برجام برای ناوگان هواپیمایی ایران با یک شروع خوب و پایان ناکام همراه بود. خروج آمریکا از برجام روند خرید هواپیما از شرکتهای مختلف هواپیمایی را به حال توقف درآورده است. چنانچه به گفته دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی «قرارداد با ایرباس معلق، بوئینگ لغو و ATR بلاتکلیف است.»
آگهیناوگان هواپیمایی ایران فرسوده و قدیمی است. تحریمهای آمریکا در چند دهه گذشته وضعیت را بدتر کرده و حالا به گفته دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی «تنها امکان واردات هواپیماهای دست دوم به کشور وجود دارد.»
مقصود اسعدی سامانی می گوید: «در گذشته امکان واردات هواپیمای نو وجود داشت اما در حال حاضر شرایط بسیار سخت شده و امکان واردات هواپیمای نو وجود ندارد. عملاً اگر قرار بر این باشد که هواپیمای جدیدی به کشور وارد کنیم، دست دوم خواهد بود. با دور زدن تحریمها، درصدد هستیم هواپیمای دست دوم خریداری و به داخل منتقل کنیم.»
وی همچنین درباره قراردادهای موجود خرید هواپیما با شرکتهای خارجی نیز گفت: «قرارداد با ایرباس معلق، قرار داد با بوئینگ لغو و قرارداد با ATR نیز بلاتکلیف است. شرایط نسبت به قبل پیچیده و سختتر شده است و هر شرکت بسته به توان مالی و برنامه توسعه ناوگان خود در راستای واردات هواپیما اقدام خواهد کرد.»
محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی چندی پیش گفته بود که برنامههایی برای توسعه ناوگان هوایی کشور و خرید هواپیما در دستور کار است و بنا است تعدادی هواپیما از سوی شرکتهای هواپیمایی به ناوگان حمل و نقل هوایی کشور اضافه شوند و مجوز واردات از سوی سازمان هواپیمایی کشوری صادر شده است.
آقای اسعدی سامانی در این باره گفت که «این اتفاق در گذشته نیز انجام شده و موضوع جدیدی نیست. شرکتهای هواپیمایی با توجه به توان مالی خود جهت توسعه ناوگان هوایی اقدام به خرید هواپیما میکنند و پس از بازرسی و تأیید سازمان هواپیمایی کشوری زمینه انتقال به داخل کشور فراهم میشود.»
قراردادهای متعدد خرید هواپیماهای نو
شرکت هواپیماسازی بویینگ نخستین شرکتی بود که قرارداد خود را با ایران نهایی کرد. این شرکت اما چند روز پس از اعلام تصمیم ترامپ به صراحت گفت دیگر امکان فروش هواپیما به ایران ندارد. بر اساس قرارداد مشترک میان ایران و بویینگ بنا بود ۵۰ فروند بوئینگ ۷۳۷ و ۳۰ فروند هواپیمای دیگر شامل دو مدل بوئینگ ۷۷۷ به ایران فروخته شود اما سنگ اندازیها مانع از آن شد که نخستین همکاریها شکل بگیرد.
همچنین ایران از انعقاد قراردادهای مختلف برای خرید هواپیما از شرکت ایتیآر ART محصول شرکت فرانسه - ایتالیا خبر داده بود. فروردین ۹۶ امضای قرارداد خرید ۲۰ فروند هواپیما از این شرکت رسانهای شد. در نهایت هشت هواپیمای ایتیآر به ایران تحویل داده شد. تحویل هواپیماهای این شرکت نیز پس از اعمال دوباره تحریمها از دستور کار خارج شد.
فشارهای واشنگتن برای عدم فروش هواپیما به ایران
یکی دیگر از قراردادهای ایران با شرکت هواپیمایی ایرباس بود. این شرکت که با نهایی کردن قرارداد فروش ۱۰۰ فروند هواپیما به شرکت هما را نهایی کرده بود سه فروند هواپیما به ایران تحویل داد اما در گام های بعدی منابع مالی لازم تامین نشد و در نتیجه پیشرفت خاصی در این قرارداد حاصل نگردید.
به گزارش ایسنا «در قرارداد نهایی، ۴۶ فروند از هواپیماهای خریداری شده از خانواده ایرباس ۳۲۰، ۳۸ فروند از خانواده ایرباس ۳۳۰ و ۱۶ فروند از خانواده ایرباس ۳۵۰ بودند و امروز ۹۷ فروند از آنها شانس چندانی برای تحویل ندارند. در نهایت اینکه از ۲۰۰ فروند خرید ایرانایر، تنها ۱۶ فروند آن تحویل شد.»
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
پس از تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در ماه مه برای خروج از برجام اکثر شرکتهای هواپیمایی ملزم شدهاند تا فعالیتهای تجاری جاری خود را قبل از اعمال تحریمهای جدید آمریکا تکمیل کنند. شرکت هواپیمای ایرانایر سفارش خرید ۲۰۰ فروند هواپیما از شرکتهای غربی را داشت که شامل ۲۰ فروند هواپیما از ایتیآر ATR بود.
تحویل هواپیماها از شرکتهای مختلف به ایران پس از خروج آمریکا از برجام دشوار شد. شرکتهای هواپیمایی میگویند برای تحویل هواپیماها به ایران تردید دارند چرا که واشنگتن به دلیل اینکه بخش زیادی از قطعات این هواپیماها در آمریکا ساخته میشود مجوز لازم را به آنها نمیدهد.
خطر ناوگان هواپیمایی فرسوده برای شهروندان ایرانی
از آغاز دور دوم تحریمهای آمریکا علیه ایران، بسیاری از شرکتهای جهان از ترس جریمه شدن توسط آمریکا، همکاری خود با ایران را به حال تعلیق در آوردهاند. این تلاشها موجب شده تا برنامه ایران برای نوسازی ناوگان هواپیمایی نیز به ثمر نرسیده و نیمهکاره رها شود.
قطار نوسازی ناوگان هواپیمایی ایران که تا پیش از خروج آمریکا از برجام روی ریل افتاده بود با وضع تحریمهای تازه دوباره به همان وضعیت گذشته و خرید هواپیماها و تجهیزات دست دوم با واسطه گری دلالها بازگشته است.
در عین حال حوادث هوایی مختلف در سالهای گذشته و هشدار کارشناسان نشان از آن دارد که ناوگان هوایی ایران وضعیت مطلوبی ندارد. این در حالی است که آمریکا بارها تاکید کرده که با تحریمها ساختار سیاسی و مسوولان در ایران را نشانه گرفته است. این در حالی است که خدمات نامناسب و ناوگان فرسوده هواپیمایی در ایران به طور مستقیم شهروندان ایرانی را تهدید میکند.
آگهیبیشتر بخوانید: