آگهیآغاز دوران پیش دبستانی می تواند هم برای پدر و مادر و هم برای خردسالان نگران کننده باشد. شرایط برای مادرهایی که ساعتها بیرون خانه کار می کنند، سخت تر نیز هست. چه چیز می تواند شروعی خوب و سالم را برای شکوفاییِ پرورش کودکان خردسال رقم زند؟ طرحهای زیادی در پی این هستند که از طرق مختلف محیط هایی گرم وسرگرم کننده را برای رشد بهتر قابلیتهای ادراکی، اجتماعی واحساسی کودکان نوپا فراهم کنند. در این برنامه «جهان دانش» با هم نگاهی به برخی از این روشهای غیر متدوال، در گرجستان و ژاپن می اندازیم.
گرجستان، مهدکودک هواپیمانما
زمانی که فردریک فرابل، کارشناس علوم پرورشی اولین بار واژه «کودکستان» را که عموما برای تعریف دوران پیش از دبستان و مراکز نگهداری و مراقبت کودکان به کار می رود، ابداع کرد، شاید هیچ وقت به این اینکه هواپیمایی را تبدیل به مهد کودک کند، فکر نکرده بود، اما گری شاپیدزه، آموزگار گرجستانی دقیقا چنین طرحی را اجرا کرده است.
او هواپیمای قدیمی و از کار افتاده «یاکولف» را که زمان اتحاد جماهیر شوروی در خطوط هوایی گرجستان از آن استفاده می شده، ازفرودگاه تفلیس، پایتخت گرجستان، در ازای مبلغی نامعلوم به شهر روستاوی، واقع در۲۰ کیلومتری جنوب شرقی پایتخت آورده و آن را به یک مهد کودک تبدیل کرده است. به نظر می رسد کودکان از بودن در آن بسیار لذت می برند.
داخل هواپیما تغییرات زیادی انجام شده و وسایل آموزشی و اسباب بازی برای بازی و سرگرمی کودکان در آن قرار داده شده است. با این حال کابین پرواز دست ناخورده باقی مانده و محلی است که بچه ها در آن بازیِ تقلیدی خلبان را بازی می کنند.
در این کودکستان، هم اکنون ۲۰ کودک ثبت نام کرده اند، اما از زمان ورود هواپیما به شهر صنعتی فقیر نشینِ روستاوی تعدادی هم در لیست انتظار ثبت نام هستند. هزینه ثبت نام در این کودکستان خصوصی، ماهانه ۷۰ یورو برای هر کودک است.
ژاپن، مهر مادرانه در کنار آموزش های کودکستان
سرگرمی و بازی می تواند اطفال را در مهدکودک مشغول کند و کمک کند که مهارت های مفید کسب کنند. اما مراقبت پدر و مادرهنوز مهم ترین عامل در رشد کودک است. این نکته چالش بزرگی است، بویژه زمانی که پدرومادر باید فرزندانشان را ساعت های طولانی در مهدکودک بگذارند. در ژاپن روشی برای اینکه دختر بچه ها و پسر بچه ها هنگام درس های کودکستانی، مراقبت مادرانه را نیز حس کنند، ابداع شده است.
مهد کودک «دانو» در یک معبد سابق بودایی، در مرکز کیوتو، سنتی ترین شهر ژاپن واقع شده است. اما این تنها ویژگی آن نیست: ساعات کاری این مهد کودک و برنامه های زمانی آن هم بسیار طولانی است، زیرا اکثر پدر و مادرهایی که کودکانشان را به این محل می آورند پزشک و پرستار و کسانی هستند که گاهی مجبورند شب ها، دیروقت کار کنند. در اینجا قواعد عصر جدید و سنت با هم درآمیخته اند و به ساعات کاری امروزی و رسوم قدیمی، همزمان بها داده می شود.
در این مهد کودک، کودکان آواز می خوانند، قصه گوش می دهند و در فعالیت های گوناگون یاد می گیرند چگونه کاردستی درست کنند. با تکرار کارهای گرافیکی و بازی های دیگر مهارت های ریاضی هم کسب می کنند. خیلی از بچه ها تمام روز و بخشی از شب را اینجا هستند. برای کودکانی که تا دیروقت در اینجا می مانند، کمتر فرصت پیش می آید که غذای خانگی را مزه کنند و به همین دلیل مدیر مهد کودک از پدرومادر ها خواسته است که دست کم دو بار درهفته، غذایی را که در خانه آماده شده است به شکل ظرف غذای «بنتو» همراه بچه بفرستند. در ظرف غذای بنتو، غذاهای سنتی وخوش آب و رنگ وجود دارد.
آنچه در ظرف غذا به چشم می خورد، محبت وعلاقه ای ست که صرف آماده کردن غذا می شود. این ظرف های بِنتو با این هدف تهیه می شوند که در طول روز طولانی، هنگامی که پدر و مادر مشغول کار هستند برای جسم وروح کودک غذا فراهم کند.
مهد کودک دانو یکی از ۶۰ مهد کودکی است که مقامات دولتی و محلی برای فراهم کردن خدمات در طول شب به رسمیت شناخته اند. دانو ظرفیت پذیرش ۲۰۰ کودک را دارد و در شهر کیوتو برای پذیرفته شدن در این مهد کودک رقابت شدیدی وجود دارد.