آگهیکارشناسان حوزه برق رسانی میگویند که براساس ماستر پلان (طرح کلی) برق افغانستان، برق ۵۰۰ کیلو ولت باید از مناطق مرکزی عبور کند و رئیس جمهوری افغانستان قول شفاهی داده بود که این خط انتقال برق را از مناطق مرکزی انجام دهد اما وعده وی، تاکنون عملی نشده است.
سالنگ، سخت و غیر ممکن
از چند روز پیش، مطرح شدن تغییر خط انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت ترکمنستان از مناطق مرکزی به سالنگ در کمیته ملی تدارکات، اعتراض نمایندگان مناطق مرکزی و بامیانیها را برانگیخته است. شرکت برق افغانستان (بریشنا) که مسئولیت امور برق رسانی را برعهده دارد برخلاف نظر کارشناسی شرکت آلمانی فیشنر در ماستر پلان برق افغانستان میخواهد خط برق ۵۰۰ کیلو ولت را از مسیر سالنگ عبور دهد.
شرکت آلمانی فیشنر که ماستر پلان برق افغانستان را نوشته، اعلام کرده است که با توجه به تنگی دره سالنگ و نبود جای کافی انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت بسیار سخت و غیرممکن است. در سال گذشته، یخبندان و برف کوچ (بهمن) در دره سالنگ باعث قطع برق پایتخت و تعطیلی دو ماهه شهرک های صنعتی در کابل شد که خسارات اقتصادی بر شرکت های تولیدی برجای گذاشت.
تقی امینی
تقی امینی، یکی از صاحبنظران در امور برق که به همراه جمعی از استادان دانشگاه های کابل مسئله انتقال برق از مناطق مرکزی را پیگیری کرده است.
وی در این باره به یورونیوز می گوید: «تا چند ماه پیش در نشست با مقام های عالیرتبه حکومتی افغانستان از جمله رئیس جمهور خطرات انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت از سالنگ را تذکر دادیم و اطمینان حاصل کردیم که مسئله انتقال برق از بامیان منحرف نخواهد شد، اما قول رئیس جمهور شفاهی بود و دستوری به شرکت بریشنا داده نشده است.»
به گفته وی، اگر قول رئیس جمهور به شکل دستور به شرکت برق بریشنا ابلاغ میشد دیگر از تغییر خط انتقال برق به منطقه سالنگ سخنی به میان نمی آمد.
نامه سرگشاده معاون دوم رئیس جمهور
پس از گذشت چند روز از اعتراض ها به تغییر خط انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت، رئیس جمهور افغانستان موضع مشخصی در این زمینه نگرفته است. اخیرا، معاون دوم رئیس جمهور در نامه ای سرگشاده به شرکت برق بریشنا، از این شرکت خواسته است که با توجه به مخاطرات انتقال برق از مسیر سالنگ، نیازهای تمام مردم افغانستان بخصوص مناطق مرکزی را در نظر بگیرد.
در این نامه، همچنین، تغییر خط انتقال برق از مسیر سالنگ را خلاف تحقق عدالت اجتماعی و توسعه متوازن در افغانستان دانسته شده است.
اما سخنگوی شرکت برق بریشنا گفته است: «این شرکت در طراحی و اجرای پروژه برق ۵۰۰ کیلو ولت نقشی ندارد و نظارت فنی پروژه را برعهده دارد.»
تقی امینی، در این باره می گوید: «شرکت برق بریشنا مسئولیت تمام پروژه های برق رسانی در افغانستان را برعهده دارد و با سلب مسئولیت از خود بهانه می آورد. بطوری که در تمام اسناد قراردادی که با بانک توسعه اسیایی انجام شده امضای مسئولین شرکت برق بریشنا موجود است.»
وی در مورد دلایل تاکید شرکت برق بریشنا برای انتقال برق از سالنگ میگوید: «دلایل برشنا برای اصرار بر این مساله به طور قطعی مشخص نیست. البته هم از نظر فنی و هم از نظر اقتصادی به نفع افغانستان است که انتقال برق از مسیر بامیان باشد. یکی از مهم ترین دلایل برشنا مساله هزینه زیاد انتقال برق است که در محاسبات خود اشتباه کرده اند چون این برق برای مصرف داخلی افغانستان است و بنابراین حتی اگر محاسبه هزینه برشنا درست بود، بازهم انتقال برق از مناطق مرکزی قابل قبول است. چون انتقال برق بدون هزینه امکان پذیر نیست و اگر این شرکت بخواهد از راه های دیگر برق به بامیان انتقال بدهد، هزینه خیلی بیشتری خواهد داشت.»
کارشناسان حوزه برقرسانی افغانستان میگویند در انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت ترکمنستان، خلاف ماستر پلان برق افغانستان عمل میشود.
آگهیمشکل برقرسانی بخصوص در فصل زمستان از جمله چالشهای انرژی در افغانستان است که با انتقال برق از مناطق مرکزی احتمال قطعی برق در پایتخت افغانستان به حداقل میرسد.
به عقیده صاحبنظران، هر چند در ماستر پلان برق افغانستان، برق رسانی به مناطق مرکزی در دستور کار نیست ولی انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت می تواند زمینه برق رسانی را به بخشهایی از مناطق مرکزی افغانستان فراهم کند. به این ترتیب، معدن های زغال سنگ دره صوف و اشپشته بامیان، معدن مس عینک و آهن حاجیگک هم به شبکه سراسری برق افغانستان متصل میشوند و به بهره برداری میرسند.