در گزارشی جدید از همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواسته شده که مدت زمان قانونی برای پیگیری جرائم جنسی علیه کودکان را یا کاملا حذف کرده یا حداقل آن را طولانیتر کنند.
سازمانهای حمایت از کودکان میگویند دسترسی به عدالت در پروندههای سوءاستفاده جنسی در اتحادیه اروپا شبیه «قرعه کشی کد پستی» است، یعنی بسته به کشور محل زندگی، وضعیت متفاوت است.
سوءاستفاده جنسی از کودکان در سراسر بلوک اتحادیه اروپا گسترده است و از هر پنج کودک یک نفر را شامل میشود. برای بسیاری از قربانیان، صحبت کردن در مورد تجربه خود میتواند دههها طول بکشد.
بر اساس یک گزارش مشترک جدید توسط دو سازمان بینالمللی حمایت از کودکان یعنی «جنبش شجاعت» و «کودک جهانی»، قربانیان به طور میانگین در سن ۵۲ سالگی شکایت کیفری خود را ثبت میکنند، تازه اگر اصلا تصمیم به افشاگری داشته باشند.
این بدان معناست که وقتی قربانیان پا پیش میگذارند، ممکن است زمان عدالت از دست رفته باشد، زیرا قانون شامل مرور زمان شده و مانع از پیگیری قضایی آنها میشود.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
کدام کشورها طولانیترین دورههای محدودیت زمانی را دارند؟
چشمانداز قانونی در سراسر اتحادیه اروپا بسیار متفاوت است. در بعضی کشورها، محدودیت زمانی برای شکایت از جرائم جنسی علیه کودکان حذف شده و قربانیان هر زمان بخواهند میتوانند شکایت کنند، اما در برخی دیگر، زمان محدودیت بلافاصله پس از وقوع جرم آغاز شده و پس از مدتی حق شکایت پایان مییابد.
در کشورهایی مانند بلژیک، مجارستان، قبرس، هلند، ایرلند و دانمارک، محدودیت زمانی برای اکثر یا حتی تمامی موارد سوءاستفاده جنسی از کودکان لغو شده است.
در برخی دیگر، مانند اتریش، کرواسی، استونی، لتونی، لوکزامبورگ، لهستان، اسلوونی، سوئد و رومانی، این محدودیت تنها جرائم شدید حذف شده و برای سایر جرائم باقی مانده است.
برای مثال، در اسلوونی، محدودیت زمانی برای شکایت در مورد «اغوای کودک» تنها شش سال است. به همین ترتیب، رومانی نیز محدودیت زمانی برای «اغوا» و آزار جنسی کودک دارد.
در بقیه کشورهای اتحادیه اروپا، محدودیت زمانی برای شکایت از همه جرائم جنسی علیه کودکان همچنان وجود دارد. با این حال، در برخی از این کشورها، قانون برای شکایت کردن از جرائم جنسی علیه کودکان تا رسیدن قربانی به سن بزرگسالی فعال نمیشود و زمان محدودیت از آن زمان شروع میشود.
در آلمان، جرائم سنگین در این حوزه تا زمانی که قربانی ۶۰ ساله شود قابل پیگرد است. در اسپانیا، این محدودیت ۵۵ سال، در فرانسه ۴۸ سال و در ایتالیا ۴۶ سال است.
کجا قربانیان بیشترین فشار زمانی برای شکایت دارند؟
گزارش کشورهایی مانند فنلاند، بلغارستان، لیتوانی و اسلواکی را از نظر فشار زمانی برای قربانیان ناامنترین توصیف میکند، زیرا کوتاهترین مهلت را برای ارائه شکایت دارند.
برای مثال، در فنلاند، این مهلت بیست سال از تاریخ جرم فرضی است، اگرچه برای اکثر جرائم، قانون میگوید اگر مثلا سوءاستفاده در سن ۱۷ سالگی رخ داده باشد، حق شکایت تا قبل از ۲۸ سالگی قربانی منقضی نمیشود و میتواند تا حداکثر ۳۸ سالگی تمدید شود.
در لیتوانی، دوره محدودیت برای جرائم سنگین ۲۵ سال است و متوسط مهلت ۱۵، ۱۲ و ۸ سال و حداقل هفت سال در نظر گرفته شده است. با این حال، دوره محدودیت در لیتوانی نمیتواند قبل از ۲۵ سالگی قربانی پایان یابد.
در بلغارستان، حداکثر این دوره ۲۰ سال است و بر خلاف فنلاند، لیتوانی و اسلواکی، هیچ حداقل سنی برای پایان حق شکایت وجود ندارد.
بنابراین، برای مثال، اگر فردی در سن سه سالگی مورد سوءاستفاده قرار گیرد، حق ثبت شکایت را در سن ۲۴ سالگی از دست خواهد داد.
سازمانهای حمایت از حقوق کودک خواستار حداقل مهلت ۳۵ ساله هستند
در گزارش یادشده چنین هشدار داده میشود: « چون افراد در اتحادیه اروپا میتوانند آزادانه سفر کنند، وجود کشورهایی که مجرمان سوءاستفاده از کودکان میتوانند در آنجا پنهان شوند، امنیت همه کشورهای اتحادیه اروپا را تهدید میکند.»
پیشنهادهایی برای لغو یا زیاد کردن مهلت در قانون مرور زمان در نشست کمیته لانزاروته در ژوئن ۲۰۲۴ در استراسبورگ مورد توافق گسترده کشورهای عضو اتحادیه اروپا قرار گرفت. این موضوع در قطعنامه نهایی این نشست منعکس شده است.
کمیته اعلام کرد: «اگرچه لغو قانون مرور زمان به طور صریح توسط کنوانسیون لانزاروته الزامی نشده، اما روشی موثر برای اطمینان از داشتن زمان کافی برای شروع اقدامات قضایی است.»
دو نهاد طرفدار حقوق کودکان میگویند: «حداقل اتحادیه اروپا باید بر یک دوره حداقلی ۳۵ ساله برای همه جرائم پیش از سن بلوغ توافق کند»، به این که حق دسترسی به عدالت تنها در ۵۳ سالگی منقضی شود.