اولین موشک مداری که روز یکشنبه از قاره اروپا به فضا پرتاب شد، ثانیه‌هایی پس از بلند شدن از پایگاهی در نروژ سقوط کرد.
آگهی
این پرتاب آزمایشی که با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تکمیل و توسعه یافته بود، به عنوان گامی مهم برای استقلال فضایی اروپا دنبال می‌شد.
بدین ترتیب، پرتاب موشک اسپکتروم که توسط استارت‌آپ آلمانی «آیسار اروسپیس» توسعه یافته بود، آنگونه که انتظار می‌رفت با موفقیت همراه نبود.
این موشک که عملیات پرتاب آن به صورت زنده در یوتیوب پخش می‌شد لحظاتی پس از برخاستن از پایگاه فضایی آندویا در منطقه قطبی شمال نروژ دچار آتش‌سوزی از کناره‌های خود شد و سپس با انفجاری مهیب به زمین سقوط کرد.
شرکت هوا فضایی آلمانی که پیش از این گفته بود انتظار ندارد با این پرتاب به مدار برسد، اعلام کرد موشک دو مرحله‌ای اسپکتروم به دریا سقوط کرده اما به نظر می‌رسد سکوی پرتاب آن سالم است.
آندویا اسپیس، شرکت دولتی نروژی که این پایگاه فضایی را اداره می‌کند پس از سقوط موشک اسپکتروم، از فعال شدن اقدامات برنامه‌ریزی شده «واکنش به بحران» خبر داد.
پلیس منطقه‌ای اعلام کرد که هیچ جراحت یا خسارتی فراتر از متلاشی شدن خود موشک پس از سقوط گزارش نشده است.
موشک‌های مداری اغلب برای قرار دادن محموله‌هایی مانند ماهواره‌ها در مدار زمین یا فراتر از آن طراحی می‌شوند.
آیسار اروسپیس پیش از این پرتاب که به دلیل شرایط آب و هوایی بارها به تعویق افتاده بود، انتظارات را کمتر کرده و یادآور شده بود که هدف از این آزمایش رسیدن به مدار در اولین تلاش نیست.
دانیل متزلر، مدیرعامل و یکی از بنیانگذاران این شرکت نوپای هوا فضای آلمانی حتی این پرتاب را موفقت‌آمیز خواند و گفت: «اولین پرواز آزمایشی ما تمام انتظارات ما را برآورده کرد و یک موفقیت بزرگ بود. سیستم پرواز و خاموشی اضطراری به خوبی آزمایش شد.»
روبرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان، این رویداد را «رویایی مهم برای فضای اروپا» خواند و تأکید کرد که آیسار اروسپیس می‌تواند به استقلال دسترسی اروپا به فضا کمک کند.
این شرکت اعلام کرد که دو موشک اسپکتروم دیگر را در دست توسعه دارد. موشک ۲۸ متری اسپکتروم با قطر دو متر، ظرفیت محموله‌ای با وزن یک تن را دارد، اما در این پرواز آزمایشی بدون بار پرتاب شد.
چالش‌های فضایی اروپا
اروپا پس از قطع همکاری با روسیه به دنبال حمله به اوکراین در ۲۰۲۲، با مشکلات جدی در پرتاب ماهواره‌ها روبه‌رو شده است.
پروژه آریان ۶ سازمان فضایی اروپا (ESA) با تأخیرهای متعدد مواجه بود تا اینکه سرانجام روز ۶ مارس ۲۰۲۴ اولین پرتاب تجاری خود را انجام داد. پرتابگر Vega-C نیز پس از یک حادثه متوقف شد و هنوز به مرحله عملیاتی بازنگشته است.
پیش از این، شرکت ویرجین اوربیت متعلق به ریچارد برانسون نیز در سال ۲۰۲۳ تلاش ناموفقی برای پرتاب از انگلیس داشت که به ورشکستگی این شرکت منجر شد.
پرتاب اسپکتروم، اولین نمونه از شلیک یک پرتابه مداری از قاره اروپا، به استثنای روسیه به فضا، و اولین پرتاب اروپایی بود که تقریباً به طور کامل توسط بخش خصوصی تأمین مالی شد.
در حالی که ایالات متحده با غول‌هایی مانند اسپیس ایکس ایلان ماسک و بلو اوریجین جف بزوس هم‌اکنون پیشتاز صنعت فضایی در بخش خصوص است، اروپا در این زمینه هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد.
شرکت‌های نوپایی مانند های‌ایمپالس و آر‌اف‌ای (در آلمان)، لاتیتود و مایااسپیس (در فرانسه) و پی‌ال‌دی اسپیس (در اسپانیا) در تلاش هستند تا جایگاهی در این بازار پیدا کنند.
به موازات توسعه موشک‌های جدید، تعدادی از پروژه‌های پایگاه فضایی در سراسر اروپا، از آزورس پرتغال گرفته تا جزایر شتلند بریتانیا، آندویای نروژ و اسرانژ در سوئد، در حال توسعه هستند تا میزبان پرتاب‌های تجاری آینده باشند.