حملات روز سه‌شنبه اسرائیل دوحه قطر با واکنش‌های متفاوتی از سوی رهبران غربی، از محکومیت تا اظهار تاسف همراه بود. از سوی دیگر، در پی انتشار گزارش‌های ضدونقیض درباره چراغ سبز واشنگتن به این حملات، دونالد ترامپ طی پیامی گفت: «این تصمیم نتانیاهو بود، نه من.»
آگهی
اسرائیل اعلام کرد که در این حملات نشست رهبران ارشد حماس در دوحه را هدف قرار داده است. با این حال حماس اعلام کرد که رهبران این گروه از این حمله جان سالم به در برده‌اند. حماس همچنین تایید کرد که پسر خلیل الحیه، مذاکره‌کننده ارشد این گروه، رئیس دفتر او و سه فرد دیگر مرتبط با این گروه در این حملات کشته شدند. همچنین، وزارت کشور قطر اعلام از کشته شدن یکی از نیروهای امنیتی این کشور در این حملات خبر داد.
این حملات مرحله جدید از تشدید تنش‌ها در منطقه به حساب می‌آید، زیرا این‌بار اسرائيل به اهدافی در خاک یکی از متحدان نزدیک آمریکا در خاورمیانه حمله کرده است. از سوی دیگر، گزارش‌های متناقضی درباره این که آمریکا پیش از این حملات از آن‌ها اطلاع داشته است یا خیر منتشر شده است.
تنها ساعتی پس از حملات، یک مقام ارشد اسرائيلی به کانال ۱۲ ارتش این کشور گفت که اقدامات ارتش اسرائيل در قطر با چراغ سبز دونالد ترامپ انجام شده است.
با این حال، اکسیوس، به نقل از سه مقام آمریکایی گزارش داد که کاخ سفید از طریق ارتش آمریکا و زمانی که حملات آغاز شده بود، از آن اطلاع یافت.
بنابر این گزارش، خبر حمله اسرائيل کاخ سفید را شوکه کرد و برخی از مشاوران ارشد رئیس‌جمهوری آمریکا از آن خشمگین شدند. زیرا این حملات دقیقا زمانی رخ داد که کاخ سفید منتظر پاسخ حماس به پیشنهاد جدید آقای ترامپ برای برقرار صلح در غزه بود.
به گزارش اکسیوس، مقامات حماس درواقع برای بررسی همین پیشنهاد گرد هم آمده بودند و کاخ سفید انتظار داشت تا پایان هفته پاسخ این گروه را دریافت کند.
بنابر این گزارش، آقای ترامپ به محض اطلاع از حملات اسرائيل، به استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه دستور داد تا مقامات قطر را از ماوقع مطلع کند. به گفته مقامات آمریکایی، زمانی که آقای ویتکاف با مقامات دوحه تماس گرفت، بمب‌‌های اسرائيلی به اهداف خود برخورد کرده بودند.
دونالد ترامپ عصر سه‌شنبه طی بیانیه‌ای این گزارش را تایید کرد و گفت: «ارتش آمریکا امروز صبح به دولت ترامپ اطلاع داد که اسرائیل در حال حمله به حماس است که متاسفانه در منطقه‌ای از دوحه، پایتخت قطر مستقر است. این تصمیم بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائيل بود، نه تصمیم من.»
آقای ترامپ افزود: «بمباران یک‌جانبه داخل قطر، کشوری مستقل و متحد نزدیک آمریکا که در میانجی‌گری برای دستیابی به صلح همراه با ما بسیار سخت تلاش می‌کند و خطرها را شجاعانه به جان می‌خرد، در راستای پیشبرد اهداف اسرائيل یا آمریکا نیست. با این حال، نابودی حماس، که از فلاکت اهالی غزه سود می‌برد، ارزشمند است.»
رئيس‌جمهوری آمریکا همچنین گفت: «بلافاصله [پس از اطلاع از حملات اسرائيل] به استیو ویتکاف دستور دادم که قطری‌ها را از حمله قریب‌الوقوع مطلع کند. او هم چنین کرد، اما متاسفانه خیلی دیر بود و نتوانست جلوی حمله را بگیرد.»
آقای ترامپ بار دیگر تاکید کرد که قطر را «متحد و دوست قدرتمند آمریکا» می‌داند و گفت که «بابت محل وقوع حمله» بسیار متاسف است.
دونالد ترامپ ضمن تاکید بر لزوم آزادی گروگان‌های اسرائيلی و پایان جنگ غزه، گفت که پس از این حمله با بنیامین نتانیاهو گفتگو کرده است و افزود: «او به من گفت می‌خواهد صلح برقرار کند. به باور من این حمله ناگوار می‌تواند فرصتی برای صلح باشد.»
آقای ترامپ همچنین گفت با امیر و نخست‌وزیر قطر صحبت کرده و به آن‌ها اطمینان داده است که «دیگر چنین اتفاقی در خاک آن‌ها نمی‌افتد.»
رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین گفت که به مارکو روبیو، وزیر خارجه این کشور دستور داده است توافق‌نامه همکاری دفاعی با قطر را نهایی کند.
ماجد الانصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر گفت که این کشور پیش از حملات هیچ‌گونه هشدار یا اطلاعی از سوی آمریکا دریافت نکرده است.
آقای انصاری گفت: «اظهارات مطرح شده درباره اطلاع قطر پیش از حملات بی‌اساس است. تماس مقام آمریکایی همزمان با صداهای انفجارهای ناشی از حملات اسرائيل به دوحه انجام شد.»
واکنش رهبران غربی
دیگر رهبران غربی در واکنش به این حملات پیام‌های متفاوتی منتشر کردند. برخی از آن‌ها این حملات را صراحتا محکوم کردند، اما برخی دیگر آن را «غیرقابل پذیرش» خواندند.
کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا طی بیانیه‌ای گفت: «من حملات اسرائيل به دوحه را محکوم می‌کنم. این حملات نقض حاکمیت قطر محسوب می شود و خطر گسترش تنش‌ها در سراسر منطقه را در پی دارد.»
او افزود: «اولویت باید آتش‌بس فوری، آزادی گروگان‌ها و ارسال گسترده کمک‌های بشردوستانه به غزه باشد. این تنها راه‌حل برای دستیابی به صلح است.»
مارک کارنی، نخست‌وزیر کانادا هم طی پیامی صراحتا این حملات را محکوم کرد و آن را گسترش تحمل‌ناپذیر خشونت دانست.
آقای کارنی نوشت: «کانادا حملات اسرائيل به قطر را محکوم می‌کند. این حملات گسترش تحمل‌ناپذیر خشونت و توهین به حاکمتی قطر است.»
او افزود: «صرف‌نظر از اهداف مطرح‌شده، چنین حملاتی خطری جدی در راستای تشدید درگیری‌ها در سراسر منطقه به شمار می‌رود و مستقیما تلاش‌ها برای پیشبرد صلح و امنیت، آزادی همه گروگان‌ها و دستیابی به آتش‌بس پایدار را به خطر می‌اندازد، تلاش‌هایی که شیخ تمیم بن حمد آل ثانی در آن‌ها نقشی بسیار سازنده ایفا می‌کند.»
پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا نیز این حملات را به شدت محکوم کرد و نوشت: حمله اسرائيل به قطر را به شدت محکوم می‌کنم. نقض حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور آشکارا تجاوز به اصول مندرج در منشور ملل متحد است. خشونت نباید به صورت مهارنشدنی در سراسر خاورمیانه گسترش یابد. اکنون زمان بازگشت به چارچوب عقلانیت، دیپلماسی و حقوق بین‌الملل است.»
موضع رهبران فرانسه و آلمان محافظه‌کارانه‌تر بود و امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه و فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان این حملات را غیرقابل پذیرش دانستند.
آقای ماکرون گفت: «حملات امروز اسرائيل به قطر، به هر دلیل که باشد، غیرقابل پذیرش است. من همبستگی خود را با قطر و شیخ تمیم آل ثانی، امیر آن ابراز می‌کنم. جنگ نباید تحت هیچ شرایطی به سراسر منطقه گسترش یابد.»
فریدریش مرتس نیز در پیامی مشابه از گفتگوی تلفنی با امیر قطر خبر داد و اعلام کرد: «نقض حاکمیت و تمامیت ارضی قطر در حمله امروز اسرائيل غیرقابل پذیرش است. جنگ نباید به منطقه گسترش یابد.»
جورجا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا در پیامی متفاوت حتی محافظه‌کارانه‌تر عمل کرد و نامی از اسرائیل نیاورد.
خانم ملونی گفت: «از جانب شخص خود و دولت ایتالیا صمیمانه‌ترین همدلی و همبستگی را با تمیم بن حمد آل ثانی، امیر و ملت قطر ابراز و بر حمایت ایتالیا از همه تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ در غزه تاکید می‌کنم. ایتالیا همچنان مخالف هرگونه تشدید تنشی است که می‌تواند در راستای وخامت بیشتر اوضاع خاورمیانه باشد.»