دانشگاههای آمریکایی به طور معمول خواهان جذب دانشجویان ایرانی هستند زیرا استعداد «نخبگان» ایرانی زبانزد است.
آگهیشمار روادیدهای دانشجویی آمریکا که برای متقاضیان تحصیل ایرانی صادر میشود، کاهش یافته است. این در حالی است که این افراد قاعدتا از قانون ترامپ مبنی بر منع مهاجرت اتباع ایرانی معاف هستند.
خبرگزاری رویترز با انتشار گزارشی در این مورد از وضعیت چند دانشجوی ایرانی نوشته که با وجود داشتن پذیرش از دانشگاههای آمریکا از رفتن به این کشور باز ماندهاند.
از جمله مانی رضایی راد که از ۴ دانشگاه آمریکایی برای تحصیل در رشته مهندسی برق پذیرش دارد، شغل خوبی را که در نمایندگی شرکت زیمنس در تهران داشته به امید مهاجرت به آمریکا از دست داده است. در حالی که دریافت ویزای دانشجویی آمریکا معمولا چند ماه بیشتر طول نمیکشد، مانی ۱۶ ماه است که همچنان منتظر دریافت روادید دانشجویی برای عزیمت به آمریکاست. اکنون شرایط بلاتکلیفی و بیکاری زندگی خصوصی او را نیز تحت تأثیر قرار داده و دوست دخترش در آستانه جدایی از اوست.
همه ساله هزاران ایرانی به تحصیل در دانشگاههای آمریکا روی میآورند زیرا از زمان قطع روابط دیپلماتیک میان ایران و آمریکا از اوایل انقلاب تا کنون، این یکی از معدود راههای باقی مانده برای دریافت روادید و رسیدن به خاک آمریکاست.
قانون منع مهاجرت اتباع برخی کشورها به خاک آمریکا که رئیس جمهوری این کشور، دونالد ترامپ آن را در سال ۲۰۱۷ میلادی پیشنهاد داد، شامل شهروندان ایران، لیبی، کره شمالی، سومالی، سوریه و یمن میشود. شماری از اتباع ونزوئلا نیز مشمول این قانون میشوند.
دادههای «مؤسسه آموزش بینالمللی»، آیآیای نشان میدهد که شمار دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در آمریکا در سال جاری به ۱۲ هزار و ۸۰۰ نفر میرسد که بالاترین رقم در چند دهه اخیر بوده است.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
با این حال بر اساس آمار وزارت خارجه آمریکا در ماههای مارس و نوامبر امسال نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته، تعداد ۳۵۵ روادید موسوم به «اف۱» کمتر برای دانشجویان ایرانی صادر شده است. به عبارت دیگر آمار صدرو روادید آمریکا برای متقاضیان ایرانی تحصیل در آمریکا ۲۳ درصد کاهش داشته است. آمار کلی صدور ویزای آمریکا برای دانشجویان خارجی نیز به طور میانگین ۵ درصد کاهش نشان میدهد که البته در مقایسه با وضعیت متقاضیان ایرانی چندان زیاد نیست.
آمار کلی صدور روادید آمریکا برای متقاضیان تحصیل در دانشگاهها و خانواده آنها در طول سه سال تحصیلی اخیر به طرز چشمگیری کاهش یافته است. این در حالی است که برخی دانشگاههای اروپایی با افزایش شمار دانشجویان ایرانی روبرو بودهاند.
خبرنگار رویترز در جریان تهیه گزارش خود با بیش از ۲۰ مورد تأخیر بیش از حد در صدور روادید دانشجویی آمریکا برای متقاضیان ایرانی مواجه شده است. وی ضمن تماس با وزارت خارجه در واشنگتن تلاش کرده است تا دلیلی برای این تأخیرها بیابد، اما یک مقام رسمی این وزارتخانه در پاسخ به او گفته که «امنیت برای آمریکا مهمتر است».
به نظر میرسد پس از خروج آمریکا از برجام و آغاز تحریمهای تازه علیه ایران، معافیت منع صدور روادید برای دانشجویان ایرانی از قانون «منع سفر مسلمانان» هم تحت تأثیر همین تنش سیاسی قرار گرفته باشد. دیوان عالی آمریکا در ماه ژوئن گذشته ضمن تأیید قانون «منع سفر مسلمانان»، ضمن تبصرهای برخی از شهروندان کشورهای مشمول این قانون را از اجرای آن معاف دانسته بود.
به نوشته رویترز، وزارت خارجه آمریکا تا کنون اطلاعاتی در مورد این که آیا سهمیه یا محدودیتی در صدور ویزای دانشجویی برای ایرانیان در نظر گرفته شده یا نه، ارائه نداده است. این خبرگزاری در گزارش خود یادآوری میکند که دانشگاههای آمریکایی به طور معمول خواهان جذب دانشجویان ایرانی هستند زیرا استعداد «نخبگان» ایرانی زبانزد است. این دانشجویان بیشتر در رشتههای مهندسی تحصیل میکنند. شش نفر از اعضا کابینه در دولت اول روحانی فارغ التحصیل دانشگاههای آمریکا بودند.
بیشتر بخوانید:
کاهش دانشجویان خارجی در دانشگاههای آمریکا؛ ترامپ مقصر است یا دلار؟
ارز دانشجویی در آستانه تعطیلی؛ دانشجویان باید با دلار آزاد تحصیل کنند؟
دوازده تن از دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در آمریکا به رویترز گفتهاند که برای تمدید روادید دانشجویی خود با فرآیند اداری طولانی مواجه بودهاند.
یک مقام رسمی دانشگاه ایالتی اوکلاهما نیز به رویترز گفته است که ۱۵ دانشجوی ایرانی این دانشگاه در پاییز امسال با مشکل تأخیر در تمدید روادید مواجه بودهاند. رجینا هنری، هماهنگکننده امور مهاجرت در مؤسسه آیآیای میگوید دانشگاه برای این که مشکل اداری این دانشجویان حل شود با آنها همکاری کرده و به آنها اجازه داده است که با دو هفته تأخیر به سر کلاس بروند.
آگهیبا این حال وی میافزاید که این مدت برای ۱۵ دانشجوی ایرانی کافی نیست و او قصد دارد با نوشتن نامه برای مسئولان دانشگاه اوکلاهما برای آنان دست کم ۵ هفته وقت بگیرد. خانم رجینا میگوید این نخستین بار است که مجبور میشود چنین نامهای را برای این تعداد دانشجو به دانشگاه بنویسد و موضوع تمام این نامهها هم تنها دانشجویان ایرانی هستند.
دانشگاههای آمریکایی با مشاهده روند طولانی صدور و تمدید روادید برای دانشجوان ایرانی رفته رفته از پذیرش این دانشجویان خارجی منصرف میشوند. به گفته خانم هنری، رؤسای دانشگاههای آمریکا معمولا دانشجویان ایرانی را به بسیاری دیگر ترجیح میدهند، اما با این وضع صدور و تمدید روادید، آنها کم کم دارند به این نتیجه میرسند که دانشجوی ایرانی نگیرند.
دادههای تاریخی مؤسسه آیآیای نشان میدهد صدور ویزای نوع اف که ویژه دانشجویان و خانواده آنهاست برای درخواستکنندگان ایرانی پس از چند سال افزایش از سپتامبر ۲۰۱۵ تاکنون پیوسته رو به کاهش بوده و از کاهش یک درصدی در سال گذشته به ۱۷ درصد در سال جاری رسیده است.
سالها بود که آمریکا در صدور روادید دانشجویی برای ایرانیان محدودیت قایل میشد. باراک اوباما رئیس جمهوری وقت آمریکا در سال ۲۰۱۲ قانونی را با موضوع منع صدور روادید دانشجویی برای ایرانیان متقاضی تحصیل در رشتههای نظری و مهندسی مرتبط با انرژی هستهای وضع کرد. با این حال در همان سال شمار دانشجویان ایرانی در دانشگاههای آمریکا ۱۷ درصد افزایش یافت.
آگهیتحصیل آسانتر در اروپا
اروپاییها همچنان به برجام پایبندند و به رغم تصمیم یکجانبه آمریکا برای لغو برجام، تصمیم دارند ساز و کار ویژهای را برای ادامه همکاری تجاری با ایران تنظیم کنند. به نظر میرسد ایرانیها در اروپا مشکل امنیتی ایجاد نمیکنند و برای همین هم هست که مانی رضایی راد توانست ظرف چهار ماه ویزای اسپانیا بگیرد تا در دانشگاه بارسلون تحصیلات خود را ادامه دهد.
بیشتر بخوانید:
دانشگاههای هلند در سال ۲۰۱۷ نسبت با سال پیش از آن ۸۲ دانشجوی ایرانی بیشتر گرفتند. دادههای گروه آموزشی غیرانتفاعی «نافیک» که این نتایج را نشان میدهد، همچنین حاکی از آن است که شمار دانشجویان ایرانی در دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ در آلمان نیز در همین سال به میزان ۲۰ نفر افزایش داشته است.
دانشگاه اوپسالای سوئد میگوید در سال ۲۰۱۸، تعداد ۱۳۵ دانشجوی ایرانی بیشتر از سال ۲۰۱۶ برای تحصیل در این دانشگاه ثبت نام کردهاند. شمار دانشجویان ایرانی در دانشگاههای هموبولت برلین و ابرهارد کارلس در شهر توبینگن آلمان نیز افزایش داشته است.
آگهیاین در حالی است که برخی ایرانیان هنوز هم در انتظار روادید آمریکا برای تحصیل در این کشور به سر میبرند. عباس در تهران به خبرگزاری رویترز میگوید که دو سال تحصیلی را در انتظار روادید آمریکا از دست داده، اما هیچ پاسخی دریافت نکرده است. این جوان ۳۱ ساله به رویترز گفته است که مایل به افشای نام کاملش نیست چون میترسد که این انتقاد روی پرونده درخواست روادیدش تأثیر منفی بگذارد.
برخی دانشجویان ایرانی در آمریکا در صددند تا برای اعتراض به سیاست دولت ترامپ در صادر نکردن روادید برای ایرانیان یا تأخیر در تمدید روادید آنان کارزاری را به راه اندازند.