بودجه نظامی عربستان سعودی به تنهایی میزان هزینه‌های نظامی در خاورمیانه را در سال ۲۰۱۷ میلادی ۶/۲ درصد افزایش داده است. هزینه‌های نظامی ایران، اسرائیل و سایر کشورهای خاورمیانه چقدر است؟
آگهیبر اساس آخرین گزارش انستیتو بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم، هزینه نظامی جهانی در سال گذشته میلادی به بالاترین میزان خود از زمان جنگ سرد رسیده است.
هزینه نظامی جهانی شامل مقدار مخارج دولت‌ها برای نیروها و فعالیت های نظامی، هزینه‌های عملیاتی، خرید و نگهداری از تسلیحات، ساخت و ساز نظامی، تحقیقات نظامی، پشتیبانی، حقوق و مزایای نیروها می‌شود.
از سال ۱۹۹۹ به مدت سیزده سال هزینه‌های نظامی در جهان نسبتا ثابت بود اما از سال ۲۰۱۲ به این‌سو این هزینه‌ها مجددا روند صعودی یافت.
جان الیسون، رئیس انستیتو بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم (سیپری) این روند را نگران کننده دانسته و می‌گوید: «روند افزایش بودجه‌های نظامی در جهان، تلاش برای رسیدن به راه‌حل‌های صلح آمیز درگیری‌ها را بی اثر می‌کند.»
هزینه‌های نظامی کشورهای جهان در سال ۲۰۱۷ میلادی ۲/۲ درصد از تولید ناخالص داخلی، یعنی ۲۳۰ دلار به ازای هر فرد را تشکیل داده است.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
رده‌بندی کشورها در صرف هزینه‌های نظامی در بودجه
بر اساس گزارش انستیتو بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم، بودجه‌های نظامی جهانی در سال ۲۰۱۷ به یک تریلیون و ۷۳۹ میلیارد دلار رسید که این مقدار نسبت به سال ۲۰۱۶ میلادی به میزان ۱/۱ درصد افزایش داشته است.
از میان قدرت‌های جهانی، ایالات متحده برای دومین سال پیاپی هزینه‌های نظامی خود را ثابت نگاه داشت و تغییری نداد؛ چین همانند دو دهه گذشته این هزینه‌ها را در بودجه سال ۲۰۱۷ خود افزایش داده و روسیه برای اولین‌بار از سال ۱۹۹۸ بودجه نظامی‌اش را کاهش داد.
ایالات متحده همچنان با صرف بیشترین هزینه برای صنایع نظامی و نیروهای خود در صدر کشورهای جهان است؛ این کشور ۶۱۰ میلیارد دلار صرف هزینه‌های نظامی کرد و ۳۵ درصد از کل هزینه‌های نظامی در جهان را به خود اختصاص داد. چین در رده‌بندی میزان هزینه‌های کشورها در بخش نظامی، رتبه دوم و عربستان سعودی در جایگاه سوم قرار دارد. روسیه نیز که در سال ۲۰۱۶ سومین جایگاه را داشت، در سال گذشته در رتبه چهارم قرار گرفت.
بودجه‌های نظامی در کشورهای آسیای شرقی و اقیانوسیه
نان تیان، پژوهشگر پروژه نظامی و سلاح اندیشکده «سیپری» می‌گوید که بودجه‌های نظامی جهان در سال گذشته میلادی در کشورهای آسیایی، اقیانوسیه و خاورمیانه مانند چین، هند و عربستان رشد بیشتری نسبت به کشورهای اروپا و آتلانتیک داشته است.
چین که دومین جایگاه بودجه نظامی جهان را دارد در سال ۲۰۱۷ با ۲۲۸ میلیارد دلار، سهم هزینه نظامی در بودجه خود را به میزان ۵/۶ درصد افزایش داد. سهم این کشور در هزینه‌های نظامی جهانی از ۵/۸ درصد در سال ۲۰۰۸ به ۱۳ درصد در سال ۲۰۱۷ رسید.
هند در سال گذشته میلادی ۶۳/۹ میلیارد دلار صرف هزینه‌های ارتش و تسلیحات کرد که نسبت به سال قبل از آن به میزان ۵/۵ درصد افزایش یافت.
این در حالی است وجود تنش میان کره جنوبی و کره شمالی باعث افزایش ۱/۷ درصدی هزینه‌های نظامی در بودجه کره جنوبی شد. سئول در سال ۲۰۱۷ میلادی، ۳۹/۲ میلیارد دلار برای هزینه‌های نظامی و تسلیحاتی خود صرف کرده است.
به اعتقاد سیمون وزمن، پژوهشگر ارشد پروژه نظامی و سلاح اندیشکده «سیپری» تنش میان چین و همسایگانش باعث رشد هزینه‌های نظامی در بودجه کشورهای آسیایی شده است.
کاهش بودجه نظامی در روسیه، افزایش آن در دیگرکشورهای اروپایی
بنابر گزارش موسسه پژوهش‌های صلح استکهلم، مسکو در سال ۲۰۱۷ هزینه‌های نظامی در بودجه خود را به شدت کاهش داد. این در حالی است که در همان سال هزینه‌های نظامی در بودجه کشورهای اروپای مرکزی و غربی با افزایش روبرو شد.
روسیه برای اولین‌بار پس از سال ۱۹۹۸، هزینه‌های نظامی خود را در سال ۲۰۱۷ میلادی ۲۰ درصد کم‌تر از سال ۲۰۱۶ مقرر کرد.
سیمون وزمن، محقق موسسه پژوهش‌های صلح استکهلم می‌گوید: «مدرن‌سازی نظامی برای روسیه در اولیت است اما تخصیص بودجه نظامی این کشور به دلیل مشکلات اقتصادی از سال ۲۰۱۴ به این سو محدودتر شده است.»
اما به دلیل بالا گرفتن تهدید روسیه در اروپا پس از درگیری‌های اوکراین، کشورهای اروپایی عضو سازمان پیمان آنتلانتیک شمالی (ناتو) توافق کردند تا هزینه‌های نظامی خود را افزایش دهند. مجموع بودجه نظامی این کشورها ۹۰۰ میلیارد دلار بود که این مقدار ۵۲ درصد هزینه‌های نظامی جهان را در این سال تشکیل می‌داد.
آگهیبیشتر بخوانید:
در سال ۲۰۱۷ هزینه نظامی در بودجه کشورهای اروپای مرکزی ۱۲ درصد و در کشورهای اروپای غربی ۱/۷ درصد افزایش یافت.
سیر صعودی هزینه‌های نظامی در خاورمیانه با افزایش بودجه نظامی عربستان
بودجه نظامی عربستان سعودی به تنهایی میزان هزینه‌های نظامی در خاورمیانه را در سال ۲۰۱۷ میلادی ۶/۲ درصد افزایش داده است.
بر خلاف سال ۲۰۱۶، ریاض در سال گذشته هزینه‌های نظامی در بودجه خود را به میزان ۹/۲ درصد افزایش داد. این کشور با هزینه ۶۹/۴ میلیارد دلاری سومین بودجه نظامی جهان را دارد.
بیشتر بخوانید:کدام کشورهای اروپایی به عربستان سعودی سلاح می فروشند؟
آگهیایران با اضافه کردن ۱۹ درصدی بودجه نظامی و عراق با افزایش ۲۲ درصدی آن، افزایش چشمگیری در هزینه‌های نظامی خود در سال ۲۰۱۷ داشتند.
پژوهشگر ارشد موسسه پژوهش‌های صلح استکهلم معتقد است که قیمت پائین نفت باعث صرف‌جویی در هزینه‌های نظامی نشده و رقابت و درگیری نظامی در خاورمیانه باعث افزایش هزینه‌های نظامی در بودجه کشورها منطقه شده است.
اسرائیل در پی افزایش هزینه‌های خود در عملیات نظامی سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ در غزه ، طی دو سال بعد از آن هزینه‌های نظامی خود را کاهش داد. اما تل‌آویو نیز در سال ۲۰۱۷ با افزایش ۴/۹ درصدی، بودجه نظامی خود را به ۱۶/۵ میلیارد دلار رساند.
این موسسه می‌گوید که به دلیل در دست نبودن داده‌های دقیق از کشورهای قطر، یمن، سوریه و امارات متحده، قادر به محاسبه و تخمین کل هزینه‌های نظامی خاورمیانه نبوده است اما بر اساس اطلاعات و داده‌های در دسترس از کشورهای دیگر می‌توان گفت که هزینه‌های نظامی خاورمیانه از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵ به طور مدارم در حال رشد بوده و به میزان ۴۱ درصد افزایش داشته است.
برداشتن تحریم‌ها و افزایش بودجه نظامی ایران
از سال ۲۰۰۶ که اوج تخصیص بودجه نظامی برای ایران بود تا سال ۲۰۱۴ بودجه نظامی این کشور به صورت مداوم با کاهش روبرو بود.
آگهیاما پس از به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای و امضای توافق برجام، با برداشته شدن تحریم‌های اروپا و سازمان ملل، تهران توانست ردیف هزینه‌های نظامی در بودجه خود را بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ تا ۳۷ درصد افزایش دهد. بودجه نظامی ایران در سال ۲۰۱۷ میلادی به حدود ۱۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار رسید.
