انتشار گزارش بلومبرگ مبنی بر وعده روسیه برای کمک به آمریکا در خصوص برنامه هسته‌ای و نیابتی‌های ایران اگرچه آنقدر بزرگ نیست که تیتر اول اکثر رسانه‌های جهان شود اما پرسشی قدیمی را دستکم برای ایرانی‌ها دوباره طرح می‌کند و آن اینکه آیا روس‌ها شریک قابل اعتمادی برای ایران هستند؟
آگهی
ایران و روسیه پس از جنگ اوکراین و تحریم‌های گسترده غرب علیه مسکو، بیش از پیش به یکدیگر نزدیک شدند، نزدیکی که ظاهرا هم مسکو و هم تهران به اجبار و زیر فشار و تحریم‌های اروپا و آمریکا به آن تن در داده‌اند. از سوی دیگر مسکو، علی‌رغم امضای توافقنامه راهبردی با ایران و خصوصا پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ در پی حفظ کانال‌های مذاکره با غرب بوده و ظاهرا بنا به گزارش های تایید نشده از جمله گزارش اخیر بلومبرگ، حاضر است برخی از اهرم‌های خود در قبال ایران را با آمریکا به معامله بگذارد.
ایرانیانی که در نگاه خود به روسیه به حافظه تاریخی خود رجوع می‌کنند، چنین چرخشی احتمالی از سوی روسیه را عجیب نمی‌دانند. خاطره حافظه تاریخی آنان از روس ها تلخ است؛ از جنگ‌های ایران و روس در قرن نوزدهم و تحمیل قراردادهای گلستان و ترکمانچای و مشروطه و به توپ بستن مجلس توسط لیاخوف گرفته تا ورود ارتش سرخ به خاک ایران در جنگ جهانی دوم و حمایت از برخی جدایی‌طلبان در ایران و این اواخر، تحولات سوریه.
در این برهه که عزم ترامپ در پایان دادن به جنگ اوکراین و توافق با پوتین جزم است، سؤال اساسی این است که آیا تهران می‌تواند همچنان به مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک تکیه کند و یا اینکه معامله می‌شود؟
واقعیت این است که مسکو بر خلاف تهران، منافع ملی خود را نه بر مبنای تعهدات ایدئولوژیک که با تابعی از شرایط ژئوپلیتیکی و معامله‌گری در سطح کلان جهانی تعریف کرده و تجربه نشان داده که روس‌ها در برهه‌های حساس و دستکم با استناد به حافظه تاریخی ایرانیان، پتانسیل این را دارند که علیه منافع ملی ایران تصمیم بگیرند؛ زنگ خطر دیگری برای تهران تا قربانی معامله روس‌ها با قدرت های جهانی نشود.
مسعود ایمانی کله‌سر، دبیر یورونیوز فارسی در این گزارش نگاهی دارد به مناسبات تهران-مسکو و جایگاه روس‌ها در حافظه تاریخی ایرانیان.