یک انفجار و آتشسوزی مهیب روز شنبه بندر رجایی در جنوب ایران را به لرزه در آورد. خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از شرکت امنیت دریایی «امبری» گزارش داد که این حادثه احتمالا با محموله مواد شیمیایی مورد استفاده در تولید سوخت موشک مرتبط بوده است. در این حادثه دستکم نفر ۸ کشته و بیش از ۷۵۰ نفر زخمی شدند.
مقامهای ایرانی برای ساعاتی توضیح روشنی درباره علت انفجار در این بندر در نزدیکی بندرعباس ارائه نکردند و تنها تأکید کردند که این حادثه ارتباطی به صنعت نفت کشور ندارد.
با این حال، به گفته شرکت خصوصی امنیت دریایی «امبری» بریتانیا، این بندر در ماه مارس محمولهای از «سوخت موشکی سدیم پرکلرات» دریافت کرده بود.
طبق گزارش فایننشال تایمز، این سوخت بخشی از محمولهای بود که توسط دو کشتی از چین به ایران ارسال شده بود و قرار بود برای تجدید ذخایر موشکی ایران پس از حملات مستقیم این کشور به اسرائیل در جریان جنگ غزه، مورد استفاده قرار گیرد.
موسسه امبری اعلام کرد: «گزارشها حاکی از آن است که این آتشسوزی بر اثر حمل نادرست محمولهای از سوخت جامد رخ داده که برای استفاده در موشکهای بالستیک ایران در نظر گرفته شده بود.» براساس دادههای ردیابی کشتیها نیز که توسط خبرگزاری آسوشیتدپرس تحلیل شده، یکی از کشتیهایی که گمان میرود این ماده شیمیایی را حمل میکرده در ماه مارس در این منطقه حضور داشته است.
ایران تاکنون دریافت این محموله را تأیید نکرده و نمایندگی این کشور در سازمان ملل نیز روز شنبه به درخواست برای اظهار نظر پاسخی نداده است.
اگر این ادعا درست باشد، مشخص نیست چرا ایران پس از دریافت این مواد شیمیایی، آنها را از بندر منتقل نکرده است؛ بهویژه با توجه به حادثه انفجار بندر بیروت در سال ۲۰۲۰ که به دنبال شعلهور شدن صدها تُن نیترات آمونیوم رخ داد و بیش از ۲۰۰ کشته و بیش از ۶ هزار زخمی برجای گذاشت.
اسرائیل در گذشته تأسیسات موشکی ایران را در مکانهایی که تهران در آنها از میکسرهای صنعتی برای تولید سوخت جامد موشک استفاده میکرد، هدف قرار داده بود.
تصاویر منتشرشده در شبکههای اجتماعی از انفجار روز شنبه در بندر شهید رجایی نشان میدهد که دودی با رنگ مایل به قرمز پیش از وقوع انفجار از محل آتش برخاسته است؛ موضوعی که احتمالا نشاندهنده دخالت یک ترکیب شیمیایی در این انفجار است.
مقامات ایران: ذخیرهسازی نامناسب مواد شیمیایی عامل انفجار در بندر شهید رجایی بود
خبرگزاری دولتی ایرنا شب شنبه گزارش داد که اداره گمرک ایران، «دپوی مواد خطرناک و شیمیایی در محوطه بندر» را عامل انفجار معرفی کرده است، بدون آنکه توضیح بیشتری ارائه دهد.
حسین ظفری، سخنگوی سازمان مدیریت بحران ایران، علت انفجار بندر شهید رجایی را ذخیرهسازی نامناسب مواد شیمیایی در کانتینرها عنوان کرد. او در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا گفت: «علت انفجار، مواد شیمیایی موجود در کانتینرها بود.» آقای ظفری افزود که پیشتر مدیرکل مدیریت بحران نسبت به احتمال خطر در این بندر هشدار داده بود.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
با این حال، سخنگوی دولت ایران اعلام کرد که اگرچه به نظر میرسد مواد شیمیایی عامل انفجار بودهاند، اما هنوز امکان تعیین دقیق علت وجود ندارد.
مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران دستور تحقیقات درباره این حادثه را صادر کرد و وزیر کشور را برای نظارت بر روند مهار آتش و جلوگیری از گسترش آن به محل حادثه اعزام کرد.
سابقه حوادث مرگبار در ایران
در سالهای اخیر، مجموعهای از حوادث مرگبار، زیرساختهای انرژی و صنعتی ایران را تحت تاثیر قرار داده است. بسیاری از این حوادث مانند انفجار روز شنبه ششم اردیبهشت ۱۴۰۴، به بیاحتیاطی و سهلانگاری نسبت داده شدهاند.
این موارد شامل آتشسوزی در پالایشگاهها، انفجار گاز در یک معدن زغالسنگ و همچنین حادثهای در جریان تعمیرات اضطراری در بندرعباس در سال ۲۰۲۳ بود که به مرگ یک کارگر انجامید.
ایران برخی از حوادث دیگر را به دشمن دیرینه خود یعنی اسرائیل نسبت داده است؛ کشوری که در سالهای اخیر بارها عملیاتهایی را در خاک ایران به ویژه علیه برنامه هستهای این کشور انجام داده است.
اسرائیل سال گذشته نیز سامانههای پدافند هوایی ایران را هدف قرار داد.
تهران اعلام کرده که حمله به خطوط لوله گاز در فوریه ۲۰۲۴ نیز کار اسرائیل بوده است.
رایانههای بندر رجایی نیز در سال ۲۰۲۰ هدف یک حمله سایبری قرار گرفتند که باعث ایجاد ترافیک سنگین در مسیرهای آبی و جادههای منتهی به این تاسیسات شد. روزنامه واشنگتن پست در آن زمان گزارش داده بود که اسرائیل ظاهرا پشت آن حمله قرار داشته و آن اقدام را در پاسخ به یک حمله سایبری پیشین از سوی ایران انجام داده است.
نگرانی اسرائیل از مذاکرات ایران و آمریکا
اسرائیل بارها نگرانی خود را از نتایج مذاکرات میان ایران و آمریکا ابراز کرده و خواستار «برچیده شدن کامل» برنامه هستهای ایران شده است.
تهران تأکید دارد که این برنامه صرفا برای اهداف صلحآمیز دنبال میشود، اما ناظران بینالمللی هشدار دادهاند که ایران به دستیابی به توانایی ساخت سلاح هستهای نزدیک شده است.
در پی انفجار روز ۲۶ آوریل، دفتر نخستوزیری اسرائیل و ارتش این کشور از اظهار نظر درباره احتمال دخالت اسرائیل در این حادثه خودداری کردند.