فشار بر فعالان سیاسی، روزنامه‌نگاران، مخالفان، دانشگاهیان و حتی زندانیان غیرسیاسی در ایران، به سطحی رسیده که حتی نسبت به آنچه این حکومت مذهبی معمولاً انجام می‌دهد، بی‌پیشینه است.
روزنامه «عرب جدید» روز چهارشنبه ۱۹ نوامبر (۲۸ آبان) در گزارشی نوشت از پایان جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل تاکنون دستگیری‌ها، احضارها و محکومیت‌های کنشگران و مخالفان به شدت افزایش یافته است. همزمان، در یک روند نگران‌کننده‌تر، تعداد اعدام‌ها نیز به بالاترین سطح خود رسیده است.
محمود امیری‌مقدّم، رئیس سازمان حقوق بشر ایران، نهاد حقوق بشری مستقر در اسلو، به روزنامه عرب جدید گفت که مقامات به طور میانگین در ماه اکتبر، هر سه ساعت یک نفر را اعدام کرده‌اند. او یادآور شد که عدد واقعی ممکن است حتی بالاتر از این باشد، زیرا قوه قضاییه ایران همه اعدام‌ها را گزارش نمی‌کند.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
امیری‌مقدّم که نزدیک به دو دهه به مستندسازی اعدام‌ها، از شرایط دادگاه تا اجرای احکام پرداخته، به اعتراض اخیر در داخل زندان‌های ایران به عنوان شاهدی بر وخامت اوضاع اشاره می‌کند به ویژه به رویدادی که طی آن زندانیان غیرسیاسی در زندان قزلحصار، دست به اعتصاب غذا زدند و حتی برخی از آنها برای اعتراض به افزایش شدید اعدام‌ها، لب‌های خود را دوختند.
در حالی که رسانه‌های مخالف مدتی طولانی به پوشش اعدام‌های زندانیان سیاسی و ایدئولوژیک پرداخته بودند، این اعتراض به دلیل رویکرد خشن و دردناک آن، مخاطبان بسیار وسیع‌تری را به خود جلب کرد.
امیری‌مقدّم درباره این اعتراض گفت که زندانیان اکنون طرد شده و در ناامیدی مطلق به سر می‌برند. او گفت: «اعتصاب غذا خود نشانه‌ای از درماندگی است، اما دوختن لب‌ها از آن هم فراتر است.»
او افزود که زندانیان چنین اقدامات تندی انجام می‌دهند زیرا احساس ناتوانی می‌کنند و می‌دانند که ممکن است در هر لحظه اعدام شوند. تنها امید آنها این است که صدای خود را بیرون از زندان به گوش برسانند، زیرا موج فعلی اعدام‌ها بسیار فراتر از سطحی است که قبلاً عادی تلقی می‌شد.
سازمان حقوق بشر ایران بارها نسبت به افزایش شدید اعدام‌ها هشدار داده و اخیراً گروه‌های بین‌المللی حقوق بشری نیز نسبت به آنچه ایرانیان از پایان جنگ ۱۲ روزه تاکنون تجربه کرده‌اند، زنگ خطر به صدا درآورده‌اند.
روزنامه‌نگاران در معرض سرکوب و فشار
در روز ۳۰ اکتبر (۸ آبان) گذشته مأموریت بین‌المللی مستقل حقیقت‌یاب درباره جمهوری اسلامی در مجمع عمومی سازمان ملل «نگرانی عمیق خود را از تأثیر حملات هوایی اسرائیل» بر افزایش دستگیری‌ها، اتهامات جاسوسی و اعدام‌ها در ایران ابراز کرد.
این نهاد همچنین تأکید کرد که سرکوب‌ها از مرزهای ایران فراتر رفته است. بر اساس اطلاعات دریافتی، «بیش از ۴۵ روزنامه‌نگار در هفت کشور به دلیل گزارش‌دهی درباره رویدادهای ایران با تهدیدهای واقعی مواجه شده‌اند.»
در داخل کشور نیز فشار بر روزنامه‌نگاران تشدید شده است. خبرنگارانی که در کار خود یا در شبکه‌های اجتماعی مقامات را نقد کرده‌اند، احضار و تهدید شده‌اند.
یک روزنامه‌نگار ایرانی که به شرط ناشناس ماندن با روزنامه عرب جدید صحبت کرده، شرایط طولانی بازجویی‌هایی را که در هفته‌های اخیر تجربه کرده است، توصیف کرد. او گفت با تماس تلفنی احضار شده و به او هشدار داده‌اند که به کسی چیزی نگوید.
او گفت: «هنوز نمی‌دانم کدام نهاد اطلاعاتی من را بازجویی کرده است، چون این اتفاق در یک ساختمان مسکونی رخ داد، اما از نوع رفتار و سؤالاتی که پرسیدند، گمان می‌کنم به وزارت اطلاعات مرتبط بوده‌اند.»
عرب جدید با یاد‌آوری این که ایران چند نهاد اطلاعاتی موازی دارد، می‌نویسد دو نهاد اصلی، وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هستند که دومی «ترسناک‌تر» است.
این روزنامه‌نگار گفت که هرگز به او گفته نشده چرا بازجویی می‌شود یا در ادامه چه اتفاقی خواهد افتاد، الگویی که دیگر روزنامه‌نگاران نیز گزارش کرده‌اند.
او توضیح داد: «آنها درباره نظر من در مورد جنگ ۱۲ روزه سؤال کردند و سپس بسیاری از پست‌های من در شبکه‌های اجتماعی، از جمله مواردی که در آنها جنگ را نقد کرده بودم، مورد پرسش قرار دادند. فکر نمی‌کنم واقعاً برایشان مهم باشد که ما چه نوشتیم؛ آنها می‌خواهند همه را ترسانده و حتی نرم‌ترین صداهای انتقادی را خاموش کنند.»
«جنایت علیه بشریت»
امیری‌مقدّم گفت افزایش اعدام‌ها، دستگیری‌ها و فشار بر جامعه مدنی پس از جنگ مستقیماً با ترس رژیم از شورش اجتماعی دیگر مرتبط است. به نظر او، شکست‌های دولت در طول جنگ نیز نشان داد که حتی نمی‌تواند از خودش دفاع کند.
او گفت: «دولتی که در بحران غرق شده و مشروعیت ندارد، بیش از هر زمان دیگری احساس نیاز می‌کند تا قدرت خود را به نمایش گذاشته و ترس ایجاد کند. جمهوری اسلامی خود را در خطر می‌بیند و تهدید آن حمله خارجی نیست، بلکه مردم داخل ایران هستند.»
او افزود که فشار بین‌المللی تنها راه برای کند کردن اعدام‌ها است، اما گفت امید کمی به دولت‌های اروپایی وجود دارد، در حالی که آنها ادعای دفاع از حقوق بشر دارند.
امیری مقدم تأکید کرد: «وقتی هر سه ساعت یک نفر اعدام می‌شود، مردم انتظار دارند این دولت‌ها [دولت‌های غربی] حداقل چیزی بگویند. ما در گذشته دیده‌ایم حتی یک بیانیه ساده می‌تواند بر اقدامات ایران تأثیر بگذارد.»
به فیس‌بوک یورونیوز فارسی بپیوندید
او افزود که فعلاً نشانه‌ای از چنین اقدامی دیده نمی‌شود و به نظر می‌رسد دولت‌های غربی تنها بر برنامه هسته‌ای ایران متمرکز هستند، نه بر اعدام‌ها یا سرکوب‌ها.
با این حال، او اشاره کرد که استفاده اخیر کمیسیون حقیقت‌یاب سازمان ملل از عبارت «جنایات علیه بشریت» که برای نخستین بار درباره اعدام‌ها به کار رفته است، می‌تواند فشار بر رهبران ایران را افزایش دهد و هزینه سیاسی اجرای اعدام‌ها را بالا ببرد.