تجارت داده ها و اطلاعات را، «نفت قرن بیست و یکم» نامیدهاند که برای شرکتهای بزرگ تجاری درآمدزاست
یان آلبرشت عضو حزب سبزهای آلمان، نماینده پارلمان اروپا، و نایب رئیس کمیته آزادیهای مدنی و امور قضایی و خانه و خانواده، مسئول پیشبرد مقررات تازه ای است که در ماه مه ۲۰۱۸ برای حفاظت از دادهها به اجرا گذاشته خواهد شد.
«مقررات عمومی اتحادیه اروپا برای حفاظت از داده ها» (به اختصار GDPR) بزرگترین تغییراتی است که طی بیست سال گذشته در این زمینه به وجود آمده است.
اگر بخواهیم موضوع را به سادگی بیان کنیم این قوانین نحوهای را که شرکتهای تجاری میتوانند داده های شخصی را گردآوری،حفظ و از آنها استفاده کنند، محدود می کند. این داده ها شامل نام افراد، عکس ها، نشانیهای پست الکترونیکی (ایمیل) و مطالبی است که روی صفحات شبکههای اجتماعی قرار میگیرد
دسترسی افراد به داده هایی که شرکتها درباره آنها نگهداری میکنند، آسانتر خواهد شد. سازمانها باید در چه مواردی باید از رضایت فرد مطمئن شوند.
میزان جریمهها می تواند تا ۴ درصد درآمد جهانی سالانه شرکت برسد، که برای برخی شرکتها همین چهار درصد می تواند معادل میلیونها دلار باشد.
با توجه به رسواییها و جنجالهای اخیر، این مقررات تازه چه فایده ای برای شرکت ها و افراد خواهد داشت؟ دیمن امبلینگ با یان فیلیپ آلبرشت گفتگویی انجام داده است.
تجارت داده ها و اطلاعات، «نفت قرن بیست و یکم»؟
به جای ۲۸ استاندارد مختلف، استاندارد واحد و یکسان وضع کردهایم
یورونیوز: تجارت داده ها و اطلاعات را، «نفت قرن بیست و یکم» نامیدهاند که برای شرکتهای بزرگ تجاری درآمدزاست. تا چه اندازه با این نظر موافق هستید؟
یان فیلیپ آلبرشت: «به نظر من برابر انگاشتن دادهها و نفت کاملا درست نیست، چون تفاوتهایی وجود دارد، اما در این حرف حقیقتی نهفته است: در حالی که نقش نفت کمکم در الگوهای فعالیت صنعتی کمرنگ می شود، کاربرد دادهها در الگوهای فعالیت تجاری عمومیت پیدا میکند، و نوآوریهای تازه بر کاوش در دادهها اتکا دارد که میتواند دادههای خصوصی یا غیر خصوصی باشد. اما در مورد دادههای شخصی این الگوهای جدید بر زندگی همه تأثیر میگذارد.»
یورونیوز: به نظر میرسد که این مقررات جدید برای همه ما بسیار مفید خواهد بود. اما تصویب این مقررات سالها طول کشیده است و طی این سالها برای تصویب آنها تلاش میکرده اید با مقاومتهایی هم مواجه شدهاید، درست است؟
یان فیلیپ آلبرشت: «بله، موضوعی بسیار حساسیت برانگیز است و خیلیها ترجیح میدهند که تعداد قوانین و مقررات کمتر باشد و خیلیها هم برعکس میخواهند قوانین بیشتری وضع شود. خود من فکر میکنم که حتی اگر نخواهیم راه حلی را که پیدا کردهایم، وضعیت برد-برد بنامیم، به حد میانه و سازش بسیار خوبی بین این دو دیدگاه رسیدهایم. چون هم برای شهروندان امکان اعتماد به فناوری دیجیتال و محصولات و فناوریهای جدید را به وجود آوردهایم که هیجان انگیزند و پر مخاطره، و از سوی دیگر به جای ۲۸ استاندارد مختلف، استاندارد واحد و یکسان وضع کردهایم و به این ترتیب فرصتهای استفاده از دادهها در آينده را فراهم کرده ایم که نکته مهمی است.»
تا کنون از مطالبی روی صفحات شبکههای اجتماعی چه استفاده هایی داشته؟
یورونیوز: خوب اگر کاربر متوسط در اتحادیه اروپا را در نظر بگیریم که با تلفن همراهش همه جا میرود و با کامپیوتر ایمیل خود را میبیند و مطالبی را روی صفحات شبکههای اجتماعی میگذارد یا میخواند، تا کنون از دادههای مربوط به او به چه شکلی استفاده میشده است؟
یان فیلیپ آلبرشت: «بسیار بی نظم و مغشوش. برای کاربرد دادههای شخصی، اطلاع به کاربر و رعایت حقوق آنها تاکنون تعداد زیادی روشهای متفاوت بهکار گرفته شده است و البته سالهاست که قوانینی برای حفاظت از دادههای خصوصی وجود دارد، اما در عمل و به خصوص روی شبکهها این قوانین عمدتاً نادیده گرفته شدهاند.»
یورونیوز: خوب مثالی بزنید از اینکه مثلا اگر در صفحات شبکههای اجتماعی مطلبی گذاشتهایم، دادههای ما را به چه شکل به کار بردهاند و با این قوانین جدید نحوه استفاده از دادههای ما چه تغییری خواهد کرد. در این زمینه چه تضمینهای جدیدی به وجود آمده است؟
یان فیلیپ آلبرشت: «مهمترین گام برای مصرفکنندگان لزوم شفاف بودن نحوه کاربرد داده هاست، یعنی اگر بخواهم از دادههای خصوصی مصرفکننده محصول دیجیتال خودم، استفاده کنم، باید مطمئن شوم که میداند برای چه منظوری این دادهها را به کار می برم، و آیا این دادهها را به افراد دیگر میدهم یا نه و نکاتی دیگر. این نکته خیلی مهم است زیرا در غیر این صورت، فرد نخواهد توانست از حقوق بنیادی مثل دسترسی به دادهها و حتی پاک کردن و حذف این دادهها برخوردار باشد. و البته باید هم توضیح داده شود که میخواهید با این داده ها چه بکنید.»
یورونیوز: شنیده ایم که فیس بوک مقرراتش را عوض کرده است تا قوانین جدید GDPR شامل حال کاربران غیر اروپایی نشود، چون ستاد بین المللی فیس بوک در ایرلند است. شرکتهای مختلف تلاش خواهند کرد از این قوانین فرار کنند. چطور می خواهید مانع از این کار شوید؟»
یان فیلیپ آلبرشت: «دست کم درون اتحادیه اروپا نمیتوانید از این قوانین فرار کنید و همین که فیس بوک می گوید کسب و کارش در آرژانتین تحت قوانین اتحادیه اروپا قرار نمی گیرد، نشان میدهد که قانون اتحادیه اروپا اکنون اجرایی است و به همین دلیل است که فیسبوک مجبور است بعضی خدماتش را به خارج از اتحادیه اروپا ببرد. اما من فکر میکنم که کاربران آرژانتینی و حتی ایالات متحده اگر فسیبوک بگوید- حاضریم حریم خصوصی کاربران اروپایی را محترم بشمارد، اما حریم خصوصی آنها را رعایت نمی کند- تعجب خواهند کرد. فکر نمیکنم چنین وضعیتی بتواند دوام بیاورد.»
بیشتر بخوانید:
تصویب قانون حق فراموشی در اتحادیه اروپا، شهروندی که گوگل را به زانو درآورد
روشهای «شیادانه» کمبریج آنالیتیکا در جمع آوری اطلاعات؛ نقش فیسبوک چیست؟
یورونیوز: قواعد جدید الزامات جدیدی برای شرکتها به وجود میآورد که از کاربر برای گردآوری داده های مربوط به او حتماً رضایت گرفته شود. اما آیا لزوماً از مقدار دادههایی که شرکت ها گردآوری می کنند کاسته خواهد شد؟»
یان فیلیپ آلبرشت: «باید مطمئن شویم که بیش از آنچه لازم است داده گردآوری و پردازش نمی شود.»
یورونیوز: اما فکر میکنید که این مقررات جدید مقدار دادههایی را که جمع میکنند کم خواهد کرد؟
یان فیلیپ آلبرشت: «فکر میکنم کاربران کنترل بیشتری خواهند داشت که جریان دادههای مربوط به خود را محدود کنند.»
آيا از دادههای کاربرانی که بدون توجه روی OK کلیک میکنند، استفاده میشود؟
یورونیوز: «خیلیها وقتی وبگردی میکنند، به نوشتههای ریز توجه نمیکنند و چون میخواهند چیزی را ببینند روی OK کلیک می کنند. اگر بخواهم زودتر چیزی را که میخواهم ببینم روی OK کلیک میکنم. چطور میشود این مشکل را برطرف کرد؟ چون مردم لزوماً نوشتههای ریز روی صفحه را نمیخوانند و فقط کلیک میکنند که در این صورت ممکن است از دادههای آنها به شکلی که خودشان نمیخواهند استفاده شود؟»
یان فیلیپ آلبرشت: «نکته این است که اگر اجازه انتخاب داده شود، لحظه بسیار کوتاهیاست که من بتوانم و در این فرایند دخیل باشم.»
یورونیوز: آیا مردم باید بیشتر احساس مسئولیت کنند؟
یان فیلیپ آلبرشت: «بله، من اینطور فکر می کنم. هیچ قانونی وجود ندارد که بتواند مانع اشتباه خود فرد شود یعنی اگر شما می پذیرید که داده های مربوط به شما را استفاده کنند دیگر قانونی نیست که از شما حفاظت کند. حق قانونی من این است که بتوانم از داده های مربوط به خودم حفاظت کنم و ما باید از این حق خودمان استفاده کنیم.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
یورونیوز: «آیا این خطر وجود ندارد که این مقررات از نظر تعداد مشاغل و کسب و کار به اقتصادهای اروپایی لطمه بزند. آیا شرکتها از اروپا فرار نخواهند کرد؟
یان فیلیپ آلبرشت: «فکر نمیکنم. خیلی از شرکتها به جز فیسبوک به این سو میروند که استانداردهایشان را با اروپا یکی کنند و اگر در اروپا مشکلی نداشته باشند هیچ جای دیگر هم مشکلی نخواهند داشت.»
یورونیوز: اما شما دخالت بوروکراسی در کسب و کار آنها را بیشتر میکنید و اجرای این مقررات جدید برایشان هزینه دارد.»
یان فیلیپ آلبرشت:«برای وضع قوانین جدید بهویژه وقتی میخواهید مقررات را در اتحادیه اروپا یکدست کنید و به جای قوانین ملی به اجرا در بیاورید، همه بایدآماده تطبیق خود با قوانین جدید باشند.»
یورونیوز: رسوایی هایی که اخیراً درباره دادههای شخصی پیش آمده است، نشان میدهد که ما شهروندان اتحادیه اروپا چقدر در مورد دادههای خصوصی آسیب پذیر هستیم. چرا این مقررات پیش از این به اجرا در نیامده بود، و به این شرکتها امکان داده شد در این مدت طولانی آزادانه از دادههای خصوصی استفاده کنند؟
یان فیلیپ آلبرشت: «بله سالها قوانین مربوط به حفاظت از دادههای شخصی به اجرا در نمیآمد. زیرا هر کدام راههای گریز داشت و برخی مقامات مسئول در ایرلند بسیار ضعیف عمل می کردند و برخی شرکتها در آنجا پنهان شده بودند.»
در سراسر جهان، اروپا برای اولین بار استانداردهای واقعی برای مراقبت از دادههای شخصی را وضع کرده است
یورونیوز: چرا اتحادیه اروپا به آنها امکان داد اینطور از قوانین سرپیچی کنند؟
یان فیلیپ آلبرشت: «چون مقررات به صورت پیشنهاد بود که به کشورهای عضو امکان می داد در اجرا، راههای متفاوتی را پیش بگیرند و اعمال مقررات را به شکلی متفاوت دنبال کنند. بنابراین شرکتها نیاز به بخشی حقوقی داشتند که تشخیص دهد چه راههای گریز وجود دارد. لازم بود که ما این راه را ببندیم.»
یورونیوز: فکر میکنید در آینده دیگران این مقررات را برای خودشان به کار بگیرند؟ مثلاً آمریکا؟
یان فیلیپ آلبرشت: «من فکر میکنم که ۶۸ یا ۶۹ درصد کاربران آمریکایی خواهان مقررات و محافظت هایی مثل GDPR هستند و خیلیها فشار میآورند که چنین مقرراتی وضع شود.»
یورونیوز: اما آيا اراده سیاسی برای این کار وجود دارد؟
یان فیلیپ آلبرشت: «در کنگره امریکا هم پیشنهادهای مختلفی مطرح شده است بنابراین بحث در آنجا هنوز به پایان نرسیده و درست بر عکس تازه شروع شده است. در جهان ما، اولین کسانی هستیم که استانداردهای واقعی وضع کرده ایم.»