جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که دوره ریاستجمهوری تک دورهای او یکی از موفقیتهای چشمگیر در عرصه سیاست خارجی این کشور را به ارمغان آورده است. وی همچنین «ضعیفترین جایگاه ایران در دهههای اخیر» را به استراتژیهای دولت خود نسبت داد.
جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا شامگاه دوشنبه ۱۳ ژانویه (۲۴ دی) و تنها یک هفته مانده تا ترک خدمتش در کاخ سفید خطاب به حضار در اتاق کنفرانس وزارت امور خارجه آمریکا گفت: «ایالات متحده در حال برنده شدن در رقابتهای جهانی است.»
او با تاکید بر اینکه دوران جدیدی از «رقابت شدید» جایگزین «دوران پس از جنگ سرد» شده است، اظهار داشت که کشورش در زمینههای مختلف از جمله اقتصاد جهانی آینده، نوآوریهای تکنولوژیکی و ارزشهای انسانی از رقبای خود جلوتر است.
کی فکرش را میکرد که ایران به اینجا برسد؟
آقای بایدن در آخرین سخنرانی خود در وزارت امور خارجه آمریکا با طرح یک استفهام انکاری گفت: «آیا فکرش را هم میکردید که ما با ایران در جایی باشیم که الان هستیم؟»
رئیس جمهوری آمریکا حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ حماس به اسرائیل که به عملیات طوفان الاقصی شناخته میشود را «نفرت انگیز» توصیف کرد و به حملات موشکی تلافیجویانه تهران به اسرائیل نیز اشاره کرد.
آقای بایدن گفت: «آنها در حقیقت دو بار شکست خوردند، زیرا ایالات متحده ائتلافی متشکل از چند کشور برای مقابله با آنها سازماندهی کرد و من به هواپیماهای آمریکایی دستور دادم برای دفاع از اسرائیل بیایند.»
وی با استناد به «آسیبدیدگی شدید» حزب الله لبنان و سقوط رژیم اسد در سوریه، تاکید کرد که «اکنون، پدافند هوایی ایران در هم ریخته است.»
وی افزود: «اگر شواهد بیشتری از تضعیف ایران و روسیه میخواهیم، فقط نگاهی به سوریه بیندازیم. رئیس جمهور اسد نزدیک ترین متحد هر دو کشور در خاورمیانه بود. هیچ کدام نتوانست او را در قدرت نگه دارد.»
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
اگرچه که ایران در دوران ریاست جمهوری جو بایدن به دستیابی به سلاح هستهای بیش از هر زمان دیگری نزدیکتر شده است، اما وی خاطرنشان کرد که تحریمهای دولت او اقتصاد تهران را در «تنگنای ناامیدکنندهای» قرار داده است.
زمانی که بایدن به قدرت رسید، وعده داد توافق هستهای ۲۰۱۵ ایران را که دونالد ترامپ از آن خارج شده بود، احیا کند. با این حال، این وعده تحقق نیافت و واشنگتن این شکست را به عدم ناسازگاری ایران نسبت داد.
بایدن تاکید کرد که «ایران اکنون در ضعیفترین جایگاه خود در دهههای اخیر قرار دارد» و در عین حال از دولت بعدی آمریکا خواست «به این تعهد پایبند باشد که آمریکا هرگز و هرگز اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هستهای دست یابد.»
ایران و روسیه مشکلات زیادی برای خودشان تراشیدند
وی در عین حال اذعان داشت که «من نمیتوانم اعتبار هر عاملی که منجر به ضعیفتر شدن ایران و روسیه در چهار سال گذشته شده است، را به خودم نسبت دهم. ایران و روسیه مشکلات زیادی برای خودشان تراشیدند و اسرائیل نیز خسارات زیادی به ایران و نیروهای نیابتی آن وارد کردند. اما شکی نیست که اقدامات ما نقش مهمی داشته است.»
او تصدیق کرد که رژیمهای اقتدارگرا همچون روسیه، چین، کره شمالی و ایران در حال تشکیل ائتلافهای نزدیکتری با هم هستند اما استدلال آورد که این امر «بیشتر به دلیل ضعف آنها است تا اینکه ناشی از قدرت باشد.»
بایدن ائتلافی را که برای محافظت از کشتیهای غیرنظامی در دریای سرخ در برابر حملات انصارالله یمن (حوثیها) تشکیل داده بود، برجسته کرد و از دولت بعدی آمریکا خواست تا همین «فشار را [بر شورشیان یمنی] حفظ کند.»
بایدن گفت: «با اطمینان میتوانم به آمریکاییها بگویم که دشمنان ما در حال حاضر نسبت به زمانی که چهار سال پیش روی کار آمدم ضعیفتر هستند» و این را به تلاشهای خود در بازسازی اتحادها و ائتلافها نسبت داد.
۵۰ کشور حتی از آسیا را گرد هم آوردیم تا در کنار اوکراین بایستند
بایدن مدعی شد که دولت او مانع از دستیابی پوتین به اهداف اساسی در جنگ جاری در اوکراین شده است. او گفت: «زمانی که پوتین به اوکراین حمله کرد، فکر میکرد که کییف را در عرض چند روز فتح خواهد کرد. حقیقت این است که از زمان شروع آن جنگ، من تنها کسی هستم که در مرکز کییف ایستادهام، نه پوتین.»
بایدن اضافه کرد: «تقریباً سه سال از جنگ در اوکراین میگذرد و پوتین هنوز به اهداف استراتژیک خود دست نیافته است. او نتوانسته است اوکراین را تحت سلطه خود درآورد، وحدت ناتو را در هم شکند یا دستاوردهای ارضی قابل توجهی کسب کند.»
جو بایدن یک هفته قبل از ترک کاخ سفید گفت: «کارهای بیشتری برای انجام دادن وجود دارد. ما نمیتوانیم همینجوری همه چیز را به حال خود رها کنیم. ما ۵۰ کشور را گرد هم آوردیم تا در کنار اوکراین بایستند، آن هم نه فقط کشورهای اروپایی، بلکه برای اولین بار کشورهای آسیایی هم فهمیدند که آنچه در اوکراین اتفاق می افتد برای آنها نیز مهم است.»
این دموکرات ۸۲ ساله اصرار دارد که دولت آینده وارث یک آمریکای «اساسا قوی تر» نسبت به دوره اول ترامپ است.