حسن روحانی، رئیس جمهور ایران روز دوشنبه ۲۹ آذر ماه در همایش «قانون اساسی و حقوق ملت» و رونمایی از منشور حقوق شهروندی گفت: «امروز هم یکی از وعده های مهم من به ملت ایران جامه عمل پوشانده میشود و هم به یکی از آرزوهای دیرینم میرسم. یکی از وعدههایم از آغاز دولت؛ تدوین منشور حقوق شهروندی بود. به مردم وعدههای دیگری هم داده بودم و بر پای همه آن وعدهها تا آخرین روز مسئولیتم خواهم ایستاد.»
تدوین منشور حقوق شهروندی از وعدههای انتخاباتی حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ بود. آقای روحانی یک صد روز پس از شروع دوران ریاست جمهوریاش متن اولیه این منشور را منتشر کرد.
متن کامل بیانیه رئیس جمهور در #منشور_حقوق_شهروندی :https://t.co/lP7Ka6xzvC
— حسن روحانی (@Rouhani_ir) December 19, 2016
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دولت حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در ادامه سخنان خود گفت: «در قانون نورچشمی نداریم. در قانون فرد و گروه وابسته و پیوسته به اینجا و آنجا نداریم. همه در برابر حقوق شهروندی مساوی هستند؛ نژاد، قوم، جنس، اعتقاد، وابستگی سیاسی و گروهی دلیل نمیشود که از حقوق یکسان برخوردار نباشند. این منشور برای همه شهروندان ایرانی است و هر ایرانی از آن بهره میجوید.»
آقای روحانی فروردین ماه سال جاری نیز در جریان سفر خود به استان سیستان و بلوچستان گفته بود که در قانون اساسی ایران «بین پیروان اقوام و مذاهب تفاوتی وجود ندارد و تمام مردم ایران تحت لوای قانون اساسی از حقوق شهروندی برابر برخوردارند.» اما اظهارات آقای روحانی در حالی است که در آخرین گزارش گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران گفته شده است که جمهوری اسلامی، علیه پیروان دیگر مذاهب و اقلیتها در ایران تبعیض روا میدارد.
رئیس دولت یازدهم در ادامه سخنان خود گفت: «ما از انقلاب اسلامی دنبال حکومت عدل محمدی و علوی بودیم. ما قضاوتی چون قضاوت مولایمان امیرالمومنین میخواستیم و میخواهیم. مردم ما این راه را ادامه خواهند داد. من می پذیرم و درست است، انقلاب اسلامی تمام نشده است. اگر تمام شده بود امروز شرایط دیگر و بهتری را در همه قوای حاکم در این سرزمین می دیدیم. تا تبعیض هست انقلاب تمام نشده است. تا فساد است انقلاب تمام نشده است. تا گردنکشیها است، انقلاب تمام نشده است.»
وی افزود: «بعضیها تحمل ندارند بعضی از اصول قانون اساسی را الان بشنوند. فصل سوم قانون اساسی کشور که از اصل ۱۹ تا ۴۲ درباره حقوق ملت است. این فصل را باید پنهان کنیم! رییس جمهوری بزرگترین وظیفهای که بر دوش دارد، مسئولیت اجرای قانون اساسی است. رییس جمهوری قسم یاد میکند تا حامی حقوق ملت، در پی آزادی مردم و سایر حقوق اساسی ملت باشد.»
#روحانی:
— Alireza Mombeini (@ali_mombeini) December 19, 2016
اگر قانون داریم،هیچ نهاد،گروه، رسانه و حزب نباید حاشیه امنیتی داشته باشد
درقانون استثنا، نورچشمی، فرد وابسته به اینجاو آنجا نداریم pic.twitter.com/wtqih5vOgG
رئیس دولت یازدهم در ادامه گفت: «دولت یازدهم با رونمایی این منشور میخواهد عزم خود را برای اجرای حقوق شهروندی به نمایش بگذارد. حقوق شهروندی برای دولت یازدهم از آغاز فعالیتش حایز اهمیت بود. کسی نگوید پس در این سه سال چه شد؟ دولت از آغازین روز فعالیتش مقید به اجرای قانون بود. حتی لوایح بودجهای که تقدیم مجلس شورای اسلامی میکنیم در ماه آذر است.»
پیشتر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران گفته بود اولین تعامل رییس جمهوری با مجلس تازه (مجلس دهم)، ارائه لایحه منشور حقوق شهروندی خواهد بود.
حسن روحانی در توضیح الزامآور بودن منشور حقوق شهروندی نیز گفت: «برای دولت الزام آور است. رییس جمهوری در چارچوب اصل ۱۳۴ قانون اساسی این منشور را به مثابه برنامه و خط مشی دولت یازدهم اعلام میکند و همه کارمندان دولت در سراسر کشور موظف به اجرای این منشور هستند. اما در عین حال این منشور چون مقتبس از قانون اساسی و قانون موضوعه است عملا باید مورد اجرای همگان قرار گیرد و لذا ما از دو قوه دیگر هم درخواست میکنیم که دولت را در اجرای حقوق شهروندی کمک کنند.»
پس از انتشار منشور حقوق شهروندی در یکصدمین روز ریاست جمهوری آقای روحانی، برخی از فعالان و نهادهای حقوق بشری در انتقاد از این منشور، آن را فاقد ضمانت اجرایی دانسته بودند. شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل و فعال حقوق بشر در آن مقطع گفته بود منشور حقوق شهروندی دلیل و نشانهای از وجود اراده سیاسی و جدی برای حفظ حقوق شهروندان نیست. خانم عبادی افزوده بود: «بسیاری از اصول قانون اساسی فراموش شده و بهتر است آقای روحانی اول سعی کند اصول فراموش شده را اجرا کند. بعد اگر احتیاج به قانون کاملتری بود، آن وقت درصدد نوشتن قانون جدید باشد.»
#روحانی الان اینو فرستاد
— سورنا (@sour7na) December 19, 2016
چه فایده ای داره حقوق ت رو بدونی و قدرتمندانه پاس بداری وقتی قدرتمندانه هم بهت نميدند pic.twitter.com/yEJKP4tbLv