بازرگانان افغان که امیدوار بودند جایگزینی برای بندر کراچی پاکستان بیابند خود را از سرمایهگزاری تازه محروم میبینند و ناگزیرند برای انتقال پول از همان سیستم سنتی حواله استفاده کنند.
آگهیبندر چابهار کمکم به بخشی از دالان حمل و نقل تازه میان ایران و افغانستان تبدیل میشود، دالانی که راه گردش میلیونها دلار سرمایه تجاری را به روی افغانستان میگشاید و این کشور را از وابستگی به همسایه گاه متخاصمش یعنی پاکستان آزاد میکند.
تقویت اقتصاد افغانستان بیشک از نیاز کابل به کمکهای خارجی خواهد کاست و دیواری عظیم در برابر تجارت غیرقانونی تریاک که منبع اصلی درآمد طالبان نیز هست خواهد کشید.
اما وضع تحریمهای تازه از سوی ایالاتمتحده علیه ایران و شرکتهای خارجی که با این کشور مبادلات تجاری دارند، از اعتبار چابهار در نزد بانکها و موسسات اعتباری خواهد کاست. اعتباری که لازمه تجارت است.
یک دیپلمات ارشد هندی اخیرا گفت: «تصمیم ترامپ ما را به بازنگری واداشته و حالا باید درباره شرایط و چگونگی استفاده از چابهار از نو مذاکره کنیم. این محور تجاری، میتواند شیوه مبادلات ایران، افغانستان، هند را متحول کند اما فعلا همه چیز در حالت بلاتکلیفی است.» ایالات متحده به این نظر واکنشی نشان نداد.
به تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
پروژه چابهار که از سال ۲۰۱۶ میلادی آغاز به کار کرده چند بار تا کنون با مانع روبرو شده است. با اعلام خبر تحریمهای ایالات متحده، اجرای دستکم سه قرارداد (دو شرکت چینی و یک شرکت فنلاندی) برای بنای زیرساختهای این بندر تا کنون معلق شده است.
از سوی دیگر بازرگانان افغان که امیدوار بودند جایگزینی برای بندر کراچی پاکستان بیابند خود را از سرمایهگزاری تازه محروم میبینند و ناگزیرند برای انتقال پول هم از همان سیستم سنتی حواله استفاده کنند، که البته برای متحول کردن اقتصاد کشور ناکافی است. آنها مدعی اند که بانکهای رابط اجازه نمیدهند برای کالاهایی که از چابهار وارد شده باشند پرداختی صورت بگیرد.
حجم صادرات افغانستان که بیشتر آن را میوه، خشکبار و فرش تشکیل میدهد به هیچ روی با صادرات غیرقانونی تریاک که ۲ میلیارد دلار در سال است قابل مقایسه نیست. این کشور ۱۷ سال پس از مداخله نظامی آمریکا و همپیمانانش همچنان یکی از فقیرترین کشورهای جهان به شمار میرود.
صادرات آینده افغانستان نیز در بدو امر محصولات کشاورزی از قبیل انار و انگور خواهد بود که از راهی که با سرمایهگذاری هند ساخته شده به بندر چابهار منتقل و از آنجا صادر میشود. این صادرات میتواند به فلزات و سنگهای معدنی نیز گسترش پیدا کند، کالاهایی که ترامپ اعلام کرده مایل است در بازار آمریکا از آنها بهره ببرد.
توماس لینچ، کارشناس آمریکایی دانشگاه دفاع ملی میگوید: «نکته اقتصاد برای دیدن یک روزنه امید در افغانستان واقعا ضروری است، تا این کشور بتواند از این اقتصاد محصور در خود، و وابسته به خشخاش بیرون بیاید. اما حالا ما (با تصمیم اخیر ترامپ) داریم (به جای درمان) به سر مسأله شلیک میکنیم.»
وی درباره اهمیت چابهار میگوید: «هیچ راه مطمئن و قانونی دیگری وجود ندارد. از راه هوایی ممکن نیست. از طریق پاکستان نشدنی است، چون آنها برای هر کاری که میکنند اخاذی میکنند. شاهراه این کار از چابهار میگذرد.»
بیشتر بخوانید:
از سوی دیگر ایالات متحده با جلوگیری از توسعه چابهار سبب میشود افغانستان به پاکستان وابسته بماند. امری که سبب میشود یکی دیگر از اهداف ترامپ با مانع روبرو شود؛ او میخواهد به اسلامآباد فشار بیاورد تا پناهگاههای ستیزهجویان افغان در مرز خود را مسدود کند و این شبهنظامیان را وادار به گفتگو کند.
اتاق تجارت و صنایع افغانستان می گوید که در حال حاضر ایران نخستین شریک تجاری افغانستان در منطقه است. عتیقالله نصرت، ريس هیئت عامل اتاق تجارت و صنایع روز گذشته گفت: «ما در حال حاضر نمیدانیم تحریمهای آمریکا روی کدام بخشها خواهد بود. اما نگرانیهایمان را با بخش اقتصادی سفارت آمریکا نیز در میان گذاشتهایم اما آنها نیز نمیدانند که این تحریمها روی کدام بخشها خواهند بود. در حال حاضر فقط باید منتظر بمانیم.»
منابع: رویترز و طلوع