای غول رسانهای از جمله گوگل و یوتیوب را وادار خواهد کرد از حق مولف دفاع کنند.
این لایحه برای اولین بار در سال ۲۰۱۶ پیشنهاد شد و از آن زمان مورد بحث موافقان و مخالفان قرار گرفت. مخالفان این لایحه بر این باورند که این مساله گرچه میتواند حقوق مادی بسیاری از تولیدکنندگان را به آنها برساند اما در عین حال تهدیدی برای آزادی تبادل نظر آنلاین محسوب میگردد.
چه اصلاحاتی به رای گذاشته شدند؟
مشاجره اصلی بر سر بندهای ۱۱، ۱۳ و همچنین بند ۱۷ قانون حق مولف بود که براساس آن پلتفرمهای اینترنتی از قبیل یوتیوب، اینستاگرام و فیسبوک را وادار میکند تا مسئولیت بیشتری را در مورد حق تکثیر محصولات علمی، هنری، فرهنگی و خبری بپذیرند.
همچنین لایحه جدید آژانسهای خبری را مجبور خواهد کرد که تنها از بخش کوچکی از خبر یا اثر تولید شده برای اطلاعرسانی استفاده کنند و حق استفاده از خبر کامل را تنها با پرداخت هزینه تولید از آن خود کنند.
چرا این مساله جدالبرانگیز شده است؟
تحت این اصلاحات مسئولیت انتشار هر محتوای بدون مجوز از قبیل، عکس، فیلم، موسیقی و غیره از سوی کاربران به عهده پلتفرمی است که کاربران در آن فعالیت میکنند.
برند یوت، استاد دانشگاه علوم اجتماعی از دانشگاه ناتینگهام انگلستان، به یورونیوز گفت: «تنها راهحل این مساله آن است که پلتفرمهای اینترنتی فیلترهایی را نصب کنند که نه تنها محتویات غیرقانونی بلکه محتویات قانونی [که حق مولف آنها پرداخت نشده] را نیز مسدود کند تا از آزادی بیان محافظت شود.»
با این وجود آقای یوت هشدار داد تولید فیلترهای اتوماتیک نه تنها گران است بلکه این فیلترها قابلیت تشخیص میان محتویات قانونی و غیرقانونی را ندارند.
وی در ادامه افزود: «به دلیل نقصهایی که این فیلترها دارند انواع محتویات تولیدی توسط کاربران اینترنتی کاهش خواهد یافت و مشارکت آنلاین برای شهروندان مشکل تر خواهد شد.»
بیشتر بخوانید:
- منتقدان لایحه اصلاح قانون کپی رایت اینترنتی در اروپا تظاهرات کردند
- درباره نکات بحث برانگیز اصلاحیه قانون حق مولف اتحادیه اروپا چه می دانیم؟
چه کسانی مخالف این لایحه هستند؟
منتقدان بر این باورند که در صورت اجرایی شدن این لایحه پلتفرمهای بزرگ و شرکتهای غول فعال در حوزه حق مولف از آن سود خواهند برد.
سر تیموتی جان برنرز-لی، خالق شبکه جهانی وب برای مقابله با تصویب و اجرایی شدن این لایحه کارزاری با عنوان «اینترنت خود را حفظ کنید» (Save Your Internet) به راه انداخت چرا که معتقد است این لایحه اصلاحی «مبهم و بیش از حد وسیع» شده است.
این کارزار که تقریبا پنج میلیون امضای آنلاین جمع کرده معتقد است که این مساله میتواند به پلتفرمهای کوچک آسیب بزند. بیش از ۲۰۰ نفر از دانشگاهیان اروپایی نیز با نوشتن نامههایی به این مساله اعتراض کرده و میگویند آسیبهای اجرای این لایحه بیشتر از سود آن است و بندهای ۱۱ و ۱۳ باید حذف شوند.
برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز نگرانی خود را در این باره ابراز کردهاند. فنلاند، ایتالیا، لوکزامبورگ، هلند و لهستان از جمله کشورهایی هستند که حاضر به حمایت از اصلاحات اینترنتی نشدهاند.
به گفته برند یوت دلیل اصلی این مخالفتها ناقص بودن طرح پیشنهادی است که نه براساس مطالعه دقیق و علمی بلکه براساس شواهد تجربی پیشنهاد شده است.
او در این باره گفت: «تلاشهای ناموفقی برای معرفی چنین حقوقی قبلا در اسپانیا و آلمان صورت گرفته است، به همین دلیل نمیتوان فهمید که چرا [چنین قانون مشکلدار و ناقصی] باید در همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا به اجرا درآید.»
بیشتر بخوانید:
- توافق سه نهاد اروپایی بر سر اصلاح قوانین حق مولف در عصر دیجیتال
- قوانین جدید کپی رایت چالش جدید برای توسعه غولهای فضای مجازی
چه کسانی موافق این لایحه هستند؟
بسیاری از هنرمندان، نویسندگان، روزنامهنگاران حمایت خود را لایحه اصلاح قانون کپی اینترنتی اعلام کردهاند. پدرو کبالرو، کارگردان، فیلمنامهنویس و تهیهکننده اسپانیایی و بنی اندرسون، خواننده سوئدی از جمله هنرمندانی هستند که با این لایحه موافقند.
همچنین دبی هری، خواننده ، آهنگساز و بازیگر آمریکایی که موافقن این اصلاحات است گفت: «این قانون به طور قابل توجهی حقوق جامعه خالقان آثار گوناگون را تضمین میکند.» وی در ادامه افزود: «شرکتهایی مانند گوگل و یوتیوب میتوانند از قدرت مالی و نفوذ خود استفاده کنند تا حقوق مولفان را به آنان برگردانند.»