آگهی«تغییر در روسیه از مسکو آغاز می شود». این شعار انتخاباتی آلکسی نوالنی بود.
به نظر تحلیلگران اگرچه او در انتخابات شهرداری مسکو پیروز نشد اما این وبلاگ نویس مخالف پوتین توانست اعتراض علیه دولت مرکزی را افزایش دهد. حال سوال این است که آیا می توان بوسیله آرایی که او کسب کرد آینده جنبش ضد پوتین را پیش بینی نمود؟
آنچه که نوالنی در انجام آن موفق شد، بسیج مخالفان دولت بود. او عامل تظاهرات بزرگ مسکو در زمستان سال ۱۳۹۰ بود. این تظاهرات بلافاصله پس از انتخابات پارلمانی این کشور برگزار شد. در زمان انتخاب مجدد پوتین نیز، او دولت را محکوم به تقلب و دستکاری آراء با هدف دستیابی پوتین به قدرت کرد. این تظاهرات پس از انتخابات ریاست جمهوری نیز ادامه داشت و در نهایت پوتین پاسخ سختی به معترضان داد.
نقطه اوج این اعتراضات، تجمع بزرگ مردم در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۱ در میدان بولوتنایای شهر مسکو بود که منجر به دستگیری عده کثیری شد و ۲۷ نفر از دستگیر شدگان نیز به جرم اختلال تحت پیگرد قضایی قرار گرفتند.
محاکمه این افراد یکسال بعد آغاز شد و اکنون بسیاری از معترضان پشت میله های زندان هستند. انتخابات شهرداری مسکو فرصت دوباره ای به معترضان داد تا به خیابان ها بیایند و به مبارزه با سیاست های کرملین بپردازند . اگرچه آنها نتوانستند در این انتخابات پیروز شوند اما این انتخابات بهترین شاخص برای بیان نارضایتی علیه رژیم حاکم بود.
سرگی سوبیانین، شهردار کنونی مسکو از نزدیکان پوتین محسوب می شود و از چهارده سال پیش و زمان به قدرت رسیدن پوتین با او همکاری نزدیکی داشته است.
نزدیک به نیمی از مردم روسیه هنوز به رئیس جمهوری این کشور اعتماد دارند اما بر اساس یک نظرسنجی که اخیرا انجام شده، تنها بیست درصد از مردم خواهان به قدرت رسیدن او برای چهارمین بار هستند.
بدون شک این علائم حاکی از کاهش قدرت پوتین است. اما باید توجه داشت که اگرچه مخالفت های بدون سازماندهی و بدون داشتن رهبر کاریزماتیک، بر قدرت پوتین تاثیر می گذارد اما باعث سقوط او نمی شود.
انتخابات شهرداری مسکو و شهر یکاترینبورگ از جمله انتخاباتی بود که سالها در روسیه برگزار نشده بود. در این انتخابات نمایندگان اپوزیسیون حاضر بودند و به مبارزه پرداختند.
نظرسنجی های اولیه درباره انتخابات شهرداری مسکو نشان می داد که آلکسی ناوالنی تنها ۹ درصد آرا را به خود اختصاص دهد. اما در نهایت وی ۲۷ درصد آرای ماخوذه را ازآن خود کرد. از طرف دیگر سرگئی سوبیانین، شهردار مسکو بیش از ۵۱ درصد آراء را بدست آورد. با این وجود آلکسی ناوالنی از مخالفان سرشناس ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه از به رسمیت شناختن نتایج رسمی انتخابات سرباز می زند و خواهان برپایی دور دوم این انتخابات است. وی طرفدران خود را به تظاهرات برای مخالفت با نتایج رای گیری روز یکشنبه فراخوانده است.
درباره تحولات انتخابات شهرداری مسکو استانیسلاو بلکوفسکی، تحلیلگر سیاسی و رییس موسسه استراتژی ملی از مسکو با یورونیوز گفتگو کرده است.
یورونیوز: چه امری موجب نارضایتی ناوالنی شده است؟ آرایی که او کسب کرده سه برابر بیشتر از چیزی بود که ابتدای کارزار انتخاباتی انتظار آنرا داشت.
استانیسلاو بلکوفسکی: “ناوالنی با رهبری صدها هزار نفر از طرفدارانش بر روی تکنیک استفاده از تاثیر روانی جمعیت و انبوه مردم حساب باز کرده است. وی این تکنیک را به خوبی می شناسد و درباره آن مطالعه دارد و در عمل از آن استفاده می کند. او اعتقاد دارد تحت شرایط خاصی با استفاده از این تکنیک باید طرفدران را بسیج کرد. در غیر اینصورت ناوالنی به راحتی راهی زندان می شد و چند ماه بعد نیز همه او را فراموش می کردند. بنابراین او با وارد آوردن فشار روانی شدیدی بر روی شهردار فعلی مسکو او را وادار به امتیاز دهی می کند و این امتیاز لزوما بازخوانی آرای انتخابات نخواهد بود.”
یورونیوز: آیا در نتایج انتخابات نشانه ای از تغییرات در امور سیاسی روسیه می توان یافت؟ آیا اپوزیسیون به مبارزه خود ادامه خواهد داد؟ آیا کرملین نگران اوضاع است و موضع بسته تری اتخاذ خواهد کرد؟
استانیسلاو بلکوفسکی: “برای من شکی وجود ندارد که روسیه به دوره جدیدی از اعمال اصلاحات همانند اصلاحات زمان گورباچف وارد شده است. (اصلاحات پرسترویکا) نباید در انتظار سرکوب و یا سناریویی که در بلاروس داشتیم بود. دو سال پیش آرایی که ناوالنی و رویزمن اکنون بدست آوردند برای همه غیر قابل تصور بود به همین دلیل امروز می توان از وجود دوره جدید اصلاحات از نوع گورباچفی صحبت کرد. این موضوع شهردار مسکو و کرملین را نگران می کند آنها فشار اپوزیسیون را به خوبی احساس می کنند و ناوالنی می خواهد از این فشار استفاده کند. در برابر ناولنی دو گزینه برای کرملین وجود دارد. یا اینکه با او وارد مذاکره شود و وی را وادار به پذیرش سیستم فعلی کند و در مقابل تعقیب کیفری علیه ناوالنی را متوقف کند. و یا اینکه انتخاب رادیکال تر دیگری را برگزیند. به این معنا که کرملین به محاکمه وی تصمیم گیرد و او را روانه زندان کند.”
یورونیوز: از دیگر شگفتی های این انتخابات پیروزی نماینده اپوزیسون یوگینی رویزمن برای شهرداری یکاترینبورگ چهارمین شهر بزرگ روسیه بود. شاهد چه تحولاتی در این شهر خواهیم بود؟ رفتار کرملین نسبت به این مخالف چه خواهد بود؟
استانیسلاو بلکوفسکی: “اعتقاد دارم نخبگان سیاسی در یکاترینبورگ مخالف فرماندار حال حاضر این شهر و نزدیکان وی هستند. آنها آمادگی آنرا دارند تا به طرفداری از یوگینی رویزمن موضع گیری کنند. اگر به او اجازه دهند تا با آرامش کار کند وی نتایج خوبی خواهد گرفت. در اواخر دهه ۸۰ نیز گورباچف و پیروانش مطمئن بودند که کنترل رجال سیاسی که در انتخابات آزاد پیروز شده بودند آسان است. اما تاریخ خلاف آنرا نشان داد این رجال در نهایت دست کسی را که به آنها خوراک می رساند را گاز گرفتند. به اعتقاد من با یوگینی رویزمن در یکاترینبورگ این اتفاق رخ خواهد داد.”