شرکتهای مستقل نفتی چین در حال گسترش فعالیت خود در عراق هستند و میلیاردها دلار در دومین تولیدکننده بزرگ اوپک سرمایهگذاری کردهاند.
این در شرایطی است که برخی از شرکتهای بزرگ جهانی از این بازار، که تحت سلطه غولهای دولتی چینی درآمده، بیرون رفتهاند.
تولیدکنندگان کوچک چینی با انگیزه قراردادهای سودآورتر قصد دارند تا سال ۲۰۳۰ میلادی تولید خود را در عراق دو برابر کرده و به حدود ۵۰۰ هزار بشکه در روز برسانند.
وزارت نفت عراق که پیشتر از افزایش نفوذ چین در میادین نفتی ابراز نگرانی میکرد، اکنون با فشار فزاینده برای تسریع پروژهها، از حضور این بازیگران استقبال میکند.
این شرکتهای کوچک، که عمدتا توسط مدیران باسابقه شرکتهای بزرگ دولتی چین هدایت میشوند، پروژههای کوچکتری را با هزینه کمتر و سرعت بیشتر توسعه میدهند. پروژههایی که برای شرکتهای غربی یا غولهای دولتی چین جذابیتی ندارند.
از جمله شرکتهایی که در سال گذشته در عراق موفق به کسب نیمی از مجوزهای اکتشاف شدند میتوان به یونایتد انرژی، «ژئو-ژید پترولیوم» و «ژانگمن پترولیوم» اشاره کرد.
مدیران این شرکتها میگویند شرایط سرمایهگذاری در عراق با افزایش ثبات سیاسی بهبود یافته و دولت بغداد به جذب سرمایهگذاران چینی و غربی علاقمند شده است.
تغییر قراردادها
عراق سال گذشته با تغییر قراردادها از کارمزدی ثابت به سهمبری از سود، توانست توجه شرکتهای مستقل چینی را جلب کند. این تغییر پس از عقبنشینی شرکتهای نفتی «اکسونموبیل» و «شل» صورت گرفت.
شرکتهای کوچک چینی انعطافپذیرتر از غولهای دولتی خود و ریسکپذیرتر از بسیاری از شرکتهای غربی هستند. آنها با نیروی کار و تجهیزات ارزانتر چینی هزینهها را کاهش داده و حاضرند حاشیه سود پایینتر را برای قراردادهای بلندمدت بپذیرند.
به گفته یک مقام شرکت دولتی نفت بصره «چینیها در اجرای سریع پروژهها، پایبندی به جدول زمانی و تحمل ریسک در مناطق پرچالش امنیتی شهرت دارند. همکاری با آنها بسیار سادهتر و کمتر پیچیده است تا با شرکتهای غربی».
بر اساس برآوردها، شرکتهای کوچک چینی میتوانند یک میدان نفتی را در عراق طی دو تا سه سال توسعه دهند. این در حالی است که این روند برای غربیها پنج تا ده سال طول میکشد.
در همین زمینه کنسرسیومی به رهبری گروه ژئو-ژید در ماه مه پذیرفت در پروژه جنوب بصره سرمایهگذاری کند که شامل افزایش تولید میدان «طوبی» به ۱۰۰ هزار بشکه در روز و ساخت یک پالایشگاه ۲۰۰ هزار بشکهای است.
این شرکت ۸۴۸ میلیون دلار برای احیای تولید میدان، که تقریبا تعطیل شده بود، تا ۴۰ هزار بشکه در روز تا میانه ۲۰۲۷ تعهد کرده است.
ژونگمان پترولیوم در ژوئن اعلام کرد که ۴۸۱ میلیون دلار در بلوکهای فرات میانی و شمال بغداد سرمایهگذاری خواهد کرد.
اگرچه هزینههای پایینتر و سرعت بیشتر مزیت به شمار میآید، اما برخی کارشناسان عراقی نگرانیهایی درباره شفافیت و کیفیت فنی پروژههای چینی ابراز کردهاند.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
منتقدان میگویند این شرکتها به شدت متکی به کارکنان چینی هستند و کارگران عراقی بیشتر در نقشهای کمدرآمد بهکار گرفته میشوند.
با وجود این موج سرمایهگذاری چینی، گزارشها حاکی از آن است که برخی از شرکتهای غربی نیز به عراق بازمیگردند.
توتال در سال ۲۰۲۳ یک پروژه ۲۷ میلیارد دلاری اعلام کرد و بریتیش پترولیوم نیز قصد دارد تا ۲۵ میلیارد دلار برای توسعه چهار میدان نفتی در کرکوک هزینه کند.