اورزولا فن‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا اعلام کرده است که در صورت ناکامی طرح «وام جبران خسارت» که بر پایه دارایی‌های بلوکه‌شده روسیه بنا شده، گزینه‌های جایگزین برای تامین مالی اوکراین آماده است. با وجود مخالفت‌های بلژیک، این وام همچنان بهترین شیوه برای ادامه کمک‌های مالی به کی‌یف ارزیابی می‌شود.
فن‌درلاین مجموعه‌ای از راهکارهای جایگزین را برای پشتیبانی از بودجه و نیازهای نظامی اوکراین تشریح کرده است؛ گزینه‌هایی که به دلیل مخالفت بلژیک با طرح استفاده از دارایی‌های بلوکه‌شده بانک مرکزی روسیه مطرح شده‌اند.
او روز پنجشنبه در نشست پارلمان اروپا گفت: «ما وامی در اختیار اوکراین قرار می‌دهیم که بازپرداخت آن تنها در صورتی انجام می‌شود که روسیه غرامت جنگی را بپردازد.»
فن‌درلاین تاکید کرد: «این موثرترین راه برای حفظ توان دفاعی و اقتصاد اوکراین است و روشن‌ترین پیام به روسیه که زمان به سودش نیست.»
با این حال او اذعان داشت که در صورت شکست این طرح، گزینه‌های دیگری نیز روی میز است؛ از جمله انتشار بدهی در بازارهای مالی با پشتوانه بودجه اتحادیه اروپا و توافق‌های دوجانبه برای استقراض جداگانه در سطح ملی است. مسیرهای جایگزین تنها در صورتی بررسی خواهند شد که تلاش برای صدور «وام جبران خسارت» مبتنی بر دارایی‌های بلوکه‌شده روسیه بی‌نتیجه بماند.
ایده ارائه وامی ۱۴۰ میلیارد یورویی که بازپرداخت آن به پرداخت غرامت از سوی روسیه گره زده شده، نخستین بار در سپتامبر مطرح شد و از آن زمان میان کشورهای عضو حمایت‌هایی کسب کرده است؛ کشورهایی که اغلب با کمبود منابع مالی روبه‌رو هستند و فضای بودجه‌ای لازم برای استقراض جدید را ندارند و همچنین نگران واکنش منفی بازارها هستند.
مزیت استفاده از دارایی‌های بلوکه‌شده روسیه این است که تامین پول بدون نیاز به استقراض تازه و به‌صورت فردی انجام می‌شود، زیرا منابع مالی از حساب‌هایی برداشت می‌شود که اکنون در «یوروکلیر» مرکز سپرده‌گذاری اوراق بهادار مستقر در بروکسل، نگهداری می‌شود.
با این حال دولت بلژیک که میزبان «یوروکلیر» است، به‌شدت با این طرح مخالفت کرده و نگران است که به‌دلیل اجرای آن هدف اصلی اقدامات تلافی‌جویانه روسیه قرار گیرد. بلژیک و روسیه همچنان تحت یک معاهده سرمایه‌گذاری دوران شوروی قرار دارند که در صورت بروز اختلاف، موضوع باید برای حل‌وفصل به دادگاه‌های بین‌المللی سپرده شود.
ماه گذشته بارت آلبرت دو وور، نخست‌وزیر بلژیک بر موضع خود پافشاری کرد و مانع از تایید این وام از سوی رهبران اتحادیه اروپا شد. او خواستار «حداکثر» قطعیت حقوقی، تضمین‌های کامل از همه کشورهای عضو برای «مشارکت کامل» در ریسک پرداخت غرامت و شفافیت در شناسایی دیگر دارایی‌های دولتی شد.
نخست‌وزیر بلژیک گفت: «اگر این پول از کشور من برداشته شود و اوضاع به مشکل بخورد قادر نخواهم بود که ظرف یک هفته ۱۴۰ میلیارد یورو پرداخت کنم.»
حتی با وجود تلاش‌های کمیسیون اروپا برای کاهش نگرانی‌های بلژیک و جلب موافقت نخست‌وزیر بلژیک با این طرح پیش از آن‌که سران اتحادیه در ماه دسامبر برای آخرین نشست سال گرد هم بیایند اما اختلاف نظرها همچنان پابرجاست.
انتظار می‌رود کمیسیون اروپا به‌زودی گزارشی با عنوان «برگه گزینه‌ها» ارائه کند که راه‌های جایگزین برای حمایت از اوکراین را در کنار طرح وام جبران خسارت بررسی کند.
سخنان فن‌درلاین در پارلمان اروپا در واقع ارائه غیررسمی این راه‌های جایگزین است که پایتخت‌های اروپایی هنوز آن را دریافت نکرده‌اند.
فن‌درلاین گفت: «ما با بلژیک و همه کشورهای عضو برای یافتن گزینه‌هایی که بتواند این تعهد را عملی کند، همکاری نزدیکی داریم.»
با این حال، مقامات و دیپلمات‌های اتحادیه اروپا در محافل خصوصی می‌گویند تنها گزینه واقع‌بینانه و قابل دفاع از نظر سیاسی، همان وام جبران خسارت است و «برگه گزینه‌ها» در عمل ابزاری است برای نشان دادن دشواری‌های انتشار بدهی مشترک. برای نمونه رهبران کشورهای شمال اروپا از هم‌اکنون هرگونه استقراض تازه را رد کرده‌اند.
در همین حال بلژیک از اصرار کمیسیون اروپا بر پیشبرد این وام نا‌امید شده؛ موضوعی که سخنان فن‌درلاین هم تغییر چندانی در آن ایجاد نکرده است. یکی از مقامات اتحادیه اروپا به یورونیوز گفت که نگرانی‌های دولت بلژیک «موجه است» و خواسته‌های آن‌ها «حداکثری» است چون هیچ عملیات مالی بدون ریسک امکان‌پذیر نیست.
زمان برای اوکراین از دست می‌رود
اوکراین در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۶ به دور تازه‌ای از کمک‌های خارجی نیاز خواهد داشت. تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برای قطع کمک به کی‌یف باعث شده بار اصلی تامین مالی این کشور بر دوش اروپا بیفتد.
فن‌درلاین گفت: «همه ما خواهان پایان این جنگ هستیم اما صلح پایدار تنها بر پایه یک اوکراین مستقل و نیرومند ممکن است. پوتین هنوز فکر می‌کند می‌تواند از ما بیشتر دوام بیاورد و با گذشت زمان به هدف‌هایش در میدان جنگ برسد. این یک محاسبه اشتباه است.»
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
او ادامه داد: «اکنون زمان آن است که با انرژی تازه وارد عمل شویم، تلاش‌های پوتین برای خرید زمان را برملا کنیم و او را پای میز مذاکره بکشانیم. باید هزینه‌های جنگ را برای روسیه بالا ببریم.»