پوشش زنده. از ایران چه خبر؟ عراقچی: به ترامپ «اطلاعات غلط» درباره برنامه هسته‌ای ایران داده بودند

عباس عراقچی، معاون سابق وزیر خارجه ایران، در واکنش به سخنان اخیر دونالد ترامپ در پارلمان اسرائیل، ادعای نزدیک بودن برنامه هسته‌ای ایران به تسلیحاتی شدن را «دروغ بزرگ» خواند و گفت این ادعاها هیچ مدرکی ندارد و حتی جامعه اطلاعاتی آمریکا آن را تأیید نکرده است. عراقچی افزود که ایران همیشه آماده گفت‌وگوی محترمانه و تعامل سازنده بوده، اما نمی‌توان انتظار داشت ملت ایران به «شاخه زیتونی» (نماد صلح و آشتی که به معنای دست دوستی است) اعتماد کند که تنها چند ماه پیش در بمباران مراکز و خانه‌های مردم ایران دست داشته و جان بیش از هزار نفر از جمله زنان و کودکان را گرفته است.

او همچنین تاکید کرد که رئیس‌جمهور آمریکا نمی‌تواند همزمان «رئیس‌جمهور صلح» و «رئیس‌جمهور جنگ» باشد و افزود که ایران به رغم آمادگی برای دیپلماسی، هرگز زیر بار ظلم و تحمیل نمی‌رود. عراقچی در پایان گفت ایران با حسن‌نیت به سمت گفت‌وگو حرکت می‌کند اما آمریکا و اسرائیل باید مسئولیت تصمیمات خود، از جمله عادی‌سازی روابط با اسرائیل و قربانی کردن حقوق فلسطینیان را برعهده بگیرند.

قوه قضائیه ایران از صدور احکام سنگین برای دو تبعه فرانسوی به اتهام‌های امنیتی خبر داده و اعلام کرده که در مجموع، این افراد به بیش از ۶۰ سال زندان محکوم شده‌اند. به گزارش خبرگزاری میزان، یکی از متهمان به اتهام «جاسوسی به‌نفع سرویس اطلاعاتی فرانسه» به شش سال حبس، به‌ اتهام «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور» به پنج سال و به دلیل «همکاری اطلاعاتی با اسرائیل» به ۲۰ سال حبس در تبعید محکوم شده است. متهم دوم نیز در مجموع به ۳۲ سال زندان بابت اتهام‌هایی مشابه، از جمله «معاونت در همکاری اطلاعاتی با اسرائیل»، محکوم شده است. این احکام از سوی دادگاه انقلاب تهران صادر شده و طی ۲۰ روز آینده قابل فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور است.

اگرچه قوه قضائیه به نام این دو تبعه اشاره نکرده، اما برخی منابع گمانه‌زنی می‌کنند که این پرونده مربوط به سِسیل کوهلر و ژاک پاریس، دو فعال سندیکایی فرانسوی باشد که در اردیبهشت ۱۴۰۱ پس از دیدار با گروهی از معلمان و فعالان کارگری در تهران بازداشت شدند. دولت فرانسه پیش‌تر ضمن رد اتهامات واردشده، از وضعیت نگهداری این شهروندان در ایران ابراز نگرانی کرده بود و خواستار دسترسی کنسولی برای آن‌ها شده است. در صورت تایید نهایی حکم، تنها مجازات اشد—یعنی ۲۰ و ۱۷ سال زندان—در مورد این دو نفر اجرا خواهد شد.

دادستانی تهران اعلام کرده است که به ضابطان قوه قضاییه ماموریت داده شده تا عوامل تولید، توزیع و تبلیغ عروسک‌های موسوم به «مرتضی» و «مرضیه» را شناسایی و به دستگاه قضایی معرفی کنند. این عروسک‌های نرم و ضد استرس که در قالب حیواناتی مانند خوک و گوریل عرضه شده‌اند، به‌دلیل استفاده از اسامی مذهبی با واکنش تند گروهی از فعالان فرهنگی و برخی رسانه‌های اصول‌گرا روبه‌رو شده‌اند. مخالفان می‌گویند علت اعتراضشان به نام‌گذاری این دو عروسک آن است که «مرتضی» از القاب امام علی و «مرضیه» نیز از القاب حضرت فاطمه، دختر پیامبر اسلام، است.

همچنین گفته می‌شود انتخاب نام‌هایی مقدس برای عروسک‌هایی که فشار داده یا «کتک خورده» می‌شوند، مصداق «توهین به مقدسات» است.

این موضوع که به راه‌اندازی کمپین‌های اعتراضی آنلاین نیز منجر شده، یک‌بار دیگر حساسیت فرهنگی و سیاسی نسبت به نمادهای ظاهرا بی‌ضرر در ایران را برجسته کرده است. در مقابل، برخی روان‌شناسان استفاده از چنین عروسک‌هایی را در کاهش اضطراب و تنش روانی مؤثر می‌دانند و تأکید دارند که این محصولات در صورت معرفی درست، می‌توانند نقشی حمایتی در سلامت روان ایفا کنند. پیش‌تر نیز برخوردهای مشابهی با عروسک‌های غربی مانند باربی انجام شده بود که از سوی نهادهای رسمی تهدیدی علیه هویت دینی و فرهنگی کشور تلقی شدند.

عزت‌الله ضرغامی، رئیس پیشین صداوسیما و وزیر سابق میراث فرهنگی، در واکنشی انتقادی به وضعیت امنیتی و محدودیت‌های ایجادشده پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل، از دشواری دسترسی به برخی مسئولان اجرایی و سیاسی خبر داد. او در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این‌ روزها با بعضی‌ها که دوزار مسئولیت دارند تماس می‌گیریم، می‌گویند دیگر موبایل همراه ندارند یا محل استقرارشان معلوم نیست!»

ضرغامی در ادامه خواستار بازگشت به شرایط عادی در سطح دولت شد و تاکید کرد: «اوضاع را برای مسئولین اجرایی و سیاسی عادی اعلام کنید.» او همچنین با انتقاد از سطح گسترده حفاظت‌های امنیتی افزود: «حفاظت شخصیت‌ها هم، جز برای معدود افراد خاص، باید یکسره جمع شود.» به گفته او، امنیت واقعی نه در تدابیر حفاظتی، بلکه در «رضایتمندی مردم» تامین می‌شود.

در پی اظهارات رئیس‌جمهوری ایالات متحده مبنی بر تمایل به صلح با ایران، وزارت خارجه جمهوری اسلامی این موضع را «ریاکارانه» توصیف کرد و آن را در تضاد با اقدامات نظامی اخیر آمریکا علیه تاسیسات هسته‌ای ایران دانست. در بیانیه‌ای رسمی، تهران تاکید کرده که نمی‌توان از صلح سخن گفت، در حالی که بمباران‌های هوایی، تلفات انسانی و تهدیدهای مداوم، فضای روابط دوجانبه را تیره‌تر کرده‌اند. این واکنش در شرایطی منتشر شده که مذاکرات پیشین میان دو کشور، پیش از درگیری نظامی خردادماه، بی‌نتیجه مانده بود.

از سوی دیگر، غیبت ایران در اجلاس صلح شرم‌الشیخ، نشانه‌ای از بی‌اعتمادی عمیق تهران به روندی است که آن را «تحت سلطه‌ عاملان جنگ» می‌داند. عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در شبکه ایکس نوشت که تا زمانی که دولت آمریکا حملات نظامی، تحریم‌های اقتصادی و حمایت از اسرائیل را ادامه دهد، گفت‌وگو معنایی نخواهد داشت. در این میان، حضور ترامپ در پارلمان اسرائیل و شرط به رسمیت شناختن اسرائیل برای آغاز گفت‌وگو، تنها بر پیچیدگی شرایط افزوده و راه دیپلماسی را باریک‌تر کرده است.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین ایران، در گفت‌وگو با روزنامه «النهار» لبنان تأکید کرد که راه‌حل خروج از بن‌بست سیاسی و هسته‌ای، مذاکره مستقیم و واقعی با آمریکاست. او با هشدار نسبت به از دست رفتن فرصت‌ها، گفت: «زمان الزاما به نفع ما نیست؛ ممکن است ماه‌های آینده برای مذاکره مناسب‌تر از امروز نباشند.» ظریف همچنین با انتقاد از عملکرد دولت پیشین در دوره آغاز به کار جو بایدن، عنوان کرد که شرایط برای بازگشت آمریکا به برجام در ابتدای دولت رئیسی آماده بود، اما «تصور غلط درباره سودمندی مذاکره فرسایشی» موجب از بین رفتن فرصت طلایی شد.

ظریف با اشاره به لزوم رهایی از «زندان گذشته» تأکید کرد که مذاکره واقعی، به‌معنای استفاده حداکثری از ظرفیت‌های ملی و پرهیز از رفتارهای شعاری است. او در بخشی از سخنان خود نیز احتمال بروز جنگی قریب‌الوقوع علیه ایران را رد کرد و آن را صرفاً گمانه‌زنی دانست. ظریف همچنین به نقش بازدارنده ایران در جریان درگیری‌های اخیر منطقه اشاره کرد و گفت پاسخ سخت ایران، پیام روشنی به آمریکا و اسرائیل فرستاد و حتی دولت ترامپ نیز ناگزیر به پذیرش آن شد.