آلمان و فرانسه به‌تازگی راهبردهای جدید فضایی خود را رونمایی کردند. دیگر کشورها چه سیاست‌ها و برنامه‌هایی در این حوزه دارند؟
در سراسر اروپا، آژانس‌های فضایی در حال گسترش راهبردهای خود برای پیوند دادن علم با امنیت هستند.
کشورهایی مانند آلمان، فرانسه، ایتالیا و بریتانیا در ماهواره‌ها، حوزه دفاع و توانمندی‌های پرتاب فضایی سرمایه‌گذاری می‌کنند تا از دارایی‌ها حفاظت کنند، رقابت‌پذیری را تقویت کنند و به تهدیدهای نوظهور در مدار پاسخ دهند.
این تاکید بر دفاع در شرایطی صورت می‌گیرد که تهدید اخلال در سیگنال‌های جی‌پی‌اس، موشک‌های کینتیکی جدید و وابستگی به سامانه‌های پرتاب خارجی می‌تواند دسترسی اروپا به فضا را محدود کند. هر یک از کشورهای اروپایی چه اولویت‌هایی را در فضا دنبال می‌کنند؟
آلمان
آلمان نخستین راهبرد ملی خود برای آینده فضا را با تمرکز بر امنیت رونمایی کرد.
این برنامه جدید، که در نوامبر رونمایی شد، پروژه‌های پروازهای فضایی، توسعه شبکه‌های ماهواره‌ای و همکاری‌های بین‌المللی را پوشش می‌دهد تا این کشور در فضا «توانمندتر برای اقدام» شود، در بیانیه دولت آمده است.
بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان، در بیانیه‌ای گفت: «سامانه‌های فضایی به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما تبدیل شده‌اند ... اختلال یا از کار افتادن آنها پیامدهای جدی برای امنیت و زندگی روزمره ما خواهد داشت».
این طرح همچنین ۳۵ میلیارد یورو سرمایه‌گذاری جدید برای بخش فضا «در سال‌های آتی» اختصاص می‌دهد تا از آلمانی‌ها در برابر رخدادهایی مانند اختلال سیگنال‌های جی‌پی‌اس توسط روسیه در منطقه دریای بالتیک حفاظت کند.
فرانسه
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور، در نوامبر اعلام کرد که راهبرد جدید فضایی فرانسه پژوهش علمی و امنیت را به هم پیوند خواهد داد.
این طرح پنج هدف اصلی دارد: حفظ دسترسی رقابتی به فضا، تقویت اقتصاد فضایی، حفظ معماری نظامی فضایی، سرمایه‌گذاری در پژوهش و تقویت همکاری‌های بین‌المللی.
از جمله اهداف ذکرشده در این طرح، نوسازی مرکز فضایی در گویان فرانسه است؛ جایی که پرتابگر آریان ۶ در نهایت برای پروازهای تجاری به‌کار گرفته خواهد شد.
این طرح شامل ۴٫۲ میلیارد یوروی اضافی برای دفاع فضایی است و مجموع سرمایه‌گذاری را تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۱۰ میلیارد یورو می‌رساند.
مکرون گفت این طرح با رقابتی که در فضا در حال اوج‌گیری است همخوانی دارد؛ از جمله در زمینه سلاح‌های انرژی‌محور و لیزرها.
یکی از تسلیحاتی که فرانسه ممکن است روی آن سرمایه‌گذاری کند، ماهواره‌های گشت‌زنی با نام Orbit Guard و Toutatis است که قادر خواهند بود از دارایی‌های کشور در مدار حفاظت کنند.
این طرح توانمندی‌های نظامی در حوزه‌های اطلاعات، سامانه‌های هشدار زودهنگام و ارتباطات را نیز تقویت خواهد کرد.
فرانسه در حوزه علوم زمین پژوهش بیشتری انجام خواهد داد تا به تقویت تاب‌آوری اقلیمی کمک کند.
این طرح بر پایه قانون, برنامه‌ریزی نظامی فرانسه بنا شده است که وعده داده بود سامانه‌هایی برای شناسایی اقدامات مشکوک یا تهاجمی در فضا ایجاد کند.
این کشور همچنین پیمان فضا را راه‌اندازی کرده است، گروهی برای تسهیل گفت‌وگو میان ارتش و بازیگران صنعت فضا.
ایتالیا
در ماه اکتبر، بودجه ایتالیا اختصاص داد ۱۰۹ میلیون یورو برای آغاز یک طرح دفاع فضایی.
به گفته دولت، این طرح که در حال تدوین است، «چندحوزه‌ای» خواهد بود و به ایتالیا کمک می‌کند به تهدیدات احتمالی در دو دهه آینده پاسخ دهد.
این طرح در نهایت «قابلیت‌های کوتاه‌مدت» را مشخص و «شکاف‌های عملیاتی» دفاعی را پر خواهد کرد.
دولت همچنین ۱۳۱ میلیون یورو دیگر برای پایش فضایی یا «پایش اشیای فضایی» اختصاص داد تا از دارایی‌های فضایی ملی حفاظت کند، بر زباله‌های فضایی نظارت داشته باشد و «دسترسی امن» به فضا را حفظ کند.
بودجه همچنین ۱۸۶ میلیون یورو برای یک Sicral 3 ماهواره اختصاص داده است؛ ماهواره‌ای با فرکانس بالا که ارتباطات امن میان دولت و ارتش ایتالیا را بهبود می‌دهد. این سامانه نخستین بار در سال ۲۰۰۱ توسط Telespazio و Thales Alenia Space توسعه یافت.
Thales از آژانس فضایی ایتالیا قراردادی ۱۰۰ میلیون یورویی برای ساخت شبکه‌ای از کارخانه‌های ماهواره‌سازی در سراسر ایتالیا دریافت کرد که باید تا سال ۲۰۲۶ کاملا عملیاتی شوند، بر اساس گزارش‌های محلی.
ایتالیا همچنین در یک منظومه ماهواره‌های سنجش از دور زمین سرمایه‌گذاری می‌کند که تغییرات محیط‌زیستی را رصد کرده و از خدمات حیاتی کشور پشتیبانی خواهد کرد. نخستین پرتاب برای منظومه آینده Iride در ژانویه ۲۰۲۵ انجام شد.
این کشور در حال همکاری با آلمان و فرانسه برای توسعه چند پرتابگر اروپایی از جمله آریان ۶ و خواهر کوچک‌ترش، وگا-سی است.
بریتانیا
برنامه آژانس فضایی بریتانیا که در سپتامبر منتشر شد، از فضا برای تقویت اقتصاد کشور، افزایش امنیت و ادامه دستیابی به «اکتشافات جهانی الهام‌بخش میلیون‌ها نفر» بهره خواهد گرفت.
این کشور در توانمندی‌های پرتاب‌های کوچک مانند حامل‌های پرتاب، پایگاه‌های فضایی سازگار با محیط‌زیست و توسعه حوزه‌های تخصصی در ارتباطات ماهواره‌ای سرمایه‌گذاری خواهد کرد.
همچنین از سوی بریتانیا تلاشی برای ایجاد ظرفیت‌های لازم جهت تعمیر، ارتقا یا مونتاژ ماهواره‌ها در مدار در جریان است.
آژانس فضایی بریتانیا می‌گوید این اهداف را با ایجاد محیط‌های کاری فراگیر برای جذب و حفظ استعدادها، افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه‌های علم و نوآوری و از راه مشارکت‌های بین‌المللی محقق خواهد کرد.
سوئد
این کشور شمال اروپا در سال ۲۰۲۴ نخستین راهبرد فضایی دفاع و امنیت خود را منتشر کرد.
این راهبرد بر چهار ستون استوار است: خودمختاری در فضا، توسعه مجموعه‌ای مقاوم از دارایی‌های فضایی برای پشتیبانی از دفاع ملی، امنیت جمعی و توسعه دانش لازم برای پروژه‌های دفاعی.
بر اساس این سند، دولت برای تحقق این اهداف همکاری میان نهادهای دولتی، شرکت‌های خصوصی بخش فضا را گسترش خواهد داد و در صورت لزوم قوانین فضایی را اصلاح می‌کند.
دولت همچنین ۱ میلیارد کرون سوئد (۹۱۴ میلیون یورو) برای ماموریت‌های شناسایی و پایش به نیروهای مسلح سوئد اختصاص داده است.
در این سیاست دفاعی آمده است که موقعیت سوئد در نزدیکی قطب شمال آن را به مکانی ایده‌آل برای بهره‌برداری، پایش و به‌ویژه پرتاب ماهواره‌های قطبی تبدیل می‌کند.
در این راهبرد آمده است که سوئد در حال ایجاد ظرفیت‌های پرتاب برای پایگاه فضایی Esrange است؛ سایتی در شمال کشور. به گفته شرکت فضایی سوئد، Firefly Aerospace سال آینده از این پایگاه ماهواره‌ها پرتاب خواهد کرد.
هلند
فضا یکی از حوزه‌های کلیدی است که هلند در راهبرددفاعی خود برای پایان این دهه تعیین کرده است.
این سند مجموعه‌ای از اهداف فضایی برای چهار سال آینده تعیین می‌کند. تا سال ۲۰۲۷، ارتش دارای شبکه‌ای از ماهواره‌ها خواهد بود که اطلاعات قابل اتکا را در اختیارش می‌گذارد.
تا سال ۲۰۳۰، هلندی‌ها می‌خواهند از الگوریتم‌های پیشرفته هوش مصنوعی (AI) برای رهگیری اشیای فضایی، ثبت مشاهدات زمین و هماهنگی ارتباطات ماهواره‌ای استفاده کنند.
همزمان، ارتش به دنبال دسترسی به یک سامانه هشدار زودهنگام اروپایی برای کمک به پدافند هوایی و موشکی است.
سیاست دفاعی در حوزه فضا در هلند به سال ۲۰۲۲ و «دستورکار فضایی دفاع» بازمی‌گردد.
این کشور گفته است شش ظرفیت را توسعه می‌دهد: آگاهی وضعیت فضایی (SSA)، شناسایی، ارتباطات ماهواره‌ای، مکان‌یابی/ناوبری/زمان‌بندی، هشدار زودهنگام مشترک و پایش آب‌وهوای فضا.