در حالی که کلمبیا بهعنوان بزرگترین تولیدکننده کوکائین جهان شناخته میشود (با تولیدی در حدود ۲۶۰۰ تُن در ۲۰۲۳) و بیش از دوسوم سطح جهانی کشت گیاه کوکا را در اختیار دارد، چرا فشار عمده ایالات متحده برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر بر ونزوئلا معطوف شده است؟
هر چند گزارش دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل (UNODC) نشان میدهد که ونزوئلا بیشتر بهعنوان مسیر مهم ترانزیت کوکائین عمل میکند تا تولیدکننده اصلی ولی گزارش اداره مبارزه با مواد مخدر ایالات متحده (Drug Enforcement Administration) با عنوان «Cocaine Signature Program» نیز نشان میدهد که حدود ۹۷٪ از نمونههای کوکائینی که در سال ۲۰۲۲ در ایالات متحده توقیف و تجزیه شدهاند، منشا کلمبیایی داشتهاند و حدود ۸۴ ٪ از کوکائینهایی که در ایالات متحده توقیف شده از کلمبیا آمده بودند.
پس اگر ونزوئلا بهعنوان بزرگترین تولیدکننده کوکائین و بزرگترین قاچاقچی این ماده مخدر به ایالات متحده شناخته نشده، پس چرا تهدیدها و عملیات نظامی آمریکا علیه دولت این کشور طی دوران دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ روز به روز بیشتر میشود؟
گروهی از تحلیلگران معتقدند تمرکز عمده آمریکا بر روی ونزوئلا بیش از اینکه صرفا مربوط به مبارزه با قاچاق مواد مخدر باشد، ناشی از انگیزههای متعدد سیاسی است چنان که واشنگتن از اطلاق برچسب «نارکوتروریست» (Narcoterrorist) به دولت نیکولاس مادورو استفاده کرده است؛ عنوانی که به فرد یا گروهی گفته میشود که قاچاق مواد مخدر را با فعالیتهای خشونتآمیز و تروریستی ترکیب میکند تا اهداف سیاسی، اقتصادی یا اجتماعی خود را پیش ببرد. به عبارت دیگر، نارکوتروریستها از درآمد حاصل از فروش مواد مخدر برای تامین مالی فعالیتهای تروریستی یا شبهنظامی استفاده میکنند.
تعدادی از کارشناسان مسائل آمریکا بر این باورند که ونزوئلا به دلیل این که بزرگترین ذخایر اثباتشده نفت خام جهانی را در اختیار دارد، کنترل یا نفوذ در آن میتواند از منظر انرژی و ژئوپلیتیک برای ایالات متحده مهم باشد. بهعبارت دیگر، افزون بر موضوع مواد مخدر، آمریکا در پی ممانعت از همکاری دولت ونزوئلا با رقبای واشنگتن از جمله ایران، روسیه و چین برای دور زدن تحریمهای نفتی ایالات متحده و نمایش مخالفت مستقیم با منافع آمریکاست.
ایران نه تنها در بحران کمبود بنزین به یاری ونزوئلا شتافت بلکه در بازسازی پالایشگاههای این کشور مشارکت کرده و همراه با چین در صادرات نفت نیز به کاراکاس یاری رسانده است.
همچنین، گزارش اندیشکده شورای آتلانتیک نشان میدهد که ونزوئلا به میزبان شبکههای مالی-تروریستی مرتبط با ایران و حزبالله تبدیل شده است؛ مسالهای، وقتی با موضوع مواد مخدر ترکیب شود، برای آمریکا یک موضوع امنیت ملی تلقی میشود. چنان که در گزارش دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل از حزبالله لبنان به عنوان یکی از عمدهترین توزیع کنندگان کوکائین در قاره آفریقا یاد شده است.
اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک، در همان گزارشی نوشته که حزبالله کمک کرده است که ونزوئلا به «هاب همگرایی جرم سازمانیافته و تروریسم بینالمللی» تبدیل شود. اندیشکده راند کورپوریشن (RAND Corporation) هم در گزارشی اعلام کرده که فعالیت حزبالله در آمریکای لاتین شامل قاچاق مواد، پولشویی، قاچاق اسلحه و استفاده از منابع طبیعی مثل طلا است.
یک رسانه فرانسوی نیز پیشتر به نقل منابعی در کشورهای همسایه ونزوئلا نوشته بود که حزبالله با همکاری ایران در ونزوئلا و مناطق مرزی این کشور از جمله در منطقه مایکاو در کلمبیا فعالیت میکند.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
آنگونه که در گزارش وزارت دادگستری و امنیت عمومی برزیل هم آمده، از نظر واشنگتن، اتحاد ایران، ونزوئلا و حزبالله تهدیدی است فراتر از صرف قاچاق مواد مخدر چرا که دامنه این تهدید به انتقال فناوری تولید پهپاد و موشک، نفوذ تروریستی در قاره آمریکا و ایجاد هستههای فشار ضد آمریکایی در منطقه گسترش یافته است.
بنابراین، به اعتقاد گروهی از تحلیلگران، پیوند با ایران و حزبالله که بخشی از استراتژی نیکلاس مادورو برای مقابله با فشار ایالات متحده بوده، خود به عامل تشدید فشارهای دولت دونالد ترامپ بر این کشور بدل شده است؛ چنان که پایداری حکومت آقای مادورو را نیز به چالش کشیده است.