گروه داعش خراسان در حال اجرای حملات خونبار بیشتری در سطح بین‌المللی است و این مسئله فرصت نادری را جهانیان برای همکاری با دولت طالبان جهت مقابله با این جهادگران فراهم کرده، هرچند که این فرصت پیچیده است.
آگهی
از زمان پیروزی طالبان بدون توجه به خواست جامعه بین‌المللی در سه سال پیش تاکنون، دولت طالبان همواره با حملات گروه موسوم به داعش خراسان مواجه بوده است.
در حالی که سرکوب‌ها به دست طالبان در افغانستان باعث کاهش حملات داخلی شده، داعش خراسان همچنان فعال است و حملات خود را به خارج از مرزها هدایت کرده است. این گروه در ماه مارس سال جاری مسیحی بیش از ۱۴۰ نفر را در یک سالن کنسرت در مسکو و در ژانویه بیش از ۹۰ نفر را در یک بمب‌گذاری در ایران به قتل رساند.
اکنون زمزمه‌هایی از خواست کشورها برای تعامل با طالبان به ویژه در نبرد با گروه داعش شنیده می‌شود.
روسیه خواستار رفع تحریم‌ها علیه طالبان شد
روسیه نیز خواستار رفع تحریم‌های بین‌المللی علیه گروه طالبان، حاکمان فعلی افغانستان شده است.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز جمعه ۴ اکتبر (۱۳ مهر/میزان) در جریان گشایش ششمین نشست «فرمت مسکو» که با حضور کشورهای منطقه درباره افغانستان برگزار شد، خواستار لغو تحریم‌ها علیه حکومت طالبان و بازگشت دارایی‌های مسدودشده کابل شد.
او از کشورهای غربی خواست که مسئولیت بازسازی افغانستان بپذیرند و گفت: «ما عمیقا از کشورهای غربی می‌خواهیم که مسئولیت خود را در قبال بازسازی پس از جنگ بپذیرند، تحریم‌ها را لغو کنند و دارایی‌های کابل را برگردانند.»
وی تأکید کرد که ادامه گفت‌وگو با طالبان «به نفع امنیت و توسعه اقتصادی» منطقه است.
لاوروف همچنین استقرار زیرساخت‌های نظامی کشورهای دیگر در افغانستان یا کشورهای همسایه را غیرقابل قبول دانست.
در این نشست، الکساندر بورتنیکوف، رئیس سرویس امنیت فدرال روسیه، از همکاری با سرویس‌های استخباراتی طالبان استقبال کرد. همچنین امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، مدعی شد که از خاک افغانستان تهدیدی متوجه همسایگان نیست و افراد داعش خراسان از خارج وارد افغانستان می‌شوند.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
مسکو به دنبال کابل
در ماه مه، یورش مسلحانه داعش خراسان در افغانستان منجر به کشته شدن شش نفر از جمله سه گردشگر اسپانیایی شد. این گروه ماه گذشته نیز دو حمله داخلی دیگر را انجام داد که بر اثر آن در مجموع ۲۰ نفر کشته شدند.
اما مرگبارترین حملات آنها در ایران و سپس مسکو اتفاق افتاد، جایی که چهار مهاجم مسلح سالن کرکس سیتی را به محاصره درآوردند. مهاجمان تاجیک بودند و این نشانه‌ای است از افزایش جذب نیروهای داعش خراسان در کشورهای آسیای مرکزی که با افغانستان هم‌مرز هستند و به گفته تحلیل‌گران تهدید ویژه‌ای برای روسیه ایجاد کرده‌اند.
از آن زمان، مسکو اعلام کرده است که طالبان را از لیست گروه‌های ممنوعه خود حذف خواهد کرد.
دمیتری ژیرنوف، سفیر روسیه در افغانستان در ماه ژوئیه گفته بود: «طالبان قطعاً در مبارزه با تروریسم متحدان ما هستند. آنها در حال تلاش برای ریشه‌کنی سلول‌های تروریستی هستند.»
تریشیا بیکن از مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی گفت که روسیه «مهم‌ترین نامزد» برای همکاری بین‌المللی با طالبان است.
او افزود: «این امکان وجود دارد که روس‌ها اطلاعاتی را به اشتراک بگذارند که طالبان بتواند برای درک داعش خراسان یا اقدام علیه آن استفاده کند.»
تعامل جهانی با طالبان علیه داعش؟
مقابله با تهدید داعش، از رویکردهای بسیار نادر مورد توافق میان کشورهای غربی و دولت طالبان است. دیدگاه سختگیرانه طالبان در مورد قوانین اسلامی که حقوق زنان را محدود می‌کند، تا حد زیادی روابط دیپلماتیک را از بین برده است.
گراهام اسمیت از گروه بحران بین‌المللی در این زمینه به خبرگزاری فرانسه گفت: «مقامات اطلاعاتی غربی به من گفته‌اند که همکاری با طالبان برای مبارزه با داعش خراسان در حال انجام است، از جمله تبادل اطلاعات هدف‌گیری که به طالبان اجازه می‌دهد علیه تروریست‌ها اقدام کشنده انجام دهند.»
او افزود: «دولت‌های غربی در اظهارنظرهای عمومی از قوانین سختگیرانه طالبان شکایت دارند و همان دولت‌ها از اجرای قانون توسط طالبان استقبال می‌کنند.»
داعش خراسان در سال ۲۰۱۵ به عنوان شاخه‌ای از داعش، گروه افراطی سنی خاورمیانه، با هدف تأسیس یک «خلافت» اسلامی جهانی تأسیس شد.
این شاخه منطقه‌ای با بمب‌گذاری در فرودگاه کابل در جریان خروج آشفته نیروهای آمریکایی در اوت ۲۰۲۱ به شهرت جهانی رسید؛ حمله‌ای که منجر به کشته شدن حدود ۱۷۰ افغان و ۱۳ سرباز آمریکایی شد.
دولت طالبان پس از سرنگونی نیروهای تحت رهبری آمریکا در سه سال پیش، امنیت را اولویت اصلی خود اعلام کرد و تعهد داد شبه‌نظامیانی که حملات خارجی را برنامه‌ریزی می‌کنند، ریشه‌کن شوند.
اما به رغم آن که طالبان زرادخانه بزرگی از تجهیزات نظامی را به دست آورد، تحلیل‌گران معتقدند که آنها به دلیل ضعف‌های فناوری در جمع‌آوری اطلاعات، نمی‌توانند داعش را به طور کامل از بین ببرند.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
آرون ی. زلین از موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن گفت: «طالبان برای کارهایی که می‌خواهد انجام دهد، محدودیت‌هایی دارد» و افزود: «بین مارس ۲۰۲۳ تا مارس ۲۰۲۴، داعش خراسان ۲۱ حمله بین‌المللی را در ۹ کشور برنامه‌ریزی کرد که این آمار در مقایسه به ۸ حمله در سال گذشته افزایش نشان می‌دهد.»
شورای امنیت سازمان ملل در گزارشی در سال ۲۰۲۳ اعلام کرد که «طالبان به طور مخفیانه درخواست اطلاعات و حمایت لجستیکی برای مبارزه با داعش خراسان کرده و خود را به عنوان یک شریک ضد تروریسم معرفی کرده است.»
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی دولت طالبان به خبرگزاری فرانسه گفت که «با برخی کشورهایی که هدف تحرکات این گروه بوده‌اند در برخی مناطق همکاری‌هایی انجام می‌شود و ما گاهی اوقات اطلاعات را با آنها به اشتراک می‌گذاریم.»
دشمنِ دشمن من دوست من است
ژنرال مایکل کوریلا، رئیس فرماندهی مرکزی ایالات متحده امسال هشدار داد که داعش خراسان «قابلیت و اراده حمله به منافع آمریکا و غرب در خارج از کشور را در کمتر از شش ماه و بدون هیچ‌گونه هشدار دارد.»
در ماه اوت، یک مقام ضد تروریسم سازمان ملل به شورای امنیت گفت که داعش خراسان بزرگترین تهدید تروریستی خارجی برای اروپاست، جایی که در آن مرتباً نقشه‌های حمله کشف می‌شود.
به گفته امیرا جدون، استاد دانشگاه کلِمسون و نویسنده کتابی درباره داعش خراسان، این تهدید بین‌المللی «برخی ظرفیت‌ها را برای افزایش همکاری ضد تروریسم با طالبان ایجاد می‌کند». او در عین حال به خبرگزاری فرانسه گفت که مسئله «به این سادگی‌ها هم نیست.»
به فیس‌بوک یورونیوز فارسی بپیوندید
مسئله به دلیل ارتباطات گزارش شده طالبان با القاعده که حملات ۱۱ سپتامبر را انجام داد و همچنین به دلیل وجود طالبان پاکستانی که اهدافی در اسلام‌آباد دارد، پیچیده است. این بدان معناست که کمک به دولت طالبان علیه داعش خراسان ممکن است خطر افزایش تهدیدات از سوی گروه‌های دیگر را ایجاد کند. همچنین داعش خراسان به جذب نیرو از میان طالبان ناراضی شناخته شده است.
جدون گفت که چنین نگرانی‌هایی «دامنه همکاری‌های احتمالی را به شدت محدود می‌کند.»
او افزود: «همکاری احتمالاً محدود، غیرمستقیم و صرفاً بر تهدید داعش خراسان متمرکز خواهد بود، به نحوی که نیاز به مقابله با این خطر جدید را در برابر نگرانی‌های اخلاقی و راهبردی مهم همکاری با رژیم طالبان متعادل کند.»