عراق روز یکشنبه این ادعا را که برای حمله به تاسیسات نفتی عربستان از قلمرو این کشور استفاده شده، رد کرد. کارشناسان یک حملۀ موفقیتآمیز به بقیق را به یک حملۀ قلبی گسترده به بازارهای نفت و اقتصاد جهان تشبیه کردهاند.
آگهیحملات حوثیهای یمن روز شنبه با ۱۰ پهپاد به تاسیسات نفتی شرکت آرامکو در مناطق بقیق و خریص عربستان، واکنشهایی را در میان دولتمردان همچنین کارشناسان بازار بینالمللی انرژی در پی داشت. این حملات باعث وقوع انفجار همچنین آتشسوزی در بزرگترین مجموعۀ پالایشگاهی جهان شد.
در اولین ساعات وقوع حمله، خبرگزاری رسمی عربستان اعلام کرد که آتش سوزیها مهار شده و شرایط در دو مجتمع نفتی به حالت عادی بازگشته است. اما در پایان روز مقامات انرژی عربستان سعودی رسما تایید کردند که در پی این حملات، تولید نفت در هر دو مجتمع بطور موقت متوقف شده است.
پیشتر نیز خبرگزاری رویترز به نقل از سه منبع آگاه اعلام کرده بود این حملات، بر روند تولید و صادرات نفت عربستان تاثیر گذاشته است. به گفتۀ یکی از این منابع، این حملات بر تولید روزانه دستکم پنج میلیون بشکه نفت خام عربستان که در واقع نزدیک به نیمی از تولید روزانۀ نفت توسط این کشور است، تاثیر گذاشته است.
دبیرکل سازمان ملل خواستار «حداکثر خویشتنداری» طرفیهای درگیر شد
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد روز یکشنبه این حملات را محکوم کرد و از تمام طرفهای درگیر خواست تا از تشدید تنشها خودداری کنند.
در بیانیهای که توسط استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل خوانده شد، آمده است: «دبیرکل از تمام طرفهای درگیر میخواهد تا با اعمال حداکثر خویشتنداری، از هر اقدامی که باعث افزایش تنشها شود جلوگیری کنند و همواره از قوانین بینالمللی بشردوستانه پیروی کنند.»
سعد حریری خواستار اتحاد کشورهای عرب شد
سعد حریری، نخستوزیر لبنان هشدار داد که این حملات باعث تشدید تنشها در منطقه بگونهای «خطرناک» خواهد شد.
دفتر آقای حریری با انتشار بیانیهای، ضمن محکوم کردن حملۀ پهپادی حوثیها اعلام کرد: «این تجاوز مسئولیتی بزرگ را به جامعه جهانی واگذار میکند تا به همۀ ابزار ترور که کشورهای عربی را گرفتار کرده و میتواند منجر به بیثباتی بیشتر شود، پایان دهد.»
آقای حریری ضمن اعلام همبستگی خود با عربستان سعودی، خواستار وحدت کشورهای عرب «برای دفع خطراتی شد که این کشورها را تهدید میکند و بدترین پیامدها را به همراه دارد.»
تاکید فرانسه بر «همبستگی کامل» خود با عربستان
پاریس حمله به تاسیسات نفتی عربستان سعودی که تولید جهانی نفت را مختل کرده است، محکوم کرد.
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه روز یکشنبه با انتشار بیانیهای ضمن اعلام «همبستگی کامل» این کشور با عربستان گفت: «فرانسه قاطعانه حملات روز گذشته به بقیق و خریص را محکوم میکند.»
در ادامۀ این بیانیه آمده است: «این اقدامات تنها باعث بدتر شدن تنشهای منطقهای میشود و خطر درگیری را افزایش میدهد... ضروری است که آنها متوقف شوند.»
هشدار بغداد: کسانی که از خاک عراق برای حمله در منطقه استفاده کنند، مجازات خواهند شد
عراق روز یکشنبه این ادعا را که برای حمله به تاسیسات نفتی عربستان از قلمرو این کشور استفاده شده، رد کرد.
دولت عراق با انتشار بیانیهای اعلام کرد که «گزارش رسانهها مبنی بر اینکه سرزمین عراق برای حملۀ پهپادی به تاسیسات نفتی عربستان سعودی استفاده شده، حقیقت ندارد». در ادامه این بیانیه هشدار داده شده است که کسانی که قصد دارند از عراق به عنوان بستری برای انجام حمله در منطقه استفاده کنند، مجازات خواهند شد.
ظریف: آمریکا از سیاست «حداکثر فشار» به «حداکثر فریب» روی آورده است
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران روز یکشنبه در پیامی توییتری اعلام کرد که آمریکا و متحدانش «در یمن گیر افتادهاند» و مقصر دانستن تهران نیز «به فاجعه پایان نمیدهد».
آقای ظریف نوشت: «وزیر خارجه پمپئو با شکست در [سیاست] حداکثر فشار، به "حداکثر فریب" روی آورده است. آمریکا و مشتریانش با این توهم که برتری در سلاح منجر به پیروزی نظامی میشود، در یمن گیر کردند. مقصر دانستن ایران به این فاجعه پایان نخواهد داد. شاید پذیرفتن پیشنهاد ۱۵ آوریل ایران مبنی بر پایان جنگ و آغاز گفتگوها [این فاجعه را تمام کند].»
آگهیمایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا روز شنبه ایران را به دلیل حملات پهپادی به تاسیسات نفتی عربستان سرزنش کرد و در ادامه افزود که «ایران اکنون حملهای بیسابقه به منبع تامین انرژی جهان انجام داده است.»
امارات متحده عربی
یکی از مقامات وزارت خارجه امارات متحده عربی روز یکشنبه اعلام کرد که برای هرگونه اظهارنظر دربارۀ حمله به تاسیسات نفتی آرامکو، منتظر انجام تحقیقات توسط عربستان و نتیجه گیری سعودیها میماند.
هند مانع العتيبه، مدیر ارتباطات استراتژیک این وزارتخانه اعلام کرد که امارات متحده همزمان با ادامۀ تخلیۀ نظامیان خود از یمن، به حمایتهایش از سازمان ملل و تلاشهای دیپلماتیک فرستادۀ این سازمان به یمن ادامه خواهد داد.
او افزود که امارات تا پایان سال جاری میلادی نیز تمام تعهدات خود در موضوع کمک به یمن را بطور کامل انجام خواهد داد.
آگهیآژانس بینالمللی انرژی
آژانس بینالمللی انرژی (IEA) که یک سازمان مستقل بین دولتی مستقر در پاریس است و در چهارچوب سازمان همکاری اقتصادی و توسعه کار میکند، در بیانیهای اعلام کرد که وضعیت را در عربستان سعودی از نزدیک زیر نظر دارد.
در این بیانیه آمده است: «ما با مقامات عربستان سعودی همچنین بزرگترین کشورهای تولید کننده و مصرف کننده در تماس هستیم. در حال حاضر بازارها به اندازۀ کافی با ذخایر تجاری تامین میشوند.»
این سازمان در سال ۱۹۷۴ میلادی با هدف پاسخ به اختلالات احتمالی در عرضهٔ نفت تاسیس شده است.
کاخ سفید: نفت بازار را تامین میکنیم
کاخ سفید روز شنبه اعلام کرد که ایالات متحده خود را متعهد میداند که در پی حمله به تاسیسات نفتی عربستان، نفت مورد نیاز برای بازارها را تامین کند.
آگهیدر بیانیهای که توسط جاد دیر سخنگوی کاخ سفید خوانده شد، آمده است: «ایالات متحده قویا حملۀ امروز به زیرساختهای مهم انرژی را محکوم میکند. اقدامات خشونتآمیز علیه مناطق غیرنظامی و زیرساختهای اساسی برای اقتصاد جهانی، تنها تعارضها و بی اعتمادیها را عمیقتر میکند.»
کاخ سفید همچنین از گفتگوی دونالد ترامپ با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در روز شنبه خبر داد.
حمله به تاسیسات بقیق؛ احتمال لغو تحریمهای ایران
سندی فیلدن، تحلیلگر شرکت خدمات مالی «Morningstar, Inc» مستقر در شیکاگو نگاه دیگری به موضوع دارد. او میگوید: «انتقال نفت از بنادر عربستان به سنگاپور ۱۹ تا ۲۰ روز طول میکشد در حالی که اگر قرار باشد این نفت از بندر هیوستون به سنگاپور برسد باید ۵۴ روز انتشار کشید. بنابراین برای تامین نفت مورد نیاز جهان نمیتوان در انتظار نفت آمریکا ماند. موضوع اصلی این است که عربستان سعودی در حال حاضر [و تا زمان از سر گیری روال عادی تولید] برای پاسخ به نیاز بازار چقدر نفت ذخیره دارد؟»
او میافزاید: «برای حل کوتاه مدت این مشکل، یک راه، چشم پوشی از تحریمهای آمریکا علیه ایران است. اما از نظر سیاسی این کار سخت به نظر میرسد. با این وجود نباید فراموش کرد که ایرانیها تانکرهایی پر از نفت و آماده حرکت دارند.»
آگهیبیشتر بخوانید:دونالد ترامپ و جان بولتون بر سر لغو تحریمهای ایران مشاجره کرده بودند
حملۀ قلبی به بازارهای نفت جهان
اگرچه مقامات عربستان سخنی دربارۀ تلفات احتمالی این حملات نزدهاند اما یکی از شاهدان به رویترز گفته است که دستکم ۱۵ دستگاه آمبولانس در منطقه دیده شدهاند و نیروهای امنیتی نیز در منطقۀ بقیق حضور گسترده و سنگینی دارند.
آرامکو، شرکت ملی نفت عربستان سعودی بزرگترین تاسیسات فرآوری نفت خام جهان را در شرق عربستان در منطقه بقیق دایر کرده و از آن بهرهبرداری می کند. این تاسیسات ظرفیت فرآوری روزانه بیش از ۷ میلیون بشکه نفت خام را دارد. میدان نفتی خریص نیز حدود ۱ درصد از نفت جهان را تولید می کند.
باب مکنلی، مشاور انرژی جورج دبلیو بوش، عضو شورای امنیت ملی ایالات متحده در دوران جنگ دوم خلیج فارس و رئیس کنونی گروه آمریکایی «رپیدان انرژی» میگوید: «یک حملۀ موفقیتآمیز به بقیق، مانند یک حملۀ قلبی گسترده به بازارهای نفت و اقتصاد جهان است.»
آگهیهنوز مشخص نیست که حملات روز شنبه چه تاثیری بر قیمت نفت در بازارهای بینالمللی در روز دوشنبه خواهد گذاشت و همه چیز بستگی به این دارد که میزان خسارات ناشی از این حملات چقدر بوده است. این حملات در روز شنبه انجام شد؛ بنابراین بازارهای مالی تا روز دوشنبه فرصت دارند تا اطلاعات دقیقتری را از آرامکو دریافت کنند و بر اساس آن وارد عمل شوند.
اما ریچارد مالینسون، تجلیلگر جغرافیای سیاسی و انرژی نظر دیگری دارد. به گفتۀ او از آنجا که بازارها در حال حاضر به دلیل کند شدن رشد اقتصاد جهانی و ادامۀ جنگ تجاری میان چین و آمریکا کمتر نگران میزان عرضه هستند، بامداد دوشنبه احتمالا واکنشهایی حاکی از هیجانزدگی نخواهیم دید. با این حال نگرانیهایی وجود دارد که با این حملات و تشدید تنشها در این منطقه، خطرات گستردهتری بوجود آید و به این ترتیب مسیر انتقال یک پنجم نفت جهان از تنگه هرمز بطور جدی به خطر بیفتد.
واکنش سفیر ایالات متحده آمریکا
فرستادۀ ایالات متحده آمریکا به عربستان سعودی حملات روز شنبه به تاسیسات نفتی آرامکو را محکوم کرد و ان را «غیرقابل قبول» خواند. جان ابی زید، سفیر ایالات متحده در عربستان گفت: «آمریکا قویا حملات پهپادی امروز علیه تاسیسات نفتی در بقیق و خریص را محکوم میکند. این حملات علیه زیرساختهای حیاتی که جان غیرنظامیان را به خطر انداخته، پذیرفتنی نیستند و دیر یا زود باعث از بین رفتن جانهای بیگناهی میشود.»
واکنش بریتانیا
بریتانیا نیز حمله پهپادی به تاسیسات آرامکو را محکوم کرد. اندرو موریسون، معاون وزارت خارجه بریتانیا در پیامی توییتری نوشت: «حملۀ بامداد امروز به تاسیسات نفتی عربستان کاملا غیرقابل قبول است. حوثیها باید تضعیف امنیت عربستان سعودی از مسیر تهدید مناطق غیرنظامی و زیرساختهای تجاری را متوقف کنند.»
آگهیبیشتر بخوانید: