آگهیچندی پیش سخنگوی وزارت بهداشت از افزایش مرگهای زودرس بخصوص در گروه سنی نوزادان خبر داد. دکتر ایرج حریرچی در یک نشست خبری، مرگ ۳۷۴ هزار و ۸۲۷ نوزاد در سال ۹۴ را نگران کننده عنوان کرد و برای رسیدگی به این مشکل گفت: «برای هر مورد مرگ در بیمارستانها وزارت بهداشت نباید پاسخگو باشد بلکه باید کمیته مرگ و میر تشکیل شود.»
بنا به گفتههای این مقام مسئول در سال ۹۴، ۳۸۵ هزار نفر جان خود را از دست دادند که ۲۱۲ هزار نفر زیر هفتاد سال و ۹۸ هزار فوتی زیر ۵۰ سال سن داشتند. بر اساس آمار اعلام شده از سوی سخنگوی وزارت بهداشت ۴۶ درصد علت اصلی مرگ ومیرها در سال گذشته، بیماریهای قلبی و عروقی، ۱۳ درصد سرطان، ۹ درصد تصادفات، ۴ درصد بیماری مضمن تنفسی. ۳ درصد دیابت و ۱۸ درصد علتهای دیگر بوده است.
رتبه ایران در مرگ و میر نوزادان چند رقمی است؟
تولد نوزاد از مهترین تجربههای شیرین در یک خانواده محسوب میشود که گاهی با یک بیدقتی کوچک میتواند به تلخترین و دردناک ترین خاطره تبدیل شود. براساس آمار منتشر شده از سوی سازمان بهداشت جهانی موسوم به WHO در سال ٢٠١٥ نزدیک به ٤,٥ میلیون نوزاد زیر یکسال جان خود را از دست دادند که معادل ٧٥درصد مرگومیر خردسالان زیر پنجسال در آن بازه زمانی است.
براساس آمار ویژهای که فکتبوک جهانی یا سازمان سیا، منتشر کرده است، در فهرست کشورهایی با بالاترین میزان مرگومیر نوزادان در جهان، کشور افغانستان با شاخص ١١٥.٠٨ در صدر و ایران با عدد ٣٨.٠٤ در مقام پنجاهوچهارم قرار دارد.
«عفونت خونی»، شایعترین علل مرگ و میر در نوزادی
دوران زندگی کودکان به سه دوره قبل از ۵ سالگی، از ۵ تا ۱۰ سالگی و از ۱۰ تا ۱۵ سالگی تقسیم میشود. نخستین دوره ۵ ساله زندگی کودکان از ۲۸ روز اول زندگی، نوزادی (یک سال اول زندگی) و سالهای قبل از مدرسه (۱ تا ۵ سال) است. ۲۸ روز نخست زندگی که به آن دوران نوزادی گفته میشود یکی از حساسترین زمان در این دوران است که هر گونه سهل انگاری میتواند کودک را با لطمات جبران ناپذیری چون ضایعات مغزی، حرکتی و همچنین مرگ روبرو سازد.
خانم «غفوریان» سرپرستار بخش نوزادان بیمارستان امام زمان مشهد در گفتگویی با یورونیوز به شایعترین علل اصلی مرگ و میر در دوران نوزادی پرداخت. وی تصریح کرد: «اینکه بخواهیم بطور دقیق شایعترین علت مرگ و میر نوزادان را بگوییم دور از علم پزشکی است. چرا که علل مرگ ممکن است در هر منطقه متفاوت باشد . اما میتوان گفت که مسمومیت خونی یا سپسیس نوزادی از علل شایع مرگ و میر در این دوران است. عفونتی که در آن باکتریها و مواد سمی همراه با آنها وارد جریان خون می شوند و از این راه تکثیر یافته و در تمام بدن نفوذ پیدا میکنند.»
غفوریان درخصوص علائم مسمومیت خونی در دوران نوزادی گفت: «سیستم ایمنی و دفاعی کودکان بسیار حساس و ضعیف است. ورود کوچکترین باکتری به بدن آنها میتواند جبران ناپذیر باشد. حال اگر نوزادی نارس باشد شانس ورود این باکتری به بدنش بیشتر خواهد شد. علائم این بیماری در ابتدا بسیار نامحسوس و تشخیص آن کمی با سختی همراه است، چرا که علائمی که نشانه این بیماری است ممکن است برای اطرافیان نوزاد امری عادی تلقیشود. نگرفتن سینه مادر و یا بطری، بیحالی نسبت به تغذیه، اختلالات گوارشی، تب كه در نیمی از كودكان دیده میشود، بیاشتهایی، استفراغ، بروز زردی و یرقان، نفخ شكم و اسهال، گاهی لرزش و تیره شدن رنگ نوزاد و تحریكپذیری و بیحالی از علائم شایع این بیماری است. یعنی اگر در همان روزهای نخست اطرافیان با این علائم روبرو شدند بلافاصله باید با پزشک متخصص كودكان مشورت کرده تا درمان هر چه سریعتر آغاز شود.»
اقدامات پیشگیری برای کاهش مرگ نوزاد
خانم غفوریان در خصوص راهکارهای پیشگیری از ابتلای نوزادان به مسمومیت خونی به یورو نیوز گفت: «انجام برخی راهکارها میتواند از انتقال باکتری به خون نوزاد جلوگیری کند. انجام تست سواپ در طول ۳۷-۳۵ هفته حاملگی و همچنین درست قبل از زایمان می تواند مشخص کند که آیا باکتری GBS وارد بدن نوزاد شده است یا خیر؟ در صورتیکه پاسخ تست مثبت باشد، بنا به دستور پزشک میتواند آنتی بیوتیک تزریقی را در طی زایمان دریافت کند. داشتن تب در طول زایمان، پارگی زودرس کیسه آب، طولانی شدن زایمان، داشتن بیماری منژیت در دیگر فرزندان، و طولانی شدن زایمان از فاکتورهایی است که میتواند در ورود این باکتری به بدن نوزاد نقش مهمی داشته باشد در نتیجه میبایست برای کاهش ریسک انتقال باکتری با تشخیص پزشک متخصص برای نوزاد آنتی بیوتیک تزریقی تجویز کرد.»
مرگ و میر نوزادان به صفر میرسد
بنا بر آمار اعلام شده از سوی دکتر محمد اسماعیل مطلق، مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس، مرگ و میر نوزادان در کشور طی سال ۹۴ به ۹٫۵ در هر هزار تولد زنده کاهش یافته است. آماری که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی و یونیسف نیز قرار گرفت. بنا به پیشبینیهای صورت گرفته این رقم در برنامه ششم توسعه باید به ۷ در هر هزار تولد زنده رسیده و در طی ۱۵ سال آینده صفر شود.
آگهیبر اساس تحقیق صورت گرفته از سوی سازمان بهداشت جهانی، ۴۳ درصد از مرگ و میرها مربوط به نوزادان زیر ۲۸ روزه (تازه متولد شده)، ناشی ازپیچیدگیهای زایمان، خفگی و آسیبهای ناشی از زایمان و عفونت است. بعد از ۲۸ روزگی تا قبل از ۵ سالگی، اکثر مرگها مربوط به بیماریهای واگیردار نظیر ذاتالریه (۲۲ درصد)، بیماریهای اسهالی (۱۵ درصد)، مالاریا (۱۲ درصد) و ایدز (۳ درصد) است.