بارت دو ویور، نخست‌وزیر بلژیک می‌گوید پیش از استفاده از دارایی‌های مسدودشده روسیه برای تامین وام ۱۴۰ میلیارد یورویی به اوکراین، اتحادیه اروپا باید پاسخ‌های روشن و تضمین‌های محکم بدهد.
بارت دو ویور، نخست‌وزیر بلژیک می‌گوید پیش از استفاده از دارایی‌های مسدودشده روسیه برای تامین وام ۱۴۰ میلیارد یورویی به اوکراین، اتحادیه اروپا باید پاسخ‌های روشن و تضمین‌های محکم بدهد.
او در نشست خبری روز پنج‌شنبه در حاشیه اجلاس سران اروپا در کپنهاگ گفت که بلژیک نمی‌خواهد به‌تنهایی مسئول ریسک‌های این تصمیم باشد و تاکید کرده که همه کشورهای عضو باید در برابر خطرات احتمالی شریک شوند.
ویور اظهار داشت: «من بالاترین میزان قطعیت حقوقی را می‌خواهم. من همبستگی می‌خواهم و شفافیت درباره وضعیت دیگر کشورها. فکر نمی‌کنم این خواسته غیرمنطقی باشد.»
کمیسیون اروپا طرحی را پیشنهاد کرده که براساس آن، از دارایی‌های مسدودشده روسیه برای صدور یک وام ۱۴۰ میلیارد یورویی به اوکراین استفاده شود. این پول در موسسه مالی «یوروکلر» در بلژیک نگهداری می‌شود و بخش عمده دارایی‌های بانک مرکزی روسیه را شامل می‌شود که در روزهای ابتدایی جنگ از سوی کشورهای غربی مسدود شد.
بر اساس این طرح که هنوز در مراحل ابتدایی است «یوروکلر» مجموع دارایی‌های نقدی را به کمیسیون اروپا منتقل می‌کند و کمیسیون در مقابل وامی ۱۴۰ میلیارد یورویی به اوکراین می‌دهد. این وام به‌تدریج و با شرایطی خاص پرداخت می‌شود و بازپرداخت آن تنها زمانی آغاز می‌شود که روسیه خسارت‌های جنگ را جبران کند. به همین دلیل این طرح «وام غرامت» نام گرفته است.
اما با توجه به اینکه بعید است کرملین غرامتی پرداخت کند این طرح در عمل می‌تواند به معنای تملک غیرقانونی دارایی‌های روسیه باشد؛ اقدامی که بر اساس قوانین بین‌المللی غیرقانونی است.
دو ویور به خبرنگاران گفت: «هیچ‌کدام از ما از جمله من، نمی‌خواهیم این پول به ولادیمیر پوتین بازگردانده شود.»
او در سخنانش بارها دارایی‌های روسیه را به «مرغ» و سود حاصل از آن را به «تخم‌مرغ طلایی» تشبیه کرد. تا امروز اتحادیه اروپا تنها از سود ناشی از این دارایی‌ها برای کمک به اوکراین استفاده کرده و اصل پول دست‌نخورده باقی مانده است.
اما طرح جدید فراتر از این می‌رود و انتقال کل دارایی نقدی را در نظر دارد؛ اقدامی که می‌تواند یکی از مهم‌ترین اهرم‌های فشار در مذاکرات را از بین ببرد.
دو ویور گفت: «حالا سؤال این است که آیا می‌توانیم مرغ را بخوریم؟» او افزود: «اگر مرغ را بخوریم، تخم‌مرغ طلایی را از دست می‌دهیم. باید این را در نظر گرفت. اگر مرغ را روی میز بگذاریم و بخوریم دیگر تخم‌طلایی در کار نخواهد بود.»
با این حال، نخست‌وزیر بلژیک اذعان کرد که با کاهش کمک‌های آمریکا و تغییر سیاست آن کشور، اروپا با بحران مالی روبه‌رو شده و نیاز فوری به افزایش کمک‌ها به کی‌یف وجود دارد.
برآورد می‌شود اوکراین در سال‌های ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ دست‌کم به ۶۰ میلیارد یورو برای جبران کسری بودجه و همین میزان برای خرید سلاح و مهمات نیاز داشته باشد.
دو ویور گفت: «ما با مشکلات حادی روبه‌رو هستیم. اگر اروپا مجبور باشد به‌تنهایی هزینه جنگ و حمایت از اوکراین را بپردازد به پول زیادی نیاز خواهیم داشت. من اشتهای الان برای خوردن مرغ را درک می‌کنم.»
او با اشاره به تغییر نقش آمریکا پیش‌بینی کرد که «ائتلاف مشتاقان» که با محوریت فرانسه و بریتانیا برای تضمین امنیت اوکراین پس از جنگ تشکیل شده به‌زودی به «ائتلاف پرداخت‌کنندگان» تبدیل شود.
دو ویور تاکید کرد: «باید هزینه حرف‌هایمان را هم بپردازیم.»
شش پرسش کلیدی
نخست‌وزیر بلژیک در سخنانش شش پرسش را مطرح کرد که به گفته او باید پیش از اجرای طرح وام غرامت، پاسخ روشنی برای آن‌ها داده شود:
نحوه مدیریت شکایت‌های قضایی احتمالی از سوی روسیه چگونه خواهد بود؟ چطور می‌توان رعایت کامل قوانین بین‌المللی را تضمین کرد؟ میزان ریسک این کار چگونه میان کشورهای عضو تقسیم خواهد شد؟ از یورو به‌عنوان ارز ذخیره جهانی حفاظت خواهد شد؟ نحوه استفاده از دارایی‌های روسی خارج از بلژیک چگونه خواهد بود؟ سرنوشت وام گروه هفت که بر پایه سود دارایی‌های مسدودشده روسیه طراحی شده، چه خواهد شد؟
او تاکید کرد: «ما آماده‌ایم پیش برویم اما من پاسخ این سوالات را می‌خوام.»
نخست‌وزیر بلژیک هشدار داده اگر ریسک‌ها تقسیم نشود، کشورش ممکن است سال‌ها درگیر پرونده‌های حقوقی و پرداخت خسارت شود. او گفته: «اگر وارد مسیر ناشناخته‌ای شویم، ممکن است مسئول پرداخت بهره یا خسارت شویم. پس هر کشور باید سهم خود را تضمین کند. این اقدام پرریسک است و من امضای همه کشورها را می‌خواهم که با ما در این قایق هستند.»
آلمان، فرانسه، کشورهای بالتیک و شمال اروپا از جمله کشورهایی هستند که از طرح «وام غرامت» حمایت کرده‌اند.
واکنش روسیه
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت: «ما درباره طرح‌هایی برای تصاحب غیرقانونی دارایی‌های روسیه صحبت می‌کنیم. در زبان روسی ما این کار را دزدی می‌نامیم. عاملان این کار به هر شکلی که باشد، تحت پیگرد قرار خواهند گرفت.»
اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، روز چهارشنبه گفت: «کاملا روشن است که بلژیک نباید تنها کشوری باشد که ریسک را بر عهده می‌گیرد. این ریسک باید بر دوش جمعی گذاشته شود.»
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
مقام‌های کمیسیون می‌گویند گزینه مطلوب آن‌ها استفاده از بودجه اتحادیه اروپا به‌عنوان پشتوانه نهایی است، اما این تصمیم نیازمند توافق همه ۲۷ کشور عضو است.