شرکت ایکس ای آی متعلق به ایلان ماسک، میلیاردر آمریکایی و مالک شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق)، از راه‌اندازی وب‌سایتی جدید به نام «گروکی‌پدیا» (Grokipedia) خبر داده که هدف آن رقابت با دانشنامه آنلاین ویکی‌پدیا است.
سایتی که ماسک و چهره‌های جناح راست آمریکا آن را به جانبداری ایدئولوژیک از چپ‌گرایان متهم می‌کنند.
این وب‌سایت که فعلا در نسخه آزمایشی ۰.۱ قرار دارد، فعلا بیش از ۸۸۵ هزار مقاله در خود داشت؛ رقمی بسیار کمتر از بیش از هفت میلیون مقاله انگلیسی ویکی‌پدیا. با این حال، ماسک وعده داده که نسخه بعدی، یعنی ۱.۰، «ده برابر بهتر» از نسخه فعلی خواهد بود. او در شبکه ایکس نوشت: «سایت کنونی همین حالا هم از ویکی‌پدیا بهتر است، اما نسخه ۱.۰ بسیار برتر خواهد بود.»
ماسک و حزب جمهوری‌خواه آمریکا بارها ویکی‌پدیا را به سانسور و جهت‌گیری سیاسی علیه دیدگاه‌های محافظه‌کارانه متهم کرده‌اند. ماسک که ثروتمندترین فرد جهان است و میلیون‌ها دلار برای حمایت از کارزار انتخاباتی دونالد ترامپ هزینه کرده، گفته است گروکی‌پدیا با هدف «نمایش حقیقت، تمام حقیقت و فقط حقیقت» ایجاد شده است.
او در پستی نوشت: «ما هرگز بی‌نقص نخواهیم بود، اما همواره برای رسیدن به آن هدف تلاش خواهیم کرد.»
محتوای گروکی‌پدیا به‌وسیله هوش مصنوعی و دستیار زایا (Generative AI) موسوم به گروک تولید می‌شود. به گفته ماسک، انتشار این سایت که قرار بود در پایان سپتامبر انجام شود، برای «پاک‌سازی از تبلیغات سیاسی» به تعویق افتاد.
حمله ماسک و متحدان ترامپ به ویکی‌پدیا
ماسک در سال ۲۰۲۴ ویکی‌پدیا را «تحت کنترل فعالان چپ افراطی» توصیف کرد و از کاربران خواست از کمک مالی به این پلتفرم خودداری کنند. او در ماه اوت نیز اعلام کرد که توییتر دیگر از ویکی‌پدیا به عنوان منبع معتبر استفاده نخواهد کرد، زیرا به گفته او، «سیاست‌های ویرایشی آن کاملاً چپ‌گرایانه» است.
مقامات نزدیک به دولت ترامپ نیز از آغاز سال جاری به ویکی‌پدیا حمله کرده‌اند. در ماه آوریل، اد مارتین، دادستان منصوب ترامپ، تهدید کرد که بررسی خواهد کرد آیا سازمان مادر ویکی‌پدیا، یعنی بنیاد ویکی‌مدیا، هنوز واجد شرایط معافیت مالیاتی هست یا خیر و آن را به «انتشار تبلیغات سیاسی» متهم کرد. در ماه اوت نیز دو نماینده جمهوری‌خواه کنگره تحقیقاتی درباره «تلاش‌های سازمان‌یافته برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی در آمریکا از طریق دستکاری مقالات ویکی‌پدیا» آغاز کردند.
واکنش ویکی‌مدیا: «ما انسانی هستیم، نه ماشینی»
گوادامیرای ماجانگه، سخنگوی بنیاد ویکی‌مدیا، در پاسخ به خبر راه‌اندازی گروکی‌پدیا گفت: «برخلاف پروژه‌های تازه‌تر، نقطه قوت ویکی‌پدیا شفافیت سیاست‌ها، نظارت داوطلبانه سخت‌گیرانه و فرهنگ بهبود مستمر است. هدف ما اطلاع‌رسانی به میلیاردها خواننده است، بدون ترویج دیدگاهی خاص.»
او تأکید کرد: «دانشی که توسط انسان خلق می‌شود، همان چیزی است که شرکت‌های هوش مصنوعی برای تولید محتوای خود از آن استفاده می‌کنند — حتی گروکی‌پدیا هم برای وجود داشتن، به ویکی‌پدیا نیاز دارد.»
دیدگاه گروکی‌پدیا درباره ماسک و چهره‌های راست‌گرا
در مقاله‌ای از گروکی‌پدیا درباره خود ایلان ماسک آمده است که او «در بحث‌های جهانی درباره پیشرفت فناوری، کاهش جمعیت و سوگیری‌های نهادی تأثیرگذار بوده است» و مالکیت او بر شبکه X «بر اصلاح قوانین سانسور محتوا متمرکز بوده، علی‌رغم انتقاد رسانه‌های جریان اصلی که گرایش چپ دارند».
صفحه مربوط به تاکر کارلسون، روزنامه‌نگار محافظه‌کار آمریکایی نیز او را فردی معرفی می‌کند که «سوگیری‌های سیستماتیک در رسانه‌های سنتی را به چالش کشیده است.» اما منبع استناد این جمله تنها مقاله‌ای از نیوزویک است که در آن خودِ کارلسون چنین توصیفی از خود ارائه کرده است.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
الکساندر دوگین، نظریه‌پرداز روس نزدیک به کرملین، مقاله گروکی‌پدیا درباره خود را «بی‌طرف، دقیق و منصفانه» توصیف کرد و گفت نسخه ویکی‌پدیا درباره او «کاملاً جانبدارانه و تهمت‌آمیز» است.