وزارت دفاع اسرائیل در هفته جاری از قصد خود برای خرید دو فروند دیگر هواپیمای سوخترسان بوئينگ KC-46A پگاسوس خبر داد. این درحالی است که اگرچه ناوگان قدیمی هواپیماهای سوخترسان اسرائيل نقش مهمی در حملات ۱۲ روزه به ایران ایفا کردند، اما به نظر میرسد عامل محدودکننده در این عملیات بودند.
به گزارش وبسایت منطقه جنگی (The War Zone)، در موج نخست حملات ۱۲ روزه اسرائيل به ایران، حدود ۳۰۰ جنگنده شرکت داشتند. با توجه به برد محدود جنگندهها و فاصله هزار و ۶۰۰ کیلومتری از اسرائیل تا تهران، این عملیات بدون استفاده از هواپیماهای سوخترسان یا استفاده از پایگاه هوایی در کشور ثالث ناممکن بود. اگرچه آمریکا به عنوان نزدیکترین متحد اسرائيل، ظرفیت منحصربهفردی در سوخترسانی هوایی دارد، اما وزارت دفاع آمریکا صراحتا اعلام کرده است که در این عملیات هیچگونه پشتیبانی سوخترسانی برای نیروی هوایی اسرائيل انجام نداده است. همچنین هیچ مدرکی دال بر استفاده اسرائیل از پایگاههای هوایی کشورهای عرب منطقه و یا جمهوری آذربایجان وجود ندارد.
از سوی دیگر اسرائيل تنها هفت هواپیمای سوخترسان کیسی-۷۰۷ (KC-707) بسیار قدیمی در اختیار دارد و همین امر سوخترسانی به این جنگندهها را به چالشی اساسی در برنامهریزی عملیات تبدیل کرد. با این حال، بنابر این گزارش، ارتش اسرائیل با اتخاذ اقداماتی نظیر برنامهریزی دقیق پروازی و استفاده از مخازن پرتابی و بهرهگیری از تسلیحات دوربرد توانست نزدیک به ۳۰۰ فروند جنگنده را با تنها هفت هواپیمای سوخترسان در موجهای اولیه وارد عملیات کند.
اکنون پس از گذشت دو ماه از پایان جنگ ۱۲ روزه اسرائيل و ایران، زمزمه آغاز دوباره این درگیریها هرروز بیشتر به گوش میرسد و مقامات دو کشور علنا درباره احتمال جنگ دوباره صحبت میکنند.
به باور برخی تحلیلگران، با توجه به تلاشهای دو طرف در جهت آمادهسازی برای دور دوم درگیریها، چنین جنگی در صورت وقوع ابعاد گستردهتری نسبت به جنگ نخست خواهد داشت.
به گفته تریتا پارسی، نایبرئیس اجرایی «موسسه کشورداری مسئولانه کوئينسی»، تهران در جنگ نخست راهبرد «بازی طولانی» را در پیش گرفت و با فاصلهگذاری در شلیک موشکها، خود را برای یک نبرد فرسایشی آماده کرد. اما در دور بعد، ایران به احتمال زیاد از همان آغاز با ضربات قاطع وارد عمل خواهد شد تا هرگونه تصور برتری نظامی اسرائیل را از میان ببرد. به همین دلیل، انتظار میرود که جنگ پیشِ رو بسیار خونینتر از جنگ نخست باشد.
خرید هواپیماهای سوخترسان بیشتر
وزارت دفاع اسرائیل در سال ۲۰۲۲ قراردادی به ارزش ۹۲۷ میلیون دلار برای خرید چهار فروند هواپیمای سوخترسان KC-46A با بوئینگ امضا کرد. بنابر اعلام بوئینگ، تحویل این هواپیماها از سال جاری آغاز میشود. با این حال وزارت دفاع اسرائيل اوایل هفته جاری از قصد خود برای خرید دو فروند دیگر از این هواپیماها خبر داد.
امیر بارام، مدیرکل وزارت دفاع اسرائیل و یکی از طراحان اصلی حملات ۱۲ روزه اسرائيل به ایران، اوایل هفته گفت: «پنجمین و ششمین هواپیمای سوخترسان KC-46 بازوی استراتژیک دوربرد ارتش اسرائیل را تقویت خواهد کرد و به آن امکان میدهد با قدرت و دامنه بیشتری به صحنههای دور دست یابد.»
آقای بارام همچنین از برنامه خرید تجهیزات بیشتر از جمله خودروهای زرهی و پهپادهای دید اولشخص (FPV) خبر داد.
به گفته او خرید هواپیماهای سوخترسان KC-46 پس از تایید کمیته وزارتی تدارکات دفاعی اسرائیل پیش خواهد رفت. این معامله به ارزش تقریبی ۵۰۰ میلیون دلار از کمکهای مالی ایالات متحده تامین میشود.
وزارت دفاع اسرائیل اعلام کرد: «هواپیماهای جدید به سامانههای اسرائیلی مجهز خواهند شد و با نیازهای عملیاتی نیروی هوایی اسرائیل سازگار میشوند.»
ایدو نهشتان، رئیس بوئینگ اسرائیل گفت: «شرکت ما به شراکت طولانیمدت خود با اسرائیل افتخار میکند؛ رابطهای که به تاسیس این کشور بازمیگردد. هواپیمای سوخترسان KC-46A پیشرفتهترین توانمندی چندمنظوره سوخترسانی هوایی در جهان را به نیروی هوایی اسرائیل ارائه خواهد داد.»
هنوز روشن نیست مشکلات فنی KC-46 در خدمت آمریکا تا چه حد بر زمانبندی خرید اسرائیل اثر گذاشته است، اما افزایش سفارشها نشانه اعتماد به این برنامه و موفقیتی برای بوئینگ محسوب میشود. هواپیماهای اسرائیلی قرار است به نسخه نسل جدید سامانه دید از راه دور (RVS) مجهز شوند؛ سامانهای که تکمیل آن در آمریکا دشوار بوده است. جالب آنکه سوخترسانهای ۷۰۷ اسرائیل سالهاست از نسخه بومی دید از راه دور استفاده میکنند که بسیار موثر ارزیابی شده است.
ناوگان۷۰۷ اسرائیل از سال ۱۹۷۹ وارد خدمت شد و طی دههها بارها بهروزرسانی شد. این هواپیماها علاوه بر سوخترسانی، نقش حیاتی در فرماندهی و کنترل و ارتباطات ایفا میکنند و دارای تجهیزات ارتباطات ماهوارهای برای برقراری ارتباط امن فراتر از خط دید با جنگندههایی چون اف-۱۵ و اف-۱۶ و همچنین مراکز فرماندهی هستند. همین موضوع نیز احتمالا در تغییرات مد نظر برای KC-46 لحاظ خواهد شد.
با توجه به عملیات اخیر اسرائیل در خاورمیانه، از جمله عملیات طلوع شیران علیه برنامه هستهای ایران و حملات دوربرد به اهدافی در یمن، نیاز به توانایی سوخترسانی هوایی بیش از پیش آشکار شده است.
از سوی دیگر، با ادامه تحویل KC-46 به آمریکا و اسرائیل، این هواپیما به ستون فقرات ناوگان سوخترسانی هوایی تبدیل خواهد شد و به اسرائیل امکان میدهد ناوگان فرسوده ۷۰۷ را بازنشسته کرده و ظرفیت سوخترسانی هوایی خود را نوسازی کند.