ایران روز سه‌شنبه در تلافی حملات اسرائیل به متحدان تهران در لبنان یعنی حزب‌الله، اقدام به شلیک موشک‌های بالستیک به سمت خاک اسرائیل و دیگر تسلیحاتی کرد که مدت‌هاست غرب درباره توسعه آنها در ایران نگران است.
آگهی
این حمله پنج ماه پس از حمله ماه آوریل انجام شد که اولین حمله مستقیم ایران به خاک اسرائیل محسوب می‌شد.
موشک‌های بالستیک بخش مهمی از زرادخانه تهران هستند.
موشک‌های هدایت شونده بالستیک دارای بردهای مختلف از کوتاه تا بین قاره‌ای هستند و کلاهک آنها می‌توانند حامل مواد منفجره معمولی یا مهمات بالقوه بیولوژیکی، شیمیایی یا هسته‌ای باشند.
بنا بر گزارش دفتر اطلاعات ملی آمریکا، ایران دارای بیشترین تعداد موشک بالستیک در خاورمیانه است.
انواع موشک‌های ایران و برد آنها
بر اساس گزارش منتشر شده از سوی خبرگزاری ایسنا در ماه آوریل، از میان موشک‌های ایران ۹ موشک می‌توانند به خاک اسرائیل برسند که عبارتند از موشک‌های «سجیل» با قابلیت پرواز با سرعت بیش از ۱۷ هزار کیلومتر در ساعت و برد ۲۵۰۰ کیلومتر، موشک «خیبر» با برد ۲ هزار کیلومتر و موشک «حاج قاسم» با برد ۱۴۰۰ کیلومتر.
انجمن کنترل تسلیحات، یک سازمان غیردولتی مستقر در واشنگتن نیز در گزارشی نوشت که موشک‌های بالستیک ایران از جمله «شهاب-۱» دارای برد تخمینی ۳۰۰ کیلومتر، موشک «ذوالفقار» دارای برد ۷۰۰ کیلومتر، موشک «شهاب-۳» دارای برد ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتر، موشک «عماد-۱» یک موشک در دست توسعه با برد تا ۲۰۰۰ کیلومتر و موشک در حال توسعه «سجیل» نیز دارای برد ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ کیلومتر است.
فابیان هینز، کارشناس زرادخانه موشکی ایران در موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک برلین می‌گوید که بر اساس فیلم‌هایی که از مکان‌های برخورد موشک‌های حمله سه شنبه شب در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، ایران در این شب ترکیبی از موشک‌های سوخت جامد و مایع را شلیک کرده است.
به گفته او، دسته اول موشکها که پیشرفته‌تر است از پرتابگرهای متحرک زاویه‌دار و دومی از پرتابگرهای عمودی شلیک می‌شوند.
او افزود: «سه موشک سوخت جامد شلیک شده در شامگاه سه‌شنبه احتمالا حاج قاسم، خیبر شکن و فتاح ۱ بودند و موشک‌های پیشران مایع که از اصفهان پرتاب شدند نیز احتمالاً عماد، بدر و خرمشهر هستند.»
ایران می گوید موشک‌های بالستیک این کشور، یک نیروی بازدارنده مهم در مقابل آمریکا، اسرائیل و دیگر اهداف بالقوه منطقه‌ای است و اتهامات مبنی بر تلاش برای تولید سلاح هسته‌ای را رد می کند.
پیش از این گزارش سال ۲۰۲۳ بهنام بن طالبلو، عضو ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی مستقر در ایالات متحده، حاکی از آن بود که ایران به توسعه انبارهای موشکی زیرزمینی و توسعه سیستم‌های حمل و نقل و شلیک همچنین توسعه مراکز تولید و ذخیره موشک‌های زیرزمینی ادامه می دهد.
ایران در ژوئن ۲۰۲۰ میلادی اولین موشک بالستیک خود را از زیر زمین شلیک کرد و به نوشته بهنام بن طالبلو «پس از سال‌ها فعالیت در زمینه مهندسی معکوس موشکها و تولید کلاس‌های موشکی مختلف» اکنون ایران دانش لازم برای ساخت این موشکها و چگونگی افزایش برد آنها را به دست آورده است.
ایران همچنین در ژوئن ۲۰۲۳ میلادی سلاحی را به نمایش گذاشت که مقامات آن را اولین موشک بالستیک مافوق صوت ساخت داخل توصیف کردند. موشک‌های مافوق صوت می‌توانند دست‌کم پنج برابر سریعتر از سرعت صوت پرواز کنند؛ آنهم در یک مسیر پیچیده که رهگیری آنها را دشوار می‌کند.
بنا بر گزارش انجمن کنترل تسلیحات، برنامه موشکی ایران عمدتاً بر اساس طرح‌های کره شمالی و روسیه است و از کمک چین نیز بهره‌مند می شود.
ایران همچنین دارای موشک‌های کروز از جمله مدل Kh-55 است که یک سلاح هسته‌ای با برد تا ۳۰۰۰ کیلومتر محسوب می شود؛ همچنین موشک ضدکشتی با برد حدود ۳۰۰ کیلومتر که قادر به حمل کلاهک ۱۰۰۰ کیلوگرمی است.
حملات منطقه‌ای ایران
سپاه پاسداران ایران در ژانویه ۲۰۲۴ میلادی از توان موشکی خود علیه مناطقی در اقلیم خودمختار کردستان عراق استفاده و ادعا کرد که به مقر جاسوسی اسرائیل در منطقه کردستان عراق حمله کرده است.
سپاه همچنین اعلام کرد که با موشک‌هایش به مواضع به شبه‌نظامیان داعش در سوریه حمله کرده است.
ایران همچنین از شلیک موشک به دو پایگاه یک گروه شبه‌نظامی بلوچ در پاکستان خبر داد.
عربستان سعودی و ایالات متحده معتقدند که ایران پشت حمله پهپادی و موشکی به تاسیسات نفتی این پادشاهی در سال ۲۰۱۹ میلادی بوده است؛ اتهامی که تهران آن را رد کرده است.
در سال ۲۰۲۰ میلادی نیز ایران به تلافی حمله پهپادی آمریکا به قاسم سلیمانی فرمانده پیشین سپاه قدس، اقدام به حمله موشکی به نیروهای آمریکایی در خاک عراق از جمله در پایگاه عین الاسد است.
حمایت از حوثی‌های یمن
ایالات متحده، ایران را متهم به تسلیح حوثی‌های یمن در جریان اقدامات خرابکارانه‌شان در حمله به کشتی‌ها در دریای سرخ همچنین حملات آنها به اسرائیل می‌کند؛ حملاتی که حوثی‌ها مدعی هستند با هدف حمایت از فلسطینیان انجام می‌دهند.
پیش از این، رویترز در ۲۴ سپتامبر به نقل از منابع غربی و منطقه‌ای گزارش داده بود که ایران در مذاکرات محرمانه بین مقامات روسیه و حوثی‌ها برای انتقال موشک‌های ضدکشتی به این گروه مسلح، میانجیگری کرده است.
حوثی‌ها در سال ۲۰۲۲ میلادی نیز اعلام کردند که اقدام به شلیک موشک‌های بالستیک و پهپاد به سمت خاک امارات عربی متحده کردند. در جریان این حملات، پایگاهی که میزبان ارتش ایالات متحده در امارات بود، هدف گرفته شد اما این حملات به کمک موشک‌های رهگیر پاتریوت ایالات متحده خنثی شدند.
حمایت از حزب‌الله
گروه حزب‌الله لبنان که تحت حمایت ایران است نیز در داخل لبنان توانایی تبدیل هزاران موشک به موشک‌های دقیق و تولید پهپادها را دارد.
سال گذشته حسن نصرالله، رهبر پیشین این گروه گفت که آنها توانستند با همکاری متخصصان ایرانی راکت‌های استاندارد را به موشک‌های نقطه زن تبدیل کند.
سوریه
به گفته مقامات اطلاعاتی اسرائیل و غربی، ایران همچنین برای حمایت از نبرد بشار اسد علیه شورشیان، موشک‌های هدایت شونده خود را به سوریه منتقل و در این کشور اقدام به راه اندازی مجتمع‌های زیرزمینی تولید موشک کرده است.