به گزارش رویترز به نقل از منابع تجاری، تشدید تحریم‌های غرب علیه ایران و روسیه منجر به کاهش خرید نفت از سوی پالایشگاه‌های مستقل شده است و به همین دلیل، تخفیف‌های ارائه شده بر نفت ایران برای چین به بالاترین حد خود در یک‌سال گذشته رسیده است.
آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا به‌تازگی با هدف افزایش فشار بر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه برای پایان جنگ اوکراین، موجی از محدودیت‌های تجاری را بر تولیدکنندگان بزرگ نفت روسیه و دیگر بازیگران این صنعت اعمال کرده‌اند.
به گفته این منابع، تحریم‌ها باعث شده برخی خریداران در چین و هند یعنی دو مشتری اصلی نفت روسیه خریدهای خود را متوقف کنند. این امر منجر به افت شدید قیمت نفت خام روسیه شده و در کنار عرضه فراوان نفت ایران، محموله‌های فروش‌نرفته روسیه را نیز به بازار افزوده است.
این در حالی است که ایالات متحده پیش‌تر تحریم‌هایی را علیه نهاد‌های دخیل در تجارت نفت ایران، از جمله چهار پالایشگاه چینی و چندین بندر و نفت‌کش وضع کرده بود.
به گفته معامله‌گران، مجموعه این اقدامات، زنجیره‌های حمل‌ونقل را مختل کرده و ترس از تحریم را در میان خریداران افزایش داده است. آن‌ها همچنین به بن‌بست معاملاتی میان خریداران و فروشندگان نفت ایران در هفته جاری اشاره کردند.
یک معامله‌گر مستقر در چین گفت: «عرضه بسیار زیاد بود و بازار جهت مشخصی ندارد.»
«نبوغ و بلوغ» تحریم‌های آمریکا
حمزه رحیم‌صفوی، استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و فرزند یحیی رحیم‌صفوی، مشاور نظامی علی خامنه‌ای و فرمانده پیشین سپاه پاسداران گفت که مساله اقتصادی ایران منجر به «فشار بنیادین» به جمهوری اسلامی شده و ناشی از تحریم‌های آمریکا است.
آقای رحیم‌صفوی گفت: «طرف آمریکایی به یک دوران بلوغ و هوشیاری و نبوغ در تحریم رسیده است. الگوی تحریم آمریکایی متفاوت شده است.»
او افزود: «ایالات متحده پیش‌تر از الگوهای پسینی پیروی می‌کرد. یعنی شما یک معامله تسلیحاتی می‌کردید. بعد آمریکا فرد یا نهاد یا بانک را پیدا می‌کرد و جریمه می‌کرد و تحت تحریم می‌برد. اما از ۲۵ شهریور (۱۶ سپتامبر) یک گام جدید در تاریخ بشریت در حوزه تحریم رخ داده و آن این است که عدد بزرگی، حدود ۱.۷ تا ۱.۸ میلیارد دلار از رمزارزهایی که متعلق به ایران بود و تصور می‌شد تحریم‌پذیر نیست، تحریم شد. این اصلا چیز عجیبی است و معادلات قبلی ما را برهم زده است.»
حمزه رحیم‌صفوی گفت: «اما نکته دوم این است که آمریکا دیگر به الگوهای پسینی کاری ندارد و الگوریتم‌های پیشینی را مورد تحریم قرار داده است. به طور مثال می‌گوید که بررسی کردم و دیدم الگوی رفتاری این کشتی‌هایی که به ناوگان اشباح معروف هستند، این گونه است که جی‌پی‌اس را در یک منطقه خاموش می‌کنند، بعد [نفت] را به صورت کشتی به کشتی منتقل می‌کنند و از منطقه که بیرون آمدند، جی‌پی‌اس را روشن می‌کنند.»
او افزود: «آمریکا الان دیگر به دنبال پیدا کردن مصداق نیست. بلکه می‌گوید، هر کشتی که از الگوی خاموش کردن جی‌پی‌اس استفاده کرد، تحریم می‌کند. بنابراین در شرایط بیمه کشتی‌ها آمده که دیگر نباید این کار را انجام دهند و اگر انجام دهند، از بیمه خارج می‌شوند. این می‌شود تحریم پیشینی و تحریم مبتنی بر الگوریتم که بسیار خطرناک‌تر است و با روش‌های سنتی ما این مساله حتما جواب نخواهد داد.»
تخفیف‌های گسترده بر قیمت نفت ایران
پیشنهادهای فروش نفت سبک ایران برای تحویل در ماه دسامبر با تخفیف‌هایی بیش از ۸ دلار در هر بشکه نسبت به شاخص برنت در بورس ICE ارائه شد. این در حالی است که این تخفیف در ماه سپتامبر حدود ۶ دلار و در ماه مارس حدود ۳ دلار بود.
به گفته منابع تجاری، پیشنهادهای خرید نیز با تخفیف‌های حدود ۱۰ دلار در هر بشکه ارائه شد. زیرا خریداران برای جبران ریسک‌های تحریمی و مشکلات احتمالی در بنادر چین هنگام تخلیه محموله‌ها، قیمت‌های پایین‌تری مطالبه می‌کردند.
بر اساس داده‌های شرکت کپلر، واردات نفت ایران که حدود ۱۴ درصد از واردات نفت خام چین را تشکیل می‌دهد، در ماه سپتامبر به ۱.۲ میلیون بشکه در روز کاهش یافت. این کمترین میزان از ماه مه و کمتر از میانگین ۱.۳۸ میلیون بشکه در روز در سال جاری است.
چین واردات نفت خام توسط پالایشگاه‌های مستقل را تحت یک نظام سخت‌گیرانه سهمیه‌بندی تنظیم می‌کند. به گفته منابع بازار، این پالایشگاه‌ها عمدتا تا پایان سپتامبر سهمیه امسال خود را تمام کرده بودند. با این حال پکن طی چند سال گذشته سهمیه‌های جدیدی را در ماه نوامبر اعلام کرده بود و به همین خاطر، این پالایشگاه‌ها در حال حاضر چشم به ماه آینده دوخته‌اند.