موجودیت عراق با خطر مواجه است.
موجودیت عراق با خطر مواجه است. از یک سو خطر تجزیه این کشور وجود دارد، و از سوی دیگر تروریسم و اعمال نفوذ کشورهای خارجی، ماهیت این آن را تهدید می کند. عيسى بوقانون، خبرنگار یورونیوز درباره چالشهای پیش روی این کشور با دکتر محمد فواد معصوم، رییس جمهوری عراق در کاخ ریاست جمهوری در بغداد گفتگویی انجام داده است.
یورونیوز: آقای رییس جمهور شما در بریتانیا زندگی کرده اید. چگونه از تجربه زندگی در کشوری دموکراتیک برای اداره کشور استفاده می کنید و چگونه آن را برای شرایط کنونی عراق به کار می برید؟
محمد فؤاد معصوم: «من در لندن زندگی کرده ام و از دموکراسی وشیوه های دموکراتیک اداره جامعه بسیار بهره برده ام. با همین تجربه زندگی دموکراتیک است که توانستم آینده ای برای عراق، در زمان پس از دیکتاتوری، متصور شوم. مدتی هم در کشورهای مشابه عراق – که تنوع جمعیتی دارند- هم زندگی کرده ام وتجربه هایی هم از زندگی در این کشورها دارم. مثل همه کسانی که مدتی را خارج از کشور زندگی می کنند از این تجربه ها نیز تاثیر گرفته ام. ما فکر می کنیم اینها می تواند نمونه هایی برای آینده عراق باشد و می توان اثرشان را هم در تدوین قانون اساسی دید.»
یورونیوز: امروز دولت عراق با بحرانهای سیاسی و اقتصادی روبروست. در حالیکه باید خود را برای عملیات موصل و بازپس گیری این شهر هم آماده کند.
محمد فؤاد معصوم: «بله، عملیات موصل زیر نظر فرماندهی نظامی و فرمانده نیروهای مسلح، یعنی نخست وزیر در حال انجام است. او با کارشناسان نظامی کار می کند. اینها هستند که به نیروهای ارتش و بسیج مردمی (حشد شعبی) و پیشمرگه ها اجازه پیشروی داده اند. طی مدتی مناطق زیادی درعراق تحت کنترل داعش بود. اما امروز ما موفق شده ایم بخشی از این مناطق را آزاد کنیم. موصل باقی مانده است. افسران نظامی مسئول برنامه ریزی و اجرای این ماموریت هستند.»
یورونیوز: در حال حاضر این ترس وجود دارد که فاجعه ای انسانی رخ دهد. زیرا در موصل، غیرنظامیان هم تحت کنترل نیروهای داعش هستند. برنامه شما برای پذیرش آوارگان پس از شروع نبرد چیست؟
محمد فؤاد معصوم: «طبیعی است که نگران جان مردم باشیم. بیش از یک میلیون نفر در شهر موصل هستند و باید مراقب باشیم چون ممکن است داعش بخواهد از آنها به صورت سپر انسانی استفاده کند. از سوی دیگر تمهیداتی در نظر داریم، تلاش می کنیم در صورتی که مردم از شهر فرار کنند و آواره شوند به آنها جا و مکان دهیم. آن چه باعث تأخیر در عملیات موصل شده همین نکته است باید مانع از این شویم که فاجعه انسانی بزرگی رخ دهد.»
یورونیوز: آقای رئیس جمهور، فکر می کنید با وضعیت فعلی عراق امکان شکست دادن داعش وجود دارد؟
محمد فؤاد معصوم: «به توانایی نیروهای ارتش، پلیس، بسیج مردمی، و پیشمرگه اطمینان داریم. آنها با داعش می جنگند و در جنگ با داعش مجرب و کارآزموده شده اند. در بسیاری از مناطق جنگی، توان نیروهای داعش در حال تحلیل رفتن است.»
یورونیوز: با توجه به حضور نیروهای نظامی ترکیه و ایالات متحده و ایران در خاک عراق، چطور می شود از حاکمیت ملی عراق حرف زد؟
محمد فؤاد معصوم: «همه این نیروها به استثنای ترکیه با اجازه دولت، به خاک عراق آمده اند. از آغاز ما از آنها خواستیم که به ما کمک کنند، هم از نظر کارشناس نظامی، و هم از نظر سلاح و مهمات، و هم از نظر کمک های بشردوستانه.»
یورونیوز: هنوز در شمال عراق نیروهای ترکیه بدون موافقت دولت فدرال عراق حضور دارند. آیا این موضوع بر رابطه شما با آنکارا تأثیر می گذارد؟
محمد فؤاد معصوم: «ما حضور نیروهای ترکیه بدون کسب اجازه از دولت عراق را محکوم می کنیم. ما تلاش زیادی کردیم و بارها از دولت ترکیه خواستیم که این نیروها را از عراق بیرون ببرد تا بالاخره هیئت نمایندگی ترکیه به عراق آمد و کمیته مشترکی شکل گرفت تا بر کار عقب نشینی نیروها نظارت کنند. اما مقامات آنکارا حاضر به عقب نشینی نیروهایشان نشدند.»
یورونیوز: برخی خواستار رفراندوم برای تصمیم گیری در باره آینده کردستان عراق هستند. شما که رئیس جمهور همه عراق هستید در این باره چه نظری دارید؟
محمد فؤاد معصوم: «چنین رفراندومی مستقیماً به منزله اعلام استقلال نیست. اعلام استقلال نیاز به توافق و همچنین عقد پیمان دارد. چنین روندی باید در برابر دیگر کشورهای منطقه در پیش گرفته شود.»
یورونیوز: موضع عراق نسبت به تنش های بین ریاض و تهران چیست؟
محمد فؤاد معصوم: «عربستان سعودی و ایران در باره بسیاری موضوع ها توافق ندارند. ما نه جانب عربستان را علیه ایران می گیریم و نه جانب ایران را علیه عربستان.»
یورونیوز: موضع شما نسبت به جنگ سوریه چیست؟ چون برخی گروه های شبه نظامی عراقی هم در سوریه به نفع بشار اسد وارد جنگ شده اند.
محمد فؤاد معصوم: «داوطلبانی وجود دارند که به سوریه رفته اند، اما دولت عراق رسماً در جنگ سوریه نقشی ندارد و به این داوطلبان مجوز شرکت در جنگ سوریه را نداده است. اما اینکه عده ای داوطلبانه در جنگی شرکت می کنند، امر غیرعادی نیست. همان طور که در اروپا هم کسانی پیدا می شوند که به داعش می پیوندند، و همینطور افرادی دیگری که به سوریه می روند یا به عراق می آیند تا با داعش بجنگند.»
یورونیوز: آینده عراق پس از داعش را چگونه می بینید؟
فؤاد معصوم: «لازم است به جای جنگ و درگیری، بین جوامع و گروه های مختلف آرامش و آشتی برقرار شود. این کار تکلیف بزرگی است که ساده هم نیست و نیاز به کار دقیق و اعتقاد به ایده صلح دارد. آنگاه می توان کار بازسازی و زدودن نشانه های جنگی را که بخش بزرگی از عراق را به ویرانی کشانده است آغاز کرد.»