آگهینتایج یک نظرسنجی از مردم افغانستان نشان می دهد: «مردم افغانستان صلح را یک نیاز اساسی برای خود می دانند اما صلح را به هر قیمتی نمی خواهند. حفظ دستاوردهای ۱۴ سال گذشته و رعایت قانون اساسی، خط سرخ مردم در مذاکرات صلح با طالبان است و مردم نگرانی های جدی در مورد نادیده گرفته شدن دستاوردهای گذشته دارند.»
این تحقیق از سوی انستیوی مطالعات استراتژیک افغانستان انجام شده و شش ماه طول کشیده است. این تحقیق از طریق توزیع پرسشنامه، نگرش و برداشت مردم افغانستان از گفتگوهای صلح دولت با طالبان را در بین جمعیت بالای ۱۸ سال در ۱۵ ولایت افغانستان بررسی کرده است و هزار ۵۴۰ نفر نیز در این نظرسنجی شرکت کردند.
غلامرضا ابراهیمی، یکی از پژوهشگران این تحقیق روز دوشنبه به خبرنگاران گفت: «نادیده گرفتن دستاوردهای ۱۴ سال گذشته شامل، معامله‌شدن حقوق مردم، شفاف‌نبودن مذاکرات صلح، نادیده‌گرفتن حقوق زنان و نادیده‌گرفتن قانون اساسی از مهمترین نگرانی های مردم افغانستان است.»
گفتگوهای صلح با طالبان ناکام بود
براساس یافته های این نظرسنجی، بیش از هفتاد درصد پاسخ دهندگان معتقدند که گفتگوهای صلح دولت با طالبان «ناکام» بوده است و میزان موفقیت حکومت وحدت ملی در تامین صلح ۲۸ درصد بوده است.
براساس این تحقیق، مهمترین موانع برقراری صلح در افغانستان، دولت ضعیف و فساد گسترده: ۳۴ درصد، طالبان: ۲۰ درصد، قوم‌گرایی و قبیله‌گرایی: ۱۱.۴ درصد، فقر و بی‌سوادی مردم: ۱۱.۲ درصد و زورمندان محلی و مافیای مواد مخدر: ۸.۲ درصد است.
نقش کشورهای منطقه و غربی در ناامنی
در این نظر سنجی، حدود نیمی از پاسخگویان عقیده دارند که «پاکستان و کشورهای منطقه» بیشترین سود را از جنگ و ناامنی افغانستان می‌برند. «آمریکا و کشورهای غربی» با ۲۰ درصد و «دولت‌مردان فاسد» با ۱۷ درصد در ردة دوم و سوم قرار دارند.
چالشهای شورای عالی صلح
تشکیل شورای عالی صلح یکی از اقدامات حکومت افغانستان برای تامین صلح بود. به باور کارشناسان، این شورا کارکرد موثری در تحقق صلح و امنیت در افغانستان نداشته است. حکومت وحدت ملی افغانستان، اخیرا ترکیب شورای عالی صلح افغانستان را تغییر داده است.
حسین علی کریمی از دیگر پژوهشگران این تحقیق می گوید: «بیشتر شرکت کنندگان (۱۹.۹ درصد) در این تحقیق، شورای عالی صلح را یک شورای سمبولیک می دانند و وجود فساد، عدم صلاحیت و استقلال، نداشتن حمایت مردمی و دخالت خارجی ها را مهمترین نقاط ضعف شورای عالی صلح می دانند.»
حبیبه سرابی که در ترکیب جدید، معاون شورای عالی صلح است، در این نشست مطبوعاتی خاطرنشان می کند: «نتایج این نظرسنجی به دست شورای عالی صلح افغانستان رسیده است و در استراتژی این شورا پیشنهادات تحقیق در نظر گرفته می‌شود.»
وی با اشاره به نگرانی های عمومی در نظر سنجی تاکید می کند: «این شورا حقوق زنان، آزادی بیان، حقوق شهروندان کشورو دستاوردهای چهارده سال گذشته را در نظر داشته و در گفتگوهای صلح با آن معاملة صورت نمی گیرد.»
عبدالاحد محمدی محقق و جامعه شناس در این رابطه به یورونیوز می گوید: «پیش از اینکه روی برنامه های کلان ملی همچون صلح فکر کنیم باید ساختار اجتماعی افغانستان را در نظر بگیریم. تا زمانیکه مقامات حکومتی ارزشهای ملی را قربانی ارزشهای قبیله ای کنند نمی توان صلح را در افغانستان تامین کرد. باید حقوق اقلیتها را در نظر بگیریم تا همدلی عمومی را ایجاد کنیم برای رسیدن به صلح، باید از حلقه های کوچک قبیله ای عبور کنیم.»
عبدالاحد محمدی محقق و جامعه شناس
وی با اشاره سخنان رئیس شورای عالی صلح در مورد جایز نبودن جنگ با طالبان می گوید: «در زمانی که طالبان، استراتژی جنگ را دارد و گروه هویتی خاصی از مردم را هدف خشونت قرار داده است. چگونه می توان از جایز نبودن جنگ با طالبان سخن گفت این نشان می دهد که چنین موضعی از طرف رئیس شورای عالی صلح افغانستان بدون در نظرداشت منافع ملی بوده است. تا زمانیکه ملی گرایان در ترکیب شورای عالی صلح نباشند به موثر بودن تلاشهای صلح، نمی توان امیدوار بود.»
مولوی سلیم، از دیگر اعضای شورای عالی صلح در گفتگو با یورونیوز تاکید می کند: «شورای عالی صلح در مورد جنگ با طالبان موضع مشخصی دارد. نیروهای امنیتی افغانستان برای حفاظت از نوامیس ملی در برابر طالبان می جنگند و جای هیچ شک و شبهه ای در مورد جایز بودن جنگ با طالبان وجود ندارد.»