تصمیم ترامپ به بمباران تاسیسات هستهای ایران بدون مشورت با رهبران دیگر قدرتهای بینالمللی، بایکوت سهساله رهبر روسیه از سوی رهبران اتحادیه اروپا پس از آغاز جنگ اوکراین را شکست و امانوئل ماکرون، رئيسجمهوری فرانسه روز سهشنبه در تماس تلفنی با پوتین به گفتگو درباره ایران و اوکراین پرداخت.
به نظر میرسید که در این تماس تلفنی میان ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه و امانوئل ماکرون، رئیسجمهوری فرانسه، دو رهبر در مورد ایران تا حدی به زمینههای مشترکی برای گفتگو دست یافتند. با اینحال اختلاف این دو درباره اوکراین همچنان پابرجاست.
رهبران روسیه و فرانسه که از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا در جریان اتخاذ تصمیم حمله هوایی به تاسیسات هستهای ایران کاملا به حاشیه رانده شدند، در این تماس تلفنی دوساعته درباره دغدغههای مشترک به عنوان دو عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین حفظ نظام جهانی منع اشاعه تسلیحات هستهای به گفتگو پرداختند.
به گزارش نیویورکتایمز، این تماس تلفنی برای آقای ماکرون به نوعی تلاش در جهت بازیابی جایگاه بینالمللی فرانسه در صحنه سیاسی خاورمیانه محسوب میشود و برای آقای پوتین نیز فرصتی بود تا با وجود خشم غرب از تهاجم روسیه به اوکراین، بر جایگاه روسیه به عنوان بازیگری مهم در عرصه ژئوپولیتیک جهانی تاکید کند.
با این حال، این تماس که در هر صورت گامی جدید در جهت پایان دادن به انزوای سهساله مسکو بود، برای آقای ماکرون یک ریسک دیپلماتیک به حساب میآید. این نخستین تماس ولادیمیر پوتین با یکی از رهبران اصلی اتحادیه اروپا از زمان گفتگوی او با اولاف شولتس، صدراعظم وقت آلمان در نوامبر سال گذشته بود.
ولادیمیر پوتین با توجه به روابط نزدیک با تهران و روابط دوستانه با اسرائیل تلاش کرده است که از جنگ ایران و اسرائیل به عنوان ابزاری برای شکستن این انزوا بهره ببرد و روسیه را به عنوان گزینهای مناسب برای میانجیگری نشان دهد.
امانوئل ماکرون که در سال ۲۰۲۲ درست سههفته پیش از آغاز تهاجم روسیه به اوکراین به امید استفاده از دیپلماسی برای جلوگیری از حمله نظامی به مسکو سفر کرده بود، از فرصت این تماس استفاده کرد تا رهبر روسیه را درباره جنگ اوکراین تحت فشار قرار دهد.
بنابر بیانیه کاخ الیزه، آقای ماکرون با تاکید بر «حمایت قاطع فرانسه از حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین» خواستار آتشبس فوری شد.
با این حال، بنابر بیانیه کرملین آقای پوتین درباره اوکراین هیچ عقبنشینی نکرد و مجددا با تاکید بر مواضع دیرینهاش، غرب را مقصر این درگیری سهساله دانست.
در بیانیه کرملین آمده است، آقای پوتین به امانوئل ماکرون گفته است که هرگونه توافق صلحی باید به «ریشههای درگیری» بپردازد. «ریشههای درگیری» ترکیبی است که رئیسجمهوری روسیه معمولا برای اشاره به موضوعاتی چون حضور ناتو در اروپای شرقی به عنوان دلایل اصلی آغاز جنگ اوکراین، استفاده میکند. آقای پوتین خواستار امتیازات گسترده در این مورد پیش از توقف جنگ است.
به گفته یکی از اعضای تیم آقای ماکرون، رئيسجمهوری فرانسه پیش و پس از تماس با آقای پوتین، با ولودیمیر زلنسکی، رئيسجمهوری اوکراین گفتگو کرد.
بنابر بیانیه کاخ الیزه، روسای جمهوری فرانسه و روسیه قرار است اقدامات آتی خود درباره ایران را با هم هماهنگ کنند. همچنین این دو قرار است درباره مساله اوکراین به گفتگو ادامه دهند.
تماس میان رهبران روسیه و فرانسه درحالی انجام میشود که به نظر میرسد آقای ترامپ از تلاش برای میانجیگری در جنگ اوکراین دستکشیده است. آقای پوتین روز ۱۸ ژوئن و پیش از حمله آمریکا به ایران به آقای ترامپ پیشنهاد داده بود که برای میانجیگری در جنگ اسرائیل و ایران اقدام کند. با این حال آقای ترامپ با رد این پیشنهاد گفته بود که ترجیح میدهد آقای پوتین ابتدا درباره روسیه میانجیگری کند.