در حالی که حکومت ایران تلاش می‌کند با تکیه بر نمادهای ملی‌گرایانه و روایت «مقاومت» جایگاه خود را تحکیم کند، به نظر می‌رسد صبر شهروندانی که سال‌هاست با بحران‌های اقتصادی، کمبود آب و برق و سرکوب سیاسی دست‌وپنجه نرم می‌کنند به سر آمده است.
آگهی
نشریه فایننشال تایمز بریتانیا در تحلیلی به وضعیت جمهوری اسلامی پس از جنگ ۱۲ روزه پرداخته است.
بنا بر این تحلیل که به قلم بُرقو اوزچلیک، پژوهشگر ارشد در اندیشکده سلطنتی مطالعات امنیتی و دفاعی در لندن، نوشته شده جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل در ماه ژوئن ضعف‌های امنیتی و اطلاعاتی ایران را برملا کرده است.
در پی حملات هوایی اسرائیل، حکومت ایران به‌سرعت به ابزار نمادین ملی‌گرایی متوسل شد و در میدان‌ها و شبکه‌های اجتماعی، تصاویر کوروش بزرگ، تخت جمشید و دیگر نمادهای ایران باستان در کنار نشانه‌های مذهبی شیعه به نمایش درآمد.
این ترکیب از «ملی‌گرایی پیشااسلامی» و «ایدئولوژی دینی» به‌عنوان چرخشی نوین توصیف شده که هدفش تقویت پایه‌های داخلی جمهوری اسلامی است.
روایت «غرب غیرقابل اعتماد است»
این تحلیل می‌افزاید که بمباران اسرائیل و تداوم جنگ در غزه سبب شده بسیاری از ایرانیان نسبت به امکان بهبود روابط با غرب تردید کنند.
جمهوری اسلامی از این فضا بهره گرفته است تا این روایت را تقویت کند که «غرب هرگز شریک قابل اعتمادی برای ایران نخواهد بود».
با این حال، نویسنده یادآور می‌شود که برخلاف ادعای حکومت، جامعه ایران یکپارچه پشت حاکمیت نایستاد، بلکه بیشتر نوعی «غرور ملی» و احساس مقاومت در برابر تهدید خارجی شکل گرفت.
سرکوب در پوشش دفاع از وطن
ملی‌گرایی تازه با ایجاد فضای ترس و تهدید همراه شده و بهانه‌ای برای سرکوب شدید مخالفان در داخل فراهم کرده است.
تنها پس از جنگ ژوئن، گزارش‌ها از بازداشت بیش از ۲۰ هزار نفر در سراسر کشور حکایت دارد؛ اقدامی که حکومت آن را «دفاع از امنیت ملی» معرفی می‌کند.
بحران جانشینی و آینده جمهوری اسلامی
این در شرایطی است که بحران جانشینی نیز در این میان به گونه‌ای جدی مطرح شده است. پرسش اصلی این است که چه کسی جایگزین آیت‌الله علی خامنه‌ای خواهد شد؟ سوالی که به گونه‌ای به هویت آینده جمهوری اسلامی گره خورده است.
تحلیلگر فایننشال تایمز می‌گوید به‌رغم موج کوتاه‌مدت حمایت داخلی پس از حملات اسرائیل و آمریکا، مشکل اصلی حاکمیت همچنان «مشروعیت سیاسی فرساینده» است.
مشکلات داخلی؛ از کمبود آب و برق تا تحریم‌ها
یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد که بحران‌های داخلی ایران جدی‌تر از آن است که با شعارهای ملی‌گرایانه پوشانده شود. خاموشی‌های گسترده، خشکسالی و سوءمدیریت منابع آبی، زندگی روزمره مردم را مختل کرده است.
همزمان تحریم‌های بین‌المللی که هفته گذشته توسط بریتانیا، فرانسه و آلمان دوباره تمدید شد، در کنار میراث کارزار «فشار حداکثری» دولت دونالد ترامپ، اقتصاد کشور را به شدت تضعیف کرده است.
تغییرات در ساختار قدرت
در هفته‌های اخیر، حکومت ایران کوشیده با تغییرات سریع در رده‌های نظامی و امنیتی، نشانه‌ای از «بازسازی قدرت» بروز دهد.
انتصاب فرماندهان جدید برای سپاه پاسداران پس از ترور برخی چهره‌های کلیدی، و بازگشت علی لاریجانی به شورای عالی امنیت ملی پس از ۱۸ سال، حاکی از آن است که جمهوری اسلامی به‌دنبال ترکیبی تازه از چهره‌های تندرو و باتجربه در سیاست داخلی و خارجی است.
یورونیوز فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
در عین حال و با وجود درخواست‌های رئیس‌جمهور مسعود پزشکیان و دیگر اصلاح‌طلبان برای ازسرگیری مذاکرات، جناح‌های تندرو هرگونه تعامل با غرب را «دعوت به تجاوز بیشتر» توصیف می‌کنند.
به باور نویسنده، مسیر آینده ایران به موضع‌گیری نیروهای نظامی گره خورده است: آیا سپاه پاسداران همچنان بر «صدور انقلاب» تأکید خواهد کرد یا به دفاع از داخل کشور و رفع بحران‌های اجتماعی و اقتصادی خواهد پرداخت؟
در پایان این گزارش آمده است که موج ملی‌گرایی شاید در کوتاه‌مدت به جمهوری اسلامی قدرتی تازه بدهد، اما در داخل و خارج، صبر نسبت به رژیمی که نیازهای اولیه مردمش را فدای پروژه‌های منطقه‌ای می‌کند رو به پایان است.