پوشش زنده. از ایران چه خبر؟ از هالووین و ماجرای پژمان جمشیدی تا لایحه حمایت از ایرانیان خارج از کشور

علی محمدزاده، وکیل پژمان جمشیدی، بازیگر و فوتبالیست پیشین تیم ملی ایران در گفت‌وگویی با مجله دنیای تصویر گفت خروج موکلش از کشور قانونی و با مجوز مراجع قضایی بوده است. او توضیح داد: «در دو ماه گذشته موکلم با اجازه و اطلاع مراجع قضایی از کشور خارج شده و بازگشته است. سفر اخیر نیز برای انجام امور اداری بوده و او پس از پایان کارهایش به کشور بازمی‌گردد.»

محمدزاده همچنین بخش زیادی از ادعاهای مطرح‌ شده از سوی شاکی و مادر او را «مغایر با واقعیت پرونده» دانست و گفت: «مادر شاکی نه در جلسه دادگاه حضور داشت و نه اجازه ورود به دادگاه را داشت. فیلم‌برداری رسمی از جلسه انجام شده و به امضای قاضی پرونده رسیده است.»

وکیل جمشیدی ادعای تایید اتهام تجاوز به عنف از سوی سازمان پزشکی قانونی را نیز رد کرد و گفت: «پزشکی قانونی هیچ گزارش یا نامه‌ای مبنی بر وقوع تجاوز به دادگاه ارسال نکرده و چنین مدرکی در پرونده وجود ندارد.»

محمدزاده درباره روند رسیدگی به پرونده گفت: «در جلسه دادگاه اتهام زنای به عنف مطرح شد که طبق ماده ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی در صورت اثبات، مجازات آن سلب حیات است اما هیچ دلیل محکم و قاطع برای این اتهام وجود ندارد.»

او همچنین درباره انتقال موکلش به زندان قزلحصار گفت که این زندان معمولا محل نگهداری محکومان به جرایم سنگین است. به گفته او: «پژمان را به قزلحصار منتقل کردند. در آن بند افراد محکوم به اعدام حضور دارند و شرایط دشواری حاکم است.»

پرونده قضایی پژمان جمشیدی همچنان در مرحله دادرسی است و منابع رسمی درباره جزئیات بیشتر یا زمان برگزاری جلسه بعدی دادگاه اظهار نظر نکرده‌اند.

عسکر جلالیان، معاون حقوق بشر و امور بین‌الملل وزارت دادگستری ایران، از تصویب نهایی «لایحه حمایت از ایرانیان خارج از کشور» و رفع ایرادات شورای نگهبان خبر داد و گفت این لایحه به‌زودی به قانون تبدیل می‌شود.

او اعلام کرد براساس مصوبه جدید، افرادی که پیش از لازم‌ الاجرا شدن قانون به‌صورت غیرقانونی از کشور خارج شده‌اند، می‌توانند بدون نگرانی از پیگرد یا مجازات به ایران بازگردند. با اجرای این قانون، مجازات نقدی و حبس برای خروج غیرمجاز حذف می‌شود.

با این حال جلالیان تأکید کرد کسانی که مرتکب جرم شده یا پرونده امنیتی و سیاسی دارند، مشمول اصل «عدم بی‌کیفری» خواهند بود و در صورت بازگشت، طبق قوانین داخلی با آنها برخورد می‌شود.

او در توضیح بیشتر گفت: «ممکن است کسی بنا بر دلایل سیاسی از این کشور خارج شده باشد. طبیعی است که این فرد هر وقت بخواهد وارد کشور شود، می‌تواند وارد شود و کسی نمی‌تواند مانع او شود. منتها بدیهی است که اگر جرمی مرتکب شده باشد، بر اساس حقوق داخلی همه کشورها و نه فقط کشور ما، یک اصل حاکم است و آن اصل این است که هیچ مجرمی نباید بدون مجازات بماند.»

معاون وزارت دادگستری همچنین از راه‌اندازی سامانه‌ای در وزارت امور خارجه برای تسهیل بازگشت ایرانیان خبر داد که در آن، دستگاه‌های ذی‌ربط وضعیت حقوقی متقاضیان را بررسی می‌کنند. به گفته او، افرادی که پرونده قضایی یا شاکی خصوصی ندارند، می‌توانند بدون مانع وارد کشور شوند.

از دیگر مفاد این لایحه، اصلاح ماده ۹۸۹ قانون مدنی است که براساس آن، اموال ایرانیانی که تابعیت کشور دیگری را پذیرفته‌اند، دیگر مصادره یا فروخته نخواهد شد.

سفارت فرانسه در ایران با انتشار پیامی در اینستاگرام، درگذشت علی قورچیان، هنرمند و قهرمان جهانی هنرهای رزمی سواره را تسلیت گفت.

در متن این پیام با عنوان «رستم به شاهنامه بازگشت» از قورچیان به عنوان «قهرمان جهانی هنرهای رزمی سواره، نوازنده سرشناس موسیقی ایرانی و چهره نمادین فرهنگ ایران» یاد شده است.

علی قورچیان، نوازنده سه‌تار و عود و از شاگردان زنده‌یاد جلال ذوالفنون در ۵۳ سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت. او علاوه بر فعالیت‌های هنری، در رشته کمان‌گیری روی اسب به عضویت تیم ملی ایران درآمده و در مسابقات بین‌المللی مدال‌های متعددی کسب کرده بود.

قورچیان همچنین در دانشگاه‌های الزهرا و میراث فرهنگی به تدریس موسیقی و مجسمه‌سازی مشغول بود.

گزارش تازه روزنامه شرق از شکست گام دوم طرح رفع فیلتر در دولت مسعود پزشکیان حکایت دارد. این روزنامه گزارش داده است که کمیته رفع فیلتر شورای‌ عالی فضای مجازی در نشست سوم آبان با پیشنهاد وزارت ارتباطات برای رفع فیلتر از تلگرام، اینستاگرام و یوتیوب مخالفت کرده است.

به نوشته شرق، یکی از نخستین تصمیم‌های دولت پزشکیان پس از آغاز به کار، واگذاری اختیار تصمیم‌گیری درباره فیلترینگ به شورای‌ عالی فضای مجازی بود؛ اقدامی که به گفته تحلیلگران عملا روند تصمیم‌گیری را از دست دولت خارج کرد و حالا به مانعی در برابر وعده رفع فیلتر تبدیل شده است. اختلاف میان اعضای شورا، به‌ویژه درباره نحوه اجرای مصوبه ۳۲‌بندی سال گذشته، دلیل اصلی توقف روند معرفی شده است.

محمد سرافراز، عضو شورای‌ عالی فضای مجازی، در گفت‌وگو با شرق گفته است با شرایط فعلی و استناد به همان مصوبه، بعید است پلتفرم دیگری آزاد شود.

شرق در ادامه یادآور می‌شود که چهارم دی ۱۴۰۳ پس از ماه‌ها کش‌ و قوس، وزیر ارتباطات از برداشتن «گام اول رفع فیلترینگ» خبر داد؛ گامی که تنها شامل واتس‌اپ و گوگل‌پلی بود. او وعده داده بود مراحل بعدی به‌زودی اجرا می‌شود، اما با گذشت نزدیک به یک سال، هیچ پیشرفتی حاصل نشده است.

به گفته سخنگوی دولت در بهار ۱۴۰۴ نیز در حالی‌که انتظار می‌رفت گام دوم برداشته شود، جنگ ۱۲ روزه اسرائیل علیه ایران مانع ادامه روند شد و پس از آن نیز تغییری در وضعیت فیلترینگ ایجاد نشد. سخنگوی دولت اخیرا در پاسخ به سوالی درباره علت تاخیر با لحنی طنزآمیز گفته بود: «شاید اگر اسرائیل به ایران تجاوز نکرده بود، فیلترینگ زودتر رفع می‌شد.»

منابع نزدیک به دولت به روزنامه شرق گفته‌اند کمیته رفع فیلتر در جلسه سوم آبان بار دیگر به پیشنهاد وزارت ارتباطات رای منفی داده است. با این حال مسعود پزشکیان دستور پیگیری فوری این موضوع را صادر کرده اما تاکید کرده که قصد ندارد مستقیما در روند تصمیم‌گیری دخالت کند.

به این ترتیب، پروژه رفع فیلتر گام‌ به‌ گام که دولت چهاردهم آن را نماد اعتماد به مردم معرفی کرده بود بار دیگر در بن‌بست تصمیم‌گیری قرار گرفته است.

در آستانه شب هالووین اتاق‌اصناف ایران اعلام کرد برگزاری هرگونه مراسم با موضوع هالووین و فروش اقلام مرتبط در همه واحدهای صنفی از کافه‌ها رستوران‌ها تا مراکز پذیرایی ممنوع است. در اطلاعیه این نهاد آمده است که این تصمیم با هدف صیانت از شئون فرهنگی مذهبی و اجتماعی کشور اتخاذ شده و واحدهای صنفی موظفند از هرگونه همکاری در این زمینه خودداری کنند. بر اساس گزارش رسانه‌های داخلی در صورت تخلف احتمال پلمب واحد صنفی و معرفی متصدی به مراجع قانونی وجود دارد.

این تصمیم تازه‌ترین مورد از محدودیت‌های رسمی برای مناسبت‌های غیرایرانی در ایران است. طی دو دهه اخیر برخی جشن‌های خارجی مانند کریسمس ولنتاین و هالووین به صورت غیررسمی در میان نسل جوان و در فضای شهری دیده شده‌اند.

ولنتاین در دهه هشتاد شمسی وارد فرهنگ روزمره بخشی از جوانان شد و با وجود محدودیت‌ها فروش لوازم مرتبط در برخی فروشگاه‌ها ادامه یافت. در همان زمان برخی نهادهای فرهنگی خواستار ترویج جایگزین‌های ایرانی مانند «سپندارمذگان» شدند با این حال ولنتاین همچنان در تقویم غیررسمی جوانان جای خود را حفظ کرده است.

هالووین نیز طی سال‌های اخیر به ویژه در شهرهای بزرگ به شکل نمادین ظاهر شده است. تصاویر منتشرشده در رسانه‌های فارسی و انگلیسی نشان می‌دهد که لباس‌ها و لوازم تزیینی این جشن گهگاه در فروشگاه‌های آنلاین یا برخی کافه‌ها عرضه شده‌ است.

از نظر برخی مقام‌های ایران، برگزاری این نوع جشن‌ها نمادی از نفوذ فرهنگی غرب است که با روایت و ارزش‌های فرهنگی جمهوری اسلامی در تضاد است.

اتاق‌اصناف در ایران نهادی است که ابزار قانونی و اجرایی قابل توجهی دارد. این نهاد مسئول صدور یا تعلیق مجوز فعالیت واحدهای صنفی است و می‌تواند به واحد متخلف اخطار کتبی بدهد و در همکاری با پلیس اماکن نسبت به پلمب آن واحد اقدام کند. بنابراین برای کافه‌ها و رستوران‌ها تبعیت از بخشنامه‌های اتاق‌اصناف جنبه الزام‌آور دارد.