ترامپ در جهت اعمال فشار بر هند به دلیل خرید نفت ارزان روسیه، تعرفه واردات از این کشور را به ۵۰ درصد افزایش داد. او میگوید هند به طور غیرمستقیم جنگ روسیه در اوکراین را تأمین مالی میکند، اما کارشناسان معتقدند این تصمیم در واقع به ضرر خود آمریکا و رابطهاش با متحد دیرینهاش تمام خواهد شد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا بر بیشتر کالاهای وارداتی از هند تعرفههای ۵۰ درصدی وضع کرد و بدین ترتیب تهدید خود برای مجازات یکی از بزرگترین اقتصادهای جهان به دلیل خرید نفت تخفیفدار روسیه را عملی ساخت.
این تصمیم که از نیمهشب چهارشنبه ۲۶ اوت (پنجم شهریور ۱۴۰۴) در واشنگتن اجرا شد، هم اقتصاد هند را تهدید میکند و هم میتواند آشفتگی تازهای در زنجیرههای جهانی کالا ایجاد کند.
آمریکا اوایل ماه جاری میلادی تعرفه ۲۵ درصدی روی کالاهای هندی گذاشت، اما آقای ترامپ یک گام جلوتر رفت و با استناد به خرید نفت روسیه توسط دهلی نو که کاخ سفید مدعی است به طور غیرمستقیم جنگ روسیه علیه اوکراین را تأمین مالی میکند، اعلام کرد قصد دارد این نرخ را دو برابر کند.
هند با خرید نفت روسیه چقدر صرفهجویی کرده است؟
تحلیلگران برآورد میکنند که هند از اوایل ۲۰۲۲ با افزایش واردات نفت از روسیه حداقل ۱۷ میلیارد دلار صرفهجویی کرده است. اما حالا تعرفههای سنگین آمریکا این منافع را به سرعت از بین میبرند.
طبق گزارش اندیشکده هندی مؤسسه تحقیقات تجارت جهانی (GTRI)، تصمیم آقای ترامپ میتواند صادرات هند را در همان سال مالی آوریل تا مارس بیش از ۴۰٪، یا نزدیک به ۳۷ میلیارد دلار کاهش دهد.
نفت روسیه حالا حدود ۴۰٪ از واردات هند را تشکیل میدهد، در حالی که قبل از جنگ تقریباً سهمی نداشت؛ کارشناسان میگویند توقف فوری هم به معنی تسلیم در برابر فشار است و هم از نظر اقتصادی عملی نیست.
براساس برآورد دولت هند، اگر هند خرید نفت از روسیه را متوقف کند، قیمت جهانی نفت ممکن است بیش از سه برابر شود و به حدود ۲۰۰ دلار در بشکه برسد.
دهلی نو هشدار داده است که توقف واردات نفت روسیه، که در حال حاضر حدود ۲ میلیون بشکه در روز است، کل زنجیره تأمین این کشور را مختل کرده و قیمت سوخت داخلی را به شدت افزایش خواهد داد.
تعرفه عامل نزدیکی هند به مسکو و پکن
این اقدام اخیر باعث شده صادرکنندگان هندی با یکی از بالاترین تعرفههای آمریکا که ترامپ بر کالاهای خارجی اعمال کرده است، روبهرو شوند. برزیل نیز با تعرفههای ۵۰ درصدی بر صادرات خود به آمریکا دستوپنجه نرم میکند.
مقامهای هندی میگویند بیجهت و ناعادلانه بابت رابطه تجاری با روسیه مجازات شدهاند و هشدار میدهند این فشارها فقط هند را بیشتر به سمت مسکو و پکن میراند و از آمریکا دورتر میکند.
هر چند که اکثر اقلام صادراتی هند به آمریکا که در سال گذشته بیش از ۸۷ میلیارد دلار بود، حالا با این تعرفههای سنگین روبهرو هستند، اما برخی اقلام مهم مثل گوشیهای هوشمند فعلا از تیغ تعرفه در امان ماندهاند.
اقتصاددانان هشدار میدهند تجارت میان واشنگتن و دهلی بهسرعت سقوط خواهد کرد.
آقای ترامپ ماه گذشته در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» خود نوشت که «برایم اهمیتی ندارد هند با روسیه چه میکند. برای من مهم نیست، آنها میتوانند اقتصادهای مردهشان را با هم به قهقرا ببرند.»
جو مقاومتی در هند
أوضاع اکنون به گونهای است که در هند جو مقاومتی حاکم است و دولت حاضر نشده خرید نفت روسیه را متوقف کند. نارندا مودی، نخستوزیر هند هم مردم را تشویق کرده تا تنها از تولیدات داخلی استفاده کنند. وی روز سهشنبه گفت: «ممکن است فشار بر ما [به خاطر تعرفهها] افزایش یابد، اما آن را تحمل خواهیم کرد.»
رئیس بخش اقتصاد هند در گلدمن ساکس، سانتانو سنگوپتا، هشدار داد که تداوم تعرفههای ۵۰ درصدی میتواند رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) هند را از سطح پیشبینیشده حدود ۶.۵ درصد به زیر ۶ درصد برساند.
در همین حال رقبایی مثل ترکیه و تایلند که تعرفه کمتری میپردازند، میتوانند بازار آمریکا را با اجناس ارزانتر در دست گیرند.
حدود ۳۰ درصد از صادرات هند به آمریکا – شامل دارو، محصولات الکترونیکی، مواد خام دارویی و سوختهای تصفیهشده – به ارزش ۲۷.۶ میلیارد دلار همچنان بدون تعرفه باقی ماندهاند. اما بخشهایی مانند منسوجات، سنگهای قیمتی و جواهرات، و محصولات دریایی که مدتها به بازار آمریکا وابسته بودهاند، با کاهش سفارشها مواجه شدهاند.
پیامدها خیلی زود خودش را نشان داده؛ فدراسیون صادرات هند اعلام کرد تولیدکنندگان نساجی و پوشاک در شهرهایی مثل تیروپور، دهلی و سورات به خاطر بالا رفتن هزینهها و از دست دادن قدرت رقابت، خط تولیدشان را خواباندهاند.
آمریکا مهمترین مشتری صادرات هند است و تقریباً یکسوم صادرات جواهرات، سنگهای قیمتی و نساجی به آنجا میرود.
استاندارد دوگانه ترامپ در برابر سایر خریداران نفت روسیه
اس. جایشانکار، وزیر امور خارجه هند، درخواست واشنگتن برای توقف خرید نفت خام روسیه توسط دهلی نو را «غیرموجه و غیرمنطقی» خواند و غرب را به ریاکاری متهم کرد، و یادآور شد که اروپا بسیار بیشتر از هند با روسیه تجارت میکند. او توضیح داد که اگر بخواهد از تعرفههای آمریکا در امان بماند، باید تقریباً ۴۲ درصد از واردات نفتش را از منابع دیگری تأمین کند.
آقای ترامپ هند را متهم میکند با خرید نفت روسیه جنگ اوکراین را غیرمستقیم تأمین مالی میکند، اما همین برخورد را با چین که یکی از بزرگترین خریداران نفت روسیه است، نداشته است.
با وجود این تنشها، آقای جایشانکار گفت مذاکرات تجاری آمریکا و هند همچنان ادامه خواهد داشت. او گفت: «ما دو کشور بزرگ هستیم، نیاز داریم گفتگو داشته باشیم … ارتباطات قطع نشده است.»
پیشتر امید بود توافقی امضا شود که سقف تعرفهها را روی ۱۵ درصد نگه دارد، اما از آنجا که هند حاضر نشد بازار کشاورزیاش را بر روی محصولات آمریکایی باز کند؛ این امیدها از میان رفت. هند نگران است که این اقدام به ضرر کشاورزان فقیر این کشور تمام شود.
سفر مودی به چین پس از هفت سال
هند در سالهای اخیر به سمت روسیه متمایل شده و آن را «دوست همیشگی» خود مینامد. آقای جایشانکار اخیراً برای دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به مسکو سفر کرده و انتظار میرود آقای نیز پوتین اواخر امسال به دهلی نو سفر کند.
همچنین، آقای مودی پس از هفت سال برای شرکت در نشست سران سازمان همکاری شانگهای که از روز یکشنبه آغاز میشود، به چین سفر خواهد کرد تا روابطی را که بعد از درگیری مرگبار ۲۰۲۰ در مرز هیمالیا به شدت سرد شده است را دوباره گرم کند.
اما منابع گفتهاند هند هنوز برگزاری نشست سهجانبه میان سه رهبر، همانطور که روسیه امیدوار است، را مدنظر ندارد.
هند با احتیاط به سمت چین میرود و به حد یک اتحاد کامل نخواهد رسید. گذشته دو کشور پر از بیاعتمادی است و مسائل تاریخی زیادی میان آنها مانده است.
دو منبع دولتی هند گفتند که دهلی نو قصد دارد روابط با واشنگتن را ترمیم کند و آماده افزایش خرید انرژی از آمریکا است، اما از توقف کامل واردات نفت روسیه خودداری میکند.