ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین به همراه تعدادی از متحدان کلیدی این کشور قرار است روز دوشنبه با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در واشنگتن دیدار کند. این ملاقات می‌تواند مسیر را برای تلاش آقای ترامپ برای رسیدن به توافق سریع جهت پایان دادن به جنگ گسترده روسیه در اوکراین هموار کند.
آگهی
آقای ترامپ اعلام کرده است که یک «روز بزرگ» در پیش است و مدعی شد که دیدار او با آقای زلنسکی می‌تواند «تقریبا فورا» جنگ روسیه علیه اوکراین را متوقف کند. اظهارات آقای ترامپ در پلتفرم شبکه اجتماعی تروث سوشال در عین حال نگرانی‌هایی را در اوکراین و میان متحدانش ایجاد کرده است که مبادا رئیس جمهوری آمریکا برای رسیدن به یک راه‌حل سریع در جنگ جاری، بخواهد به اعطای امتیازات گسترده به روسیه روی بیاورد.
آقای ترامپ یکشنبه شب اظهار داشت که اوکراین نمی‌تواند شبه‌جزیره کریمه را، که روسیه در سال ۲۰۱۴ ضمیمه خاک خود کرده، بازپس گیرد.
در همین رابطه، رئیس جمهوری اوکراین نیز روز دوشنبه در شبکه ایکس نوشت که «هم‌اکنون روس‌ها در حال حمله کردن به شهرهای خارکیف، زاپوریژیا، منطقه سومی و اودسا هستند و ساختمان‌های مسکونی و زیرساخت‌های غیرنظامی را تخریب می‌کنند. روس‌ها عامدانه مردم و به‌ویژه کودکان را می‌کشند... پوتین دست به قتل‌های نمایشی خواهد زد تا بر اوکراین و اروپا فشار وارد کند و همچنین تلاش‌های دیپلماتیک را تضعیف نماید.»
آخرین دیداری که آقای زلنسکی در دفتر بیضی‌شکل آقای ترامپ داشت به برخوردی تند انجامید.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
این نشست تنها چند روز پس از دیدار آقای ترامپ با همتای روس خود ولادیمیر پوتین در آلاسکا در روز جمعه برگزار می‌شود؛ دیداری که گفته می‌شود در آن رئیس جمهوری روسیه خواستار واگذاری استان‌های دونتسک و لوهانسک توسط اوکراین به‌عنوان شرط پایان جنگ شده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که آقای ترامپ به‌طور خصوصی از این پیشنهاد حمایت کرده ولی با مخالفت شدید کی‌یف روبه‌رو شده است.
آتش‌بس موقت فوری یا انتظار برای صلح دائمی
اگرچه مذاکرات دونالد ترامپ با ولادیمیر پوتین در آلاسکا در روز جمعه نتیجه فوری نداشت، ترامپ گفته است که موضوع آتش‌بس فعلا کنار گذاشته شده تا تمرکز بر یافتن یک راه‌حل دائمی برای صلح باشد.
این در حالی است که رهبر اوکراین پیش‌تر هشدار داد که امتناع روسیه از توقف خصومت‌ها پیش از دستیابی به توافق، هرگونه تلاش برای دستیابی به صلح پایدار را پیچیده خواهد کرد. آقای زلنسکی اظهار داشت: «متوقف کردن کشتار، عنصر کلیدی در متوقف کردن جنگ است.»
آقای زلنسکی روز یکشنبه بعد از شرکت در یک تماس ویدئویی با رهبران بریتانیا، فرانسه و آلمان، با حمایت گسترده به واشنگتن می‌رود. این گروه که به «ائتلاف داوطلبان» معروف است، قصد دارد تضمین‌های امنیتی به اوکراین بدهد و حتی آماده است نیروهایی برای نظارت بر اجرای توافق صلح در خاک اوکراین مستقر کند.
هیات اروپایی که قرار است به واشنگتن برود شامل کی‌یر استارمر نخست‌وزیر بریتانیا، امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، الکساندر استوب، رئیس جمهوری فنلاند، اورزولا فن‌درلاین رئیس کمیسیون اروپا، دبیرکل ناتو و نخست‌وزیر ایتالیا خواهد بود.
همه مسائلی که قرار است روز دوشنبه مطرح شود
انتظار می‌رود بخش مهمی از این گفت‌وگوها مربوط به موضوعات مرزی؛ از جمله خواسته روسیه برای واگذاری استان‌های دونتسک و لوهانسک از سوی اوکراین باشد.
یکی دیگر از موضوعات اصلی نشست، تضمین امنیت اوکراین است؛ احتمالی که می‌تواند با حمایت نیروی هوایی آمریکا تقویت شود.
نقش ناتو و دیگر متحدان اروپایی در اجرای یک توافق، به همراه فشارهای ناشی از تحریم‌ها علیه روسیه، نیز احتمالا مورد بحث قرار خواهد گرفت.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
یکی از نگرانی‌های اصلی اروپا این است که اوکراین در تمام مراحل گفت‌وگوها نقش مستقیم و فعال داشته باشد. کما اینکه خانم اورزولا فن‌درلاین در بروکسل در کنار آقای زلنسکی گفت: «در خصوص هرگونه مسائل سرزمینی در اوکراین، موضع ما روشن است: مرزهای بین‌المللی نمی‌توانند با زور تغییر کنند. این تصمیماتی است که باید توسط اوکراین و فقط اوکراین گرفته شود، و این تصمیمات نمی‌توانند بدون حضور اوکراین در میز مذاکره اتخاذ شوند.»
کشورهای اروپایی تلاش می‌کنند دیداری سه‌جانبه میان ترامپ، پوتین و زلنسکی برگزار شود تا تضمین شود اوکراین در تعیین سرنوشت آینده‌اش جایی در میز مذاکرات دارد.
خواسته‌های روسیه چیست؟
بنا بر گزارش‌ها، آقای پوتین در اجلاس آلاسکا تأکید کرده است که اوکراین باید دونتسک و لوهانسک را به طور کامل واگذار کند، از تمایلات خود برای عضویت در ناتو صرف‌نظر کند و بی‌طرفی خود را اعلام نماید. منابعی نزدیک به مذاکرات گفته‌اند که او همچنین پیشنهاد داده است که خطوط مقدم در استان‌های خرسون و زاپوریژیا همانجایی که هستند متوقف شوند.
اکنون روسیه حدود ۸۸ درصد از منطقه دونباس؛ یعنی تقریباً کل استان لوهانسک و سه‌چهارم استان دونتسک را در اختیار دارد.
در کل، روسیه حدود ۱۹ درصد از خاک اوکراین، معادل ۱۱۵ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع یا ۱۹ درصد از خاک اوکراین را در اختیار دارد که شامل شبه‌جزیره کریمه هم می‌شود.
آقای زلنسکی با واگذاری اراضی سرزمینی مخالف است و می‌گوید گفت‌وگوها باید از همان خطوط فعلی جنگ شروع شود و نخستین گام هم آتش‌بس باشد.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
در عوض، استیو ویتکوف، فرستاده ویژه آقای ترامپ گفت که آقای پوتین در دیدار با رئیس جمهوری آمریکا موافقت کرده است که ایالات متحده و متحدان اروپایی آن بتوانند به اوکراین تضمین امنیتی ارائه دهند.
او به سی‌ان‌ان گفت که توانسته‌اند این امتیاز را بگیرند؛ اینکه آمریکا اجازه داشته باشد حمایتی شبیه به ماده ۵ ناتو به اوکراین بدهد؛ همان چیزی که از مهم‌ترین دلایل تمایل اوکراین به عضویت در ناتو بوده است.
او افزود که «این نخستین باری بود که شنیدیم روس‌ها با آن موافقت کرده‌اند» و آن را «تغییر‌دهنده بازی» توصیف کرد.
ماده ۵ ناتو، که اساس اتحاد ۳۲ کشوری ناتو است، تصریح می‌کند که حمله مسلحانه علیه یک یا چند عضو، حمله‌ای علیه همه اعضا تلقی می‌شود.
آخرین بار که زلنسکی با ترامپ دیدار کرد چه اتفاقی افتاد؟
دیدار پیشین این دو رهبر در کاخ سفید به ماه فوریه بازمی‌گردد که با رویارویی تند و دراماتیک آنها پایان یافت.
بعد از این مشاجره نیز، مراسم دیگری که برای امضای قرارداد معدنی برنامه‌ریزی‌شده منحل شد، چرا که آقای ترامپ و معاونش جی‌دی ونس، هر دو آقای زلنسکی را به «ناسپاسی» و «بازی کردن با خطر جنگ جهانی سوم» متهم کردند.
ولودیمیر زلنسکی در پاسخ و با اشاره ضمنی به آقای پوتین گفت که نمی‌توان با «یک قاتل» مصالحه کرد.
این دیدار کوتاه‌تر از برنامه پایان یافت، کنفرانس خبری مشترک لغو شد، و آقای ترامپ پس از آن اعلام کرد که زلنسکی می‌تواند «وقتی آماده صلح است بازگردد»، و به طور موقت کمک‌ها به اوکراین را تعلیق کرد.
در نهایت، نشست ترامپ با زلنسکی زودتر از موعد تمام شد، کنفرانس خبری مشترک آنها هم برگزار نشد، و ترامپ بعدا گفت زلنسکی فقط وقتی می‌تواند برگردد که آماده صلح باشد و اینگونه شد که کمک‌های آمریکا به اوکراین نیز موقتا متوقف شد.
این بار، آقای ترامپ قرار است در ساعت ۱۳ به وقت محلی (۲۰:۳۰ به وقت تهران) از آقای زلنسکی استقبال کند و در ساعت ۱۳:۱۵ نشستی دوجانبه با وی برگزار کند. او همچنین یک ساعت بعدتر، در اتاق غذاخوری رسمی با هیأت رهبران اروپایی دیدار خواهد داشت و طبق اعلام کاخ سفید، جلسه‌ای چندجانبه در ساعت ۱۵ برنامه‌ریزی شده است.