آگهیتخریب میراث فرهنگی به جا مانده در عراق توسط شبه نظامیان موسوم به گروه دولت اسلامی نگرانی های جهانی را در پی داشته است. یونسکو این اقدام داعش را “جنایت جنگی” نامیده است.
این گروه از ماه فوریه تاکنون ۴ منطقه ای که آثار باستانی در آن قرار داشته را مورد حملات خود قرار داده و تخریب کرده اند.
تخریب مجسمه های تاریخی موزه شهر موصل که تحت تصرف این گروه است تنها چند روز پس از آتش زدن بیش از ۸ هزار دست نوشته و کتابخانه تاریخی این شهر صورت گرفت.
مجسمه ها، دیوارها و قلعه شهر تاریخی نمرود نیز که از تمدن دوران آشوری به جا مانده و به قرن ۱۳ پیش از میلاد باز می گردد از دیگر اماکن تاریخی ثبت شده در یونسکو بود که توسط این شبه نظامیان اسلامگرا تخریب شده است.
شبه نظامیان داعش همچنین نسبت به تخریب شهر باستانی هترا که تنها اثر به جا مانده از دوران اشکانی است اقدام کرده اند. این شهر که در نزدیکی استان نینوا واقع شده قدمتی بیش از ۲ هزار سال دارد و ترکیبی از معماری پارسی، یونانی و رومی است که از سال ۱۹۸۷ میلادی در فهرست میراث یونسکو قرار گرفت.
شبه نظامیان دولت اسلامی در آخرین اقدام خود نیز بخش دیگری از میراث تمدن باستانی در شمال عراق را در روستای «خورساباد» یا دورشاکین واقع در ۱۵ کیلومتری شمال شرقی موصل، مورد حمله قرارداده و تخریب کردند.
۱۲ هزار محل باستانی در عراق ثبت شده اند که حدود ۱۸۰۰ محل در مناطق تحت تصرف داعش قرار دارند.
دولت عراق ضمن بازگشایی موزه ملی در شهر بغداد، آن را پاسخی به حملات شبه نظامیان داعش در از بین بردن آثار باستانی شهر موصل نامیده است.
آیا راه حلی در مقابله با تخریب آثار باستانی توسط داعش راه حلی وجود دارد؟ برای پاسخ به این سوال اکسل پلاته، از مدیر مسئول دفتر یونسکوی عراق مستقر در بیروت به عنوان اولین سوال از وی می پرسیم: یونسکو از «پاکسازی فرهنگی» و «جنایت جنگی» در عراق می گوید؟ این سازمان در همین راستا چه یاد بکند؟
اکسل پلاته: ما نمی توانیم برای حفاظت از آثار باستانی ارتش گسیل کنیم. اما می توانیم با شرکایمان خصوصا با دولت عراق در محدود کردن یا در بهترین صورت در جلوگیری کردن از تعرض و تخریب میراث فرهنگی همکاری کنیم. هم اکنون اقدام در منطقه برای ما بسیار مشکل است، سازمان ملل متحد هیچ پرسنلی را در مناطق تحت کنترل گروه های تروریستی ندارد.
یورونیوز: رئیس یونسکو از رهبران سیاسی و مذهبی منطقه، شورای امنیت سازمان ملل متحد و دیوان کیفری بین المللی درخواست کمک و همکاری کرده است؟ خواسته یونسکو دقیقا چیست؟
اکسل پلاته: اینکه، دیوان کیفری بین المللی این اعمال را همان گونه که هستند جنایت جنگی تلقی و مجرمان را تحت تعقیب قرار دهد. رئیس یونسکو همچنین از شورای امنیت درخواست جلسه ای اضطراری کرده است تا جامعه بین الملل بسیج شود، همچنین از رهبران سیاسی و مذهبی خواسته ایم تا این جنایت ها را فاقد توجیه مذهبی یا سیاسی معرفی کنند و در نهایت این که از جوانان بخواهیم تا در مقابل این تخریب ها که تخریب آینده آنهاست، بایستند.
یورونیوز: اما آیا در نهایت مردم در برابر سبعیت داعش بی دفاع نیستند؟
اکسل پلاته: فکر نمی کنم در کوتاه مدت و بلند مدت چنین باشد. فکر می کنم می توان با توسل به جامعه بین الملل، شورای امنیت، جامعه آکادمیک و جامعه عراق، قدرت نرمی را بوجود آورد که در کوتاه مدت و بلند مدت قادر خواهد بود با تخریب آثار باستانی مقابله کند.
یورونیوز: چند مرکز و آثار باستانی دیگر در معرض خطر آنی قرار دارند؟
اکسل پلاته: شمار چنین مراکز و آثاری در منطقه هزاران است. بدیهی است ما نگران عمده ترین آنها هستیم، مثلا شهر هترا، اهرام ثلاثه در مصر یا محل تولد بودا در لومبینی نپال. تهدید به نابودی آثار باستانی حقیقتا قابل توجه است، شهر نمرود و شهر باستانی در سامره میراثی جهانی و از مهمترین مراکز باستانی در عراق هستند.