آینده نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در لبنان به موضوعی مناقشه‌برانگیز میان ایالات متحده و متحدان اروپایی‌اش تبدیل شده و پیامدهایی برای امنیت خاورمیانه به همراه دارد.
آگهی
این اختلاف تازه‌ترین موردی است که روابط واشنگتن با شرکای کلیدی‌اش مانند فرانسه، بریتانیا و ایتالیا را دچار تنش کرده است.
مسئله اصلی مربوط به نیروهای یونیفل (UNIFIL) است؛ مأموریتی که پس از تهاجم ۱۹۷۸ اسرائیل برای نظارت بر خروج نیروهای اسرائیلی از جنوب لبنان ایجاد شد و پس از جنگ یک‌ماهه ۲۰۰۶ میان اسرائیل و حزب‌الله، دامنه وظایف آن گسترش یافت. مأموریت یونیفل در پایان ماه اوت منقضی می‌شود و برای ادامه فعالیت باید در شورای امنیت سازمان ملل تمدید شود.
اختلاف واشنگتن و اروپا بر سر ادامه مأموریت یونیفل
این نیروی چندملیتی دهه‌ها نقش مهمی در نظارت بر اوضاع امنیتی جنوب لبنان ایفا کرده است، از جمله در جریان جنگ سال گذشته میان اسرائیل و حزب‌الله. با این حال، همواره با انتقاداتی از سوی هر دو طرف و برخی قانونگذاران آمریکایی روبه‌رو بوده است. برخی از همین منتقدان اکنون در دولت دونالد ترامپ سمت‌های کلیدی دارند و یا نفوذ بیشتری بر کاخ سفید یافته‌اند.
دولت ترامپ از آغاز کار با هدف پایان دادن به مأموریت یونیفل وارد شد. مقامات آمریکایی این مأموریت را «اتلاف بی‌فایده منابع» می‌دانند که تنها روند حذف نفوذ حزب‌الله و واگذاری کامل کنترل امنیتی به ارتش لبنان را به تأخیر می‌اندازد؛ وظیفه‌ای که به گفته دولت بیروت، ارتش هنوز توان انجام کامل آن را ندارد.
به گفته منابع دولتی و کنگره آمریکا، پس از کاهش قابل توجه بودجه واشنگتن برای یونیفل، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، هفته گذشته با طرحی موافقت کرده که طی شش ماه آینده این مأموریت به تدریج خاتمه یابد.
این تصمیم در چارچوب رویکرد گسترده‌تر دولت ترامپ برای کاهش بودجه و اولویت‌های سیاست خارجی، از جمله قطع کمک به سازمان‌های بین‌المللی و مأموریت‌های سازمان ملل ارزیابی می‌شود.
مخالفت فرانسه و ایتالیا با پایان سریع مأموریت
اسرائیل سال‌هاست خواستار پایان مأموریت یونیفل است، اما این بار مخالفت‌ها جدی‌تر شده است. در مقابل، کشورهای اروپایی به‌ویژه فرانسه و ایتالیا با پایان زودهنگام این مأموریت مخالفت کرده‌اند. آن‌ها با حمایت تام باراک، سفیر آمریکا در ترکیه و فرستاده ویژه به لبنان، موفق شدند برای تمدید یک‌ساله مأموریت و سپس تعیین دوره شش‌ماهه برای خروج نیروها، موافقت اولیه جلب کنند. حتی اسرائیل نیز با اکراه با این تمدید موافقت کرده است.
اروپایی‌ها استدلال می‌کنند که پایان زودهنگام یونیفل، پیش از آنکه ارتش لبنان بتواند مرزها را به‌طور کامل تحت کنترل گیرد، خلأیی ایجاد خواهد کرد که حزب‌الله به راحتی می‌تواند از آن بهره‌برداری کند.
پیش‌نویس نهایی قطعنامه پیشنهادی فرانسه که به دست آسوشیتدپرس رسیده، تاریخی برای خروج نیروها تعیین نکرده و تنها تمدید یک‌ساله مأموریت و «تمایل شورای امنیت به بررسی آینده این مأموریت» را ذکر کرده است. مقامات آمریکایی می‌گویند بدون تعیین تاریخ مشخص برای پایان کار، این طرح را نخواهند پذیرفت.
انتقادها از عملکرد یونیفل
در حال حاضر حدود ۱۰ هزار نیروی حافظ صلح سازمان ملل در جنوب لبنان مستقر هستند و ارتش لبنان حدود ۶ هزار نیرو در اختیار دارد که قرار است این رقم به ۱۰ هزار برسد.
هواداران حزب‌الله بارها یونیفل را به همکاری با اسرائیل متهم کرده و به گشت‌های آن حمله کرده‌اند. اسرائیل نیز بارها یونیفل را متهم کرده که در برابر فعالیت‌های نظامی حزب‌الله چشم‌پوشی می‌کند.
ساریت زهاوی، تحلیلگر پیشین اطلاعات ارتش اسرائیل، گفته است یونیفل «نقشی مخرب» در مأموریت خلع سلاح حزب‌الله ایفا کرده و به کشف تونل‌ها و انبارهای سلاح نزدیک پایگاه‌های یونیفل در جریان جنگ سال گذشته اشاره کرده است.
در مقابل، استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل، اعلام کرد که یونیفل همچنان تسلیحات غیرمجاز از جمله پرتابگرهای موشک و خمپاره و فیوز بمب را کشف و به ارتش لبنان گزارش می‌دهد.
موضع لبنان و سازمان ملل متحد
مقام‌های لبنانی خواستار ادامه حضور نیروهای حافظ صلح شده‌اند و می‌گویند ارتش این کشور هنوز توان کافی برای گشت‌زنی کامل در منطقه را ندارد. یک ژنرال بازنشسته ارتش لبنان هشدار داد که در صورت پایان ناگهانی مأموریت یونیفل، نیروها باید از مرز سوریه یا دیگر مناطق لبنان فراخوانده شوند و این می‌تواند ثبات کشور را به خطر بیندازد.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
دوجاریک سخنگوی سازمان ملل نیز گفت حضور یونیفل برای ثبات منطقه «حیاتی» است. همچنین آندریا تننتی، سخنگوی یونیفل، تأکید کرد تصمیم درباره تمدید یا عدم تمدید مأموریت بر عهده شورای امنیت است.