یک پهپاد حزب الله روز یکشنبه ۱۳ اکتبر با عبور از سامانه پیشرفته پدافندی اسرائیل موسوم به گنبد آهنین به یک پادگان نظامی در جنوب حیفا اصابت کرد و ضمن به جا گذاشتن دست کم ۴ کشته، بیش از ۶۰ سرباز اسرائیلی را مجروح کرد.
این سنگین ترین تلفاتی است که حزبالله از زمان تشدید تنش و اوجگیری درگیریها در دو سوی مرز جنوب لبنان تاکنون به اسرائیل در خاک این کشور وارد کرده است.
فرانسپرس در گزارشی این سوال را مطرح کرده است که آیا پهپادهای حزبالله می توانند روند جنگ جاری میان شبهنظامیان شیعی لبنانی و اسرائیل را دستخوش تغییر و تحول کند؟
آیا اساسا یک نیروی شبه نظامی قادر است با قدرتمندترین ارتش خاورمیانه که حمایت نظامی گسترده غرب را به همراه دارد، رقابت کند؟
حزب الله لبنان اما در حالی مسئولیت حمله بیسابقه پهپادی اخیر را برعهده گرفت که گمان میرفت به دلیل از دست دادن رهبر کاریزماتیک خود، حسن نصرالله و نیز به واسطه بمبارانهای سنگین مواضعش در مناطق مرزی و نیز قلمرو فرماندهی خود در جنوب بیروت، ضعیف و کماثر شده باشد.
حمله پهپادی اخیر که با حملات دیگر موشکی طی روزهای گذشته ادامه یافت، مرگبارترین اقدامی است که از حدود یک ماه پیش، زمان اوجگیری درگیری میان دو طرف، از سوی حزبالله علیه اسرائیل انجام شد.
این حمله که ژنرال هرزی هالوی، رئیس ستاد ارتش اسرائیل آنرا «دردناک» توصیف کرده، بر اساس آمار رسانههای اسرائیلی به کشته شدن دست کم ۴ سرباز منجر شد.
به گفته نیکلاس بلانفورد، محقق شورای آتلانتیک، این پهپاد که از طریق دریا وارد اسرائیل شده بود و برای مدت زمانی در تیررس پدافند ارتش داشت، به یکباره از رصد رادارها خارج شد.
به گفته همین منبع، هنوز مشخص نیست که حزبالله برای این حمله از پهپاد ایرانی «ابابیل۲» استفاده کرده یا آنطور که ارتش اسرائيل میگوید این پهپاد از نوع «صیاد ۱۰۷» بوده است.
«ابابیل۲» پهپاپی است با برد ۱۲۰ کیلومتر که حداکثر سرعت آن به ۳۷۰ کیلومتر در ساعت میرسد. بر اساس منابعی که نشریه لبنانی « اوریان دو ژور» به آن اشاره کرده، پهپاد «صیاد ۱۰۷» را میتوان طوری برنامهریزی کرد که «ارتفاع و جهت خود را به طور مکرر تغییر دهد»؛ این ترفند تشخیص و ردیابی این گونه پهپادها را دشوار میکند.
آیا حزب الله می تواند اسرائیل را غافلگیر کند؟
پییر رازو، مدیر آکادمیک و ژئوپلیتیک بنیاد مطالعات استراتژیک مدیترانه میگوید: «حزبالله بواسطه مجهز بودن به چنین ادواتی (پهپادهای انتحاری)، هنوز هم میتواند اسرائیل را به صورت موردی غافلگیر کند.»
او درادامه به روش انحرافی حزبالله در حملاتش به اسرائیل اشاره میکند و میگوید آنها ابتدا گنبد آهنین را با شلیکهای پیاپی راکت و موشک درگیر میکنند و سپس هواپیمای بدون سرنشین را از «پایین» در مسیرهایی با ارتفاع کمتر و به شکلی پیچیده به عمق خاک اسرائيل نفوذ میدهند.
حزبالله پس از حمله ۱۳ اکتبر به پادگان نظامی اسرائیل در بیانیهای اعلام کرد که همزمان با هواپیماهای بدون سرنشین، دهها موشک و راکت را برای منحرف کردن پدافند هوایی اسرائيل به سوی اهدافی در شهرهای نهاریا و عکا شلیک کرده است.
به گزارش رسانههای دولتی اسرائیل، سامانه پدافند هوایی «گنبد آهنین» از زمان راه اندازی در سال ۲۰۱۱ تاکنون هزاران راکت را رهگیری و منهدم کرده و سپر محافظتی قابل اعتمادی در زمان جنگ بوده است.
پییر رازو، مدیر بخش آکادمیک و ژئوپولیتیک بنیاد مطالعات استراتژیک مدیترانه در پایان میگوید: «اسرائیل حالا متوجه شده است که کاملاً آسیبناپذیر نیست و علیرغم وجود سیستمهای ضد موشکی بسیار پیشرفته، نتوانسته مانع از نفوذ هواپیماهای بدون سرنشین شود.»
حملات پهپادی «احتمالا ادامه خواهد داشت»
الکساندر واتراورز، سردبیر مجله نظامی سوئیس و مدیر علمی مرکز تاریخ و چشم انداز نظامی می گوید: «پهپادها عملاً ده سال پیش وجود نداشتند.»
او میافزاید: «اما امروزه، حزبالله و حوثیها از تأمینکنندگان خود (ایرانیها) تجهیزاتی یا تسلیحاتی دریافت میکنند که از مدرنترین نوع موجود هستند».
با این حال، دو کارشناس که با فرانس۲۴ گفتگو کردهاند، تاکید دارند که نباید تاثیرگذاری حملات پهپادی را از بعد نظامی فراتر از آنچه هست ارزیابی کرد.
الکساندر واتراورز تصریح میکند: «توازن قوای متعارف برای اسرائیل مطلوب است و در چارچوب یک رویارویی کلاسیک، نمیتوان بهطور مؤثر به اسرائیل ضربه زد.»
حزبالله لبنان، حوثیهای یمن و شبهنظامیان عراقی طرفدار ایران از ۸ اکتبر ۲۰۲۴ به این سو چندین بار پهپادهایی به سوی اسرائیل فرستادهاند، اما این حملات خسارات و تلفات قابل توجهی به اسرائيل وارد نکرده است؛ کشته شدن دو سرباز اسرائیلی در ۴ اکتبر یکی از مرگبارترین نتایج این حملات بوده است.
حملات «غیرسازنده»؟
ژان-ل سمان، کارشناس خاورمیانه در مؤسسه مونتین معتقد است: «این حملات احتمالاً ادامه خواهند داشت.» به گفته وی، حملات پهپادی حتی اگر نتوانند توازن قوا را در میدان نبرد تغییر دهند، به جهت ایجاد ترس و وحشت در میان جمعیت اسرائیل، یک «دستاورد روحی و روانی» برای حزب الله به حساب میآیند.
حدود ۷۰ هزار اسرائیلی ساکن در مناطق شمالی و نزدیک به مرز لبنان پس از آغاز درگیریهای پراکنده با حزبالله در هشت اکتبر سال گذشته، از این منطقه گریختند. بازگرداندن امن آنها از جمله اهداف اصلی بنیامین نتانیاهو در جنگ جاری علیه حزبالله عنوان کرده است.
با این حال، الکساندر واتراورز، سردبیر مجله نظامی سوئیس و مدیر علمی مرکز تاریخ و چشم انداز نظامی اعتقاد دارد که حملات پهپادی جنبش شیعی حزبالله کاملاً «غیرسازنده» است.
او میگوید این حملات از یک سو، شرکای غربی مانند ایالات متحده آمریکا را ترغیب میکند تا برای توانمندتر کردن بنیه دفاعی اسرائیل، به این کشور کمک بیشتری کنند و از سوی دیگر، سبب «تقویت همبستگی میان جمعیت اسرائیل میشود و بهانهای مضاعف به ارتش برای مداخله بیشتر در خاک لبنان میدهد.»