مذاکره‌کنندگان طالبان افغانستان و پاکستان قرار است روز شنبه در استانبول دیدار کنند تا درباره مسائل امنیتی و ایجاد یک آتش‌بس پایدار در مرز مشترک دو کشور پس از درگیری‌های شدید و غیرمنتظره اخیر گفت‌وگو کنند.
این درگیری که به مرگ ده‌ها نفر از جمله تعدادی غیرنظامی انجامید، دو هفته پیش پس از وقوع چند انفجار در مرکز کابل آغاز شد. انفجارهایی که دولت طالبان مسئولیت آن را متوجه همسایه پاکستانی خود دانست و در پاسخ، حمله‌ای تلافی‌جویانه در مرز انجام داد.
به گفته منابع امنیتی پاکستان، اسلام‌آباد با وعده واکنش قاطع به حملات طالبان، سپس «حملات دقیق» خود را علیه گروه‌های مسلح مستقر در خاک افغانستان که در مرکز این مناقشه قرار دارند، انجام داد.
پس از تداوم درگیری‌ها که جان شماری از نظامیان و غیرنظامیان را گرفت، دو کشور بر سر آتش‌بسی اولیه به مدت ۴۸ ساعت توافق کردند؛ اما این آتش‌بس دو روز بعد فروپاشید و کابل، اسلام‌آباد را مسئول آن دانست.
آتش‌بس دوم روز یکشنبه و در پی گفت‌وگوهایی در دوحه، با میانجی‌گری قطر و ترکیه شکل گرفت که به نظر می‌رسد برقرار مانده، هرچند شرایط آن همچنان نامشخص است.
در مذاکرات روز شنبه، انتظار می‌رود مذاکره‌کنندگان جزئیات «سازوکارهایی» را که برای تضمین بازگشت ثبات در دوحه اعلام شده بود، تشریح کنند.
دو طرف به دنبال چه هستند؟
ساعت دقیق گفت‌وگوها و محل برگزاری نشست در استانبول همچنان اعلام نشده است.
هیات طالبان که روز جمعه برای شرکت در مذاکرات عازم ترکیه شد، به سرپرستی حاجی نجیب، معاون وزیر امور داخله این گروه، در نشست حضور خواهد داشت. در مقابل، دولت پاکستان هنوز مشخص نکرده است چه فرد یا هیاتی را برای گفت‌وگوها به استانبول اعزام می‌کند.
به گفته مقامات طالبان، هدف اصلی دولت مستقر در کابل از شرکت در این مذاکرات، حفظ و تضمین تمامیت ارضی افغانستان است.
در طرف مقابل، سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان، طاهر حسین اندربی، روز جمعه اعلام کرد که از نگاه اسلام‌آباد، محور اصلی مذاکرات باید مقابله با «تهدید تروریسم برخاسته از خاک افغانستان علیه پاکستان» باشد.
مسائل امنیتی همچنان عامل اصلی تنش‌های تکرارشونده
در مواجهه با افزایش دوباره حملات علیه نیروهای امنیتی خود، اسلام‌آباد بارها همسایه =خود را به «پناه دادن» به گروه‌هایی که آن‌ها را «تروریستی» می‌داند، به‌ویژه گروه طالبان پاکستان (TTP)، متهم کرده است؛ اتهامی که کابل آن را رد می‌کند.
اسلام‌آباد در جریان تنش‌های اخیر از دولت طالبان خواسته است تا بار دیگر کنترل جنگجویانی را که در خاک افغانستان فعالیت می‌کنند و از نظر پاکستان تهدیدی علیه امنیت این کشور محسوب می‌شوند، در دست بگیرد.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
ابراهیم باهیس، کارشناس مسائل افغانستان در گروه بین‌المللی بحران به خبرگزاری فرانسه گفت که «نشست استانبول از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا در آن‌جا درباره سازوکاری توافق می‌شود که مشخص خواهد کرد در چه شرایطی پاکستان می‌تواند نگرانی‌های خود درباره فعالیت عناصر ضدپاکستانی در داخل افغانستان را مطرح کند.»
وی افزود این سازوکارها ممکن است شامل همکاری و تبادل اطلاعات استخباراتی میان دو کشور درباره گروه‌های مسلح فعال در منطقه باشد.
او در توضیح گفت: «برای مثال، پاکستان مختصات مکان‌هایی را که مظنون به حضور جنگجویان یا فرماندهان طالبان پاکستانی (TTP) است، ارائه خواهد داد و به جای انجام حملات، انتظار می‌رود افغانستان علیه آن‌ها اقدام کند.»
با این حال، هنوز روشن نیست که این سازوکارها بتوانند به‌طور واقعی به حل بحران میان دو کشور منجر شوند.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
پیش از درگیری‌های اخیر، پاکستان برای مدت طولانی بزرگترین حامی طالبان بود و با هدف کسب «عمق استراتژیک» در برابر رقیب دیرینه خود، هند، از آنان در افغانستان حمایت می‌کرد.
انفجارهایی که دو هفته پیش آغازگر موج تازه‌ای از تنش‌ها میان افغانستان و پاکستان شد، درست در زمانی رخ داد که وزیر امور خارجه دولت طالبان در حال انجام سفری بی‌سابقه به هند بود.
ترکیه تاکنون جزئیاتی از نشست روز شنبه اعلام نکرده و تنها از تصمیم مشترک کابل و اسلام‌آباد در دوحه برای «ایجاد سازوکارهایی جهت تقویت صلح و ثبات» تمجید کرده و وعده داده است که «به حمایت از تلاش‌ها در این مسیر ادامه دهد.»